3 Boyutlu Nümerik Modelleme Yöntemi İle bir Şev Stabilitesi Analizi Çalışması

Yıl 2021, Sayı: 20, 107 - 118, 02.08.2021

Cemalettin Okay Aksoy Güzin Gülsev Uyar Aksoy Hasan Eray Yaman

Öz

Açık maden işletmeciliğinde planlama ve üretim aşamaları çok titizlik ile çalışılması gereken aşamalardır. Buradaki asıl amaç, minimum dekapaj yaparak maksimum cevheri elde edebilmek üzerinedir. Bu amaç doğrultusunda basamak yüksekliklerini, basamak genişliklerini ve şev açılarını düzgün belirleyebilmek çok kritiktir. Günümüzde 3 boyutlu nümerik modelleme yöntemleri kullanılarak şev stabilitesi analizleri rahatlıkla yapılmaktadır. 3 boyutlu nümerik modelleme yöntemleri ile nihai durumda maden ocağında oluşan deformasyonlar, gerilmeler, ocağın genel şev açıları ve ocağın güvenlik kat sayısı gibi parametreler simüle edilebilmektedir. Bu çalışmada “Sonlu Elemanlar Yöntemi” ile yapılan 3 boyutlu nümerik analizlerde “Plaxis 3D” programı kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

şev stabilitesi, numerik modelleme, açık ocak

Kaynakça

• Aksoy CO, GG Uyar AKSOY, A Guney, Özacar V, HE Yaman (2020), "Influence of time-dependency on elastic rock properties under constant load and its effect on tunnel stability", Geomechanics and Engineering, 20 (1), 1-7
• Aksoy CO, Gulsev G. Uyar, Semih Utku, Suleyman Safak, Vehbi Ozacar, (2019), "A new integrated method to design of rock structures", Geomechanics and Engineering, 18(4), 339-352
• Aksoy CO, Şafak S, Uyar G G, Özacar V (2018), "A new mathematical approach for representing the deformation mechanism of rocks under constant load", Geotechnique Letters, 8, 80-90.
• Barton, N., Lien, R., Lunde, J., 1974. Engineering classification of rock masses for the design of rock support. Rock Mec. 6, 189-236.
• Bieniawski, Z.T., 1973. Engineering classification of jointed rock masses. Trans. S. Afr. Instn. Civ. Eng. 15(12), 335–344.
• Deere, D.U., Hendron, A.J., Patton, F.D., Cording, E.J., 1967. Design of surface and near surface construction in rock. In: Proc. 8th U.S. Symp. Rock Mech. AIME, New York, pp. 237-302.
• Edelbro, C., 2006, Strength of hard rock masses: a case study. Technical report, Division of Mining and Geotechnical Engineering, Luleå University of Technology.,
• Franklin, J.A., 1975. Safety and economy in tunnelling. In: Proc. 10th Int. Can. Rock Mech. Symp. Queens University, Kingston, Canada, pp. 27-53.
• Hoek, E., 1994. Strength of rock masses. News Journal of ISRM. 2(2), 4-16. ISRM, 1981. Basic geotechnical description of rock masses. Int. J. Rock Mech. Min. Sci. 18, 85-110.
• Laubscher, D.H., 1977. Geomechanics classification of jointed rock masses-mining applications. T. I. Min. Metall. A86, A1–A8. Lauff er, H., 1958. Classification for tunnel construction. Geol. Bauwesen. 24(1), 46–51 (in German).
• Matula, M., Holzer, R., 1978. Engineering typology of rock masses. In: Proc. Felsmekanik Kolloquium, Grundlagen und Andwendung der Felsmekanik. Karlsruhe, Germany, pp. 107-121.
• Küçük, K., Aksoy, C.O., Onargan, T., Ozacar, V., Yaman H.E., Kocaman, C., 2017. Soma Deniş Açık Kömür Ocağında 3 Boyutlu Nümerik Modelleme İle Şev Stabilitesi Performansının İncelenmesi. IMCET 2017, Antalya, 158-169
• Palmström, A., 1995, RMi-A rock mass characterization system for rock engineering purposes, PhD Thesis, University of Oslo, Norway
• Palmström, A., 2000, Recent developments in rock support estimates by the RMi, Journal of Rock Mechanics and Tunnelling Technology, 6, 1, 1-19
• Palmström A., Stille, H., 2007, Ground behaviour and rock engineering tools for underground excavations, Tunnelling and Underground Space Technology, Volume 22, Issue 4, July 2007, Pages 363–376
• Patching, T.H., Coates, D.F., 1968. A recommended of rock classifications for rock mechanics purposes. CIM Bull., 1195–1197.
• Rabcewicz L., 1964. The New Austrian Tunnelling Method, Part one, Water Power, November 1964, 453-457, Part two, Water Power, December 1964, 511-515
• Romana, M., 1985. New adjustment ratings for application of Bieniawski classification to slopes. In: Proceedings of the Int. Symp. on the Role of Rock Mech., Zacatecas, pp.49-53.
• Terzaghi, K., 1946. Rock defect sand loads on tunnel supports. In: Proctor, R.V., White, T.L. (Eds.), Rock Tunneling with Steel Supports. Commercial Shearingand Stamping Company, Youngstown, OH, 1, pp.17–99.
• Wickham, G.E., Tiedemann, H.R., Skinner, E.H., 1972. Support determination based on geologic predictions. In: Proc. Rapid Excav. Tunneling Conf. AIME, New York, pp. 43-64.
• Williamson, D.A., 1980. Uniform rock classification for geotechnical engineering purposes. Trans. Res. Rec. 783, 9-14.