Havacılık Yönetimi Öğrencilerinin Havacılık Sektörü İle İlgili Görüşlerinin ve Beklentilerinin Değerlendirilmesi

Yıl 2025, Cilt: 6 Sayı: 2, 172 - 189, 23.10.2025

Murat Sucu

Öz

Sivil havacılık sektörü yoğun ilgi gören ve sürekli gelişen bir sektör haline gelmiştir. Ülkemizde bulunan Üniversiteler sivil havacılık alanında eğitim veren programlar oluşturmaktadır. Bu programlarda eğitim gören öğrenciler, düzenlenen çeşitli faaliyetler (havalimanı ziyaretleri, konferanslar, sosyal medya takibi vb.) ile sektör hakkında bilgi almakta ve sektöre bakışları ve beklentileri şekillenmektedir. Bu çalışmanın amacı, havacılık yönetimi programında öğrenimleri devam eden öğrencilerin sektör ile ilgili görüş ve beklentilerini tespit etmektir. Bu araştırma, nitel bir çalışma olup olgu bilim (fenomenolojik) desende yapılmıştır. Araştırmada kullanılan örneklem modeli ise, ölçüt örnekleme modeli olmuştur. Örneklem olarak, Kayseri ilindeki bir Devlet Üniversitesinde havacılık yönetiminde öğrenimi gören öğrenciler belirlenmiştir. Araştırmada elde edilen veriler, içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. İçerik analizi sürecinde ilk olarak kodlamalar yapılmış ve temalar oluşturulmuştur. Kod ve tema ilişkisine ait görsellerin hazırlanmasında MAXQDA programından yararlanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda, havacılık yönetimi programında eğitim gören öğrencilerin, sivil havacılık sektörünü dinamik, hızla büyüyen ve gelişen ve iş imkânı yüksek bir sektör olarak tanımladıkları tespit edilmiştir. Ayrıca bu sektöre karşı sevgi ve ilgi duydukları, zamanla terfi edebilecekleri bir kariyerleri olacağını ve kişisel gelişimlerine fayda sağlayacağını düşündükleri tespit edilmiştir. Bununla birlikte, iş bulma tereddüttü yaşadıkları ve vardiyalı çalışma sisteminin kendilerini zorlayacağı yönünde görüşleri olduğu anlaşılmaktadır. Bu çalışmanın, sivil havacılık sektöründe faaliyet gösteren işletme yöneticilerine gelecekte aday çalışan olacak öğrencilerin beklentilerini anlamak için bir kılavuz olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

sivil havacılık , yönetim , işletme

Evaluation of Aviation Management Students' Perspectives and Expectations About the Aviation Sector

Öz

The civil aviation sector has become a highly popular and constantly developing sector. Universities in our country have established programs to provide education in the field of civil aviation. Students enrolled in these programs gain knowledge about the sector through various activities (airport visits, conferences, social media etc.) and develop their perspectives and expectations regarding the sector. The aim of this study is to determine the perspectives and expectations of students enrolled in aviation management programs regarding the sector. This research is a qualitative study conducted using a phenomenological design. The sampling model used in the study was criterion sampling. The sample consisted of students studying aviation management at a public university in Kayseri. The data obtained in the study were analysed using the content analysis method. In the content analysis process, coding was first performed, and themes were identified. MAXQDA software was used to prepare visuals illustrating the relationship between codes and themes. As a result of the analysis, it was determined that students enrolled in aviation management programmes perceive the civil aviation sector as dynamic, rapidly growing and developing, and offering high employment opportunities. Furthermore, it was determined that they have a positive attitude towards this sector, believe that they will have a career with opportunities for vertical mobility, and think that it will contribute to their personal development. However, it was also noted that they experience hesitation in finding employment and have concerns about the shift work system being challenging. This study is expected to serve as a guide for enterprise managers in the civil aviation sector to understand the expectations of students who will be potential employees in the future.

Anahtar Kelimeler

civil aviation , management , business administration

Kaynakça

• ABBB, (2025). Aviations’s Global Employment İmpact, Erişim adresi: https://aviationbenefits.org. (Erişim tarihi: 14/05/2025).
• Altakrıtı, F. (2022). Sivil Havacılık Sektöründe Kabin Ekiplerinin Yaşadığı Sorunlar ve Çözüm Önerileri: Türk Hava Yolları Örneği. Yüksek Lisans Tezi. T.C. İstanbul Rumeli Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı. İstanbul.
• Akyıldız, F. M. (2022). Sivil Havacılık Sektöründe İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamalarının İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılığa Etkileri: Bir Yer Hizmetleri İşletmesi Örneği. Yüksek Lisans Tezi. T.C. Beykent Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı İşletme Yönetimi Bilim Dalı. İstanbul.
• Çiftçi, Y. (2022). Türkiye`de Sivil Havacılık ve Havalimanlarında Acil Durum Planlaması: Batman ve Diyarbakır Havalimanları Örneği. Yüksek Lisans Tezi. T.C. Bitlis Eren Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü. Bitlis.
• Çokluk, Ö., Yılmaz, K. ve Oğuz, E. (2011). Nitel Bir Görüşme Yöntemi: Odak Grup Görüşmesi. Kuramsal Egitimbilim, 4 (1), 95-107.
• Duman, S. N. ve Önger, S. (2024). Sosyal Bilgiler Eğitiminde Lisansüstü Eğitime Devam Eden Öğrencilerin Akademik Okuryazarlığına Yönelik Görüşlerinin İncelenmesi. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), 285-301.
• Durmuş, S. ve Tokyay, E. O. (2021). Havacılık Yönetimi Lisans Öğrencilerinin Meslek Tercih Eğilimlerinin İncelenmesi. Journal Of Aviation Research, 3(2), 227-242.
• Ekener, N. ve Özeren, Ö. Ç. (2025). Sivil Havacılık Öğrencilerinin Staj Algılarının İşveren Markası Algısına Etkisi: Türkiye Örneği. Kuzey Ege Teknik Bilimler ve Teknoloji Dergisi, 2(1), 1-13.
• Güngör, S. (2013). Havacılık Yer Hizmetleri Yönetiminde İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamalarının Yeri ve Önemi: Konya Havlamanı Örneği. Yüksek Lisans Tezi. T.C Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Yönetim Organizasyon Bilim Dalı. Konya.
• Kakşa, G. N. ve Soycan, S. Y. (2022). Havacılık Öğrencilerinin İstihdam Umudu Düzeylerinin İncelenmesi. Asrel Aerospace Research Letters, 1(2), 113-124.
• Kiracı, K. ve Bayrak, Ü. (2024). Sivil Havacılık Lisans Mezunlarının İstihdam ve Kariyer Durumları Üzerine Bir Araştırma. E-International Journal Of Educational Research, 5(2), 67-88.
• MEGEP. (2007). Yiyecek İçecek Hizmetleri, Erişim adresi: Https://Megep.Meb.Gov.Tr/Mte_Program_Modul/Moduller_Pdf/U%C3%A7akta%20servis.Pdf. (Erişim tarihi: 14/05/2025).
• Öner, H. ve Karabudak, S. S. (2021). Hemşirelik Öğrencilerinin Klinik Uygulamalar Sırasında Yaşadıkları Olumsuz Duygular ve Baş Etme Deneyimleri: Odak Grup Görüşmesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 60, 57-73.
• Saidula, B. (2023). Sivil Havacılık Sektöründe Dijital Pazarlama ve Müşteri Memnuniyeti İlişkisi: Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi. T. C. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Seyahat İşletmeciliği ve Turist Rehberliği Anabilim Dalı. Konya.
