Otoriter Tutumdan Demokratik Tutuma Geçişte Yazının Rolü

Yıl 2016, , 1 - 8, 29.12.2016

Birkan Kargı

https://doi.org/10.21666/muefd.282342

Öz

Yazın, bilimlerin yaptığı gibi yaşamı doğrudan ele alıp dile getirmek yerine, hayal gücünün yardımıyla onu

yeniden kurgular ve insanı yaşama dair çelişkiler ve sorunlarla yüzleştirir. Bu yönüyle, yazının, sorgulatıcı,

eleştiriye yöneltici, değiştirici ve dönüştürücü işlevler yüklendiğinin altını çizmek gerekir. Bu süreçte yazın,

elbette, birçok bilimle, özellikle sosyal bilimlerle ilişki içerisine girer; insanın farklı boyutlarını görme

konusunda onlardan yararlanır. Eğitimin amacı, bilim insanları aracılığıyla akademik bilgilerin ve mesleki becerilerin kazandırılması yanı sıra

toplumsal sorumluluğu ve çağdaş etik tutumları benimseyen, entelektüel bilgi ve beceriyle donanmış üretken

bireyler yetiştirmektir. Bu bağlamda, bilim insanları ve hatta sanatçılar toplumsal gelişme ve değişimde öncü

roller üstlenmek zorundadırlar. Benzer tutumla bir çok yazar ‘eğitim iklimi ve bu na bağlı bilim insanlarının

tutumunu’ yapıtlarına konu olarak yansıtmışlar ve toplumun bu konuda duyarlı olabilmesi için sorumluluk

üstlenmiştir. Örneğin, Heinrich Mann ‘Professör Unrat’, Bertolt Brecht, Galileo Galilei, Friedrich Durrenmatt

‘Fizikçiler’ ve Heiner Kipphardt ‘Oppenheimer Olayı’ gibi yapıtlarında okura, kural koyucuların eğitim ve bilim

insanlarını etkileme çabaları karşısında alan temsilcilerinin bilimsel ve toplumsal sorumluluk anlayışı eleştirel

gözle aktarmışlardır. Bu çalışma, bilimle diyalektik ilişki içerisinde olan ve bilimin nesnelci tutumu karşısında hayal gücüne yönelen

yazın (edebiyatın) eğitim içerisