THE EFFECTS OF INVESTORS 'PSYCHOLOGICAL PRESENTATIONS ON INVESTOR BEHAVIOR

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 2, 77 - 99, 30.09.2020

Eşref Savaş Başcı , Süleyman Serdar Karaca , Elif Güler

Öz

Investors can make irrational decisions while making an investment decision, under the influence of behavioral bias. In this study, a total of 4 behavioral trends were examined, such as investor's behavior, "overconfidence", "affinity bias", "avoiding loss / regret" and "herd behavior". The main purpose of this study is to determine the effects of investors' psychological prejudices on investor behavior. For this purpose, a face-to-face questionnaire was applied to the academic staff working at Tokat Gaziosmanpaşa University. The survey was applied to 272 participants. The data obtained with the survey were analyzed with the SPSS-18 package program. According to the results of the analysis, it was determined that the behavior of investors differed according to gender, academic title and income groups. However, it was found that there was no difference between investors' behavior and marital status and age groups.

Anahtar Kelimeler

Behavioral Finance, Investment, Behavioral Biases

YATIRIMCILARIN DEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİNİN YATIRIMCI DAVRANIŞINA ETKİLERİ

Öz

Yatırımcılar yatırım kararı alırken davranışsal önyargıların etkisi altında kalarak rasyonel olmayan kararlar verebilirler. Bu çalışmada, yatırımcının davranışları, “aşırı güven”, “benzeşim önyargısı”, “kayıptan/pişmanlıktan kaçınma” ve “sürü davranışı” olarak toplam 4 tane davranışsal eğilim incelenmiştir. Bu çalışmanın ana amacı yatırımcıların demografik özelliklerinin yatırımcı davranışına etkilerini belirlemektir. Bu amaç doğrultusunda Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi’nde görev yapan akademik personele yüz yüze anket uygulanmıştır. Anket 272 katılımcıya uygulanmıştır. Anket ile elde edilen veriler SPSS-18 paket programı ile analiz edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre, yatırımcıların davranışları ile cinsiyet, akademik unvan ve gelir gruplarına göre farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Bununla birlikte, yatırımcıların davranışları ile medeni hal ve yaş grupları arasında farklılık göstermediği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Davranışsal Finans, Davranışsal Önyargılar, Yatırım

Kaynakça

• Aktaş, F. R. (2012). Davranışsal Finans ve Yatırımcı Psikolojisi İMKB Üzerine Ampirik Bir Analiz, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul.
• Angı, G. G., Bekci, İ., ve Karataş, Ö. N. (2016). “Bireysel Hisse Senedi Yatırımcılarının Bilişsel Önyargıları Üzerine Bir Araştırma”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Nisan/2016, 171-192.
• Asoy, E., ve Saldanlı, A. (2017). “Yatırımcılar Rasyonel midir? BİST'te Aşırı Güven ve Aşırı Optimizm Ön Yargıları Üzerine Bir Çalışma. Siyaset”, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, Cilt:5, Sayı:1, 102-114.
• Aydın, Ü., ve Ağan, B. (2016). “Rasyonel Olmayan Kararların Finansal Yatırım Tercihleri Üzerindeki Etkisi: Davranışsal Fİnans Çerçevesinde Bir Uygulama”, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt:12, Sayı:2, 95-112.
• Baker, H. K., ve Nofsinger, J. R. (2002). “Psychological Biases of Investors”, Financial Services Review, 11 (2002), 97-116.
• Bodur, Y. A., ve Coşkun, E. (2016). Yatırımcı Davranışlarını Etkileyen Faktörlerin Aşırı Güven Açısından Değerlendirilmesi, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Denizli.
• Chen, G., Kim, K. A., Nofsınger, J. R., ve Rui, O. M. (2007). “Trading Performance, Disposition Effect, Overconfidence, Representativeness Bias and Experience of Emerging Market Investors”, Journal of Behavioral Decision Making, 20 (2007), 425-451.
• Çetiner, M., Gökcek, H. A., ve Gölbaşı, B. T. (2019). “Davranışsal Finans Perspektifinden Yatırımcı Davranışları Üzerine Bir İnceleme”, Uluslararası Bankacılık, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, Cilt:2, Sayı:1, 1-30.
• Göçer, Ş., ve Karaca, S. S. (2019). Davranışsal Finans: Hisse Senedi Piyasasında Sürü Davranışı (Teori ve Uygulama), Ekin Basım Yayın Dağıtım. Ankara.
• Gül, M., Ekşi, İ. H., ve Sürme, M. (2017). “Davranışsal Finans Açısından Altın Yatırımcılarının Davranışlarının İncelenmesi: Gaziantep Örneği”,Maliye Finans Yazıları, 143-166.
• Gümüş, F. B., Koç, M., ve Agalarova, M. (2013). “Bireysel Yatırımcıların Yatırım Kararları Üzerinde Etkili Olan Demografik ve Psikolojik Faktörlerin Tespiti Üzerine Bir Çalışma: Türkiye ve Azerbeycan Uygulaması”, Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi , Cilt:4,Sayı:6, 71-94.
• Güngör, S., ve Demirel, E. (2018). Davranışsal Finansta Yatırımcı Önyargıları, Alfa Basım. İstanbul.
• Hayta, A. B. (2014). “Bireysel Yatırımcıların Finansal Risk Algısına Etki Eden Psikolojik Önyargılar”, TSA, Yıl:18, Sayı:3, 329-348.
• Jamshidinavid, B., Chavoshani, M., ve Amiri, S. (2012). “The Impact of Demographic and Psychological Characteristics”, European Journal of Business and Social Sciences, Vol.1, No.5, 41-53.
• Kahyaoğlu, M. B., ve Ülkü, S. (2012). “Temsililik Hevristikinin Algılanan Risk Üzerindeki Etkisi: İMKB Bireysel Hisse Senedi Yatırımcıları Üzerine Bir Uygulama” , Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, Cilt:4, Sayı:1, 53-59.
• Kendirli, S., ve Kaya, A. (2016). “Davranışsal Finans Yaklaşımı İle Çorum ve Yozgat İllerindeki Yatırımcıların Karşılaştırılması”, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:5, Sayı:2, 225-254.
• Küçük, A. (2014). “Bireysel Yatırımcıları Finansal Yatırım Kararına Yönlendiren Faktörlerin Davranışsal Finans Açısından Ele Alınması: Osmaniye Örneği”, Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, Cilt:6, Sayı:11, 104-122.
• Kirchler, E., ve Macıejovsky, B. (2001). “Simultaneous Over-and Underconfidence: Evidence from Experimental Aseet Markets”, Journal of Risk and Uncertainty, MarchJanuary:1-28.
• Nofsinger, J. R. (2014). Çeviri: Sümeyra Gazel, Yatırım Psikolojisi, 5. Baskı, Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık. Ankara.
• Nouri, B. A., Motamedi, S., ve Soltanı, M. (2017). “Empırıcal Analysis of The Financial Behavior of Investors With Brand Apptoach (Case Study: Tehran Stock Exchange)”, Scientific Annals of Economics and Business, Vol.64, No.1, 97-121.
• Öncü, M. A., ve Özevin, O. (2017). “Kadınların Yatırım Alışkanlıklarının Davranışsal Finans Açısından Değerlendirilmesi”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:6, Sayı:11, 583-601.
• Özer, A., ve Korkulutaş, D. (2018). “Yatırımcıların Duygusal ve Bilişsel Eğilimlerinin Değerlendirilmesi: Erzincan İli Uygulaması”, Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 9, Sayı:18, 391-420.
• Sadi, R., Asl, H. G., Rostami, M. R., Gholipour, A., ve Gholipour, F. (2011). “Behavioral Finance: The Explanation of Investors’ Personality and Perceptual Biases Effects on Financial Decisions”, International Journal of Economics and Finance, Vol.3, No.5, 234-241.
• Sefil, S., ve Çilingiroğlu, H. K. (2011). “Davranışsal Finansın Temelleri: Karar Vermenin Bilişsel ve Duygusal Eğilimleri”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:10, Sayı:19, 247-268.
• Wang, M., Keller, C., ve Siegrist, M. (2011). The Less You Know, the More You Are Afraid of A Survey on Risk Perceptions of Investment Products. The Journal Of Behavioral Finance, 12:9-19.
• Yüksel, D., ve Akkaya, G. C. (2009). İMKB’de Yatırımcı Davranışı ve Örnek Bir Uygulama. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İzmir.