• Sevil, M. (2023). Sivil Havacılık İşletmelerinde Çalışan Bireylerin Bilinçli Farkındalık ve Mental İyi Oluş Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. T.C. Tarsus Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü İşletme Ana Bilim Dalı. Tarsus.
• Şen, G. (2019). Üniversitede Havacılık Bölümlerinde Okuyan Öğrencilerin Meslek Seçiminde Etkili Olan Faktörlerin İncelenmesi. Journal of Aviation, 3(2), 122-131.
• SHGM. (2025a). Sivil Havacılık İşletmeleri, Erişim adresi: https://web.shgm.gov.tr/documents/sivilhavacilik/files/havacilik_isletmeleri/yhek-210824.pdf. (Erişim tarihi: 12/05/2025).
• SHGM. (2025b). Havaalanları Yer Hizmet Türleri ve Detayları, Erişim adresi: https://web.shgm.gov.tr/documents/sivilhavacilik/files/mevzuat/sektorel/taslaklar/Taslak_SHT-YHT.pdf. (Erişim tarihi: 18/05/2025).
• SHGM. (2025c). Terminal İşletmecileri, Erişim adresi: https://web.shgm.gov.tr/documents/sivilhavacilik/files/havacilik_isletmeleri/havaalanlari/ti-100724.pdf. ( Erişim tarihi: 20/05/2025).
• SHGM. (2025d). Terminal İşletmeciliği Uygulama Esasları Talimatı, Erişim adresi: https://web.shgm.gov.tr/documents/sivilhavacilik/files/mevzuat/sektorel/talimatlar/SHT_33B.pdf. (Erişim tarihi: 20/05/2025).
• SHGM. (2025e). Mevzuat, Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=22794&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5 (Erişim tarihi: 18/05/2025).
• SHGM. (2025f). Havayolu İşletmeleri, Erişim adresi: https://web.shgm.gov.tr/documents/sivilhavacilik/files/havacilik_isletmeleri/hava_ulastirma_isletmeleri/HI-26.03.2025.pdf. (Erişim tarihi: 12/05/2025).
• SHGM İstatistikler. (2024). Havacılık Sektöründe İstihdam ve Ciro, Erişim adresi:https://web.shgm.gov.tr/documents/sivilhavacilik/files/kurumsal/2023istatistikler.pdf. (Erişim tarihi: 14/05/2025).
• SHGM Faaliyet Raporu (2024). Yolcu ve Uçak Trafiği, Erişim adresi: https://web.shgm.gov.tr/documents/sivilhavacilik/files/SHGM%20faaliyet-2024%2010.04.2025.pdf ( Erişim tarihi: 16/05/2025). Şahin, T. (2021a). Sivil Havacılık Öğrencilerinin Mesleğe Bakış Açıları: Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesinde Bir Alan Araştırması. Yüksek Lisans Tezi. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı. Gümüşhane.
• Şahin, B. (2021b). Türk Sivil Havacilik Sektörünün Swot Analizi. Yüksek Lisans Tezi. T.C. Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Balıkesir.
• THY (2025). Yönetim Kurulu Faaliyet Raporu, Erişim adresi: https://investor.turkishairlines.com/documents/faaliyet-raporlari/yk-faaliyet-raporu-1q2025-tr.pdf (Erişim tarihi: 14/05/2025).
• Yalçın, H. (2022). Bir Araştırma Deseni Olarak Fenomenoloji. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(Özel Sayı 2), 213-232.
• Yangınlar, G. ve Karacan, F. (2018). Sivil Havacılık Sektöründe Kabin Personelinin Sosyal Kaygı Düzeyleri ile Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkinin İncelenmesine Yönelik Bir Alan Araştırması. İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(3), 747-766.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (9. Baskı). Ankara: Seçkin.
• YÖK Atlas (2025). Havacılık Yönetimi (Fakülte) Programı Bulunan Tüm Üniversiteler, Erişim adresi: https://yokatlas.yok.gov.tr/lisans-bolum.php?b=19076 (Erişim Tarihi: 03/05/2025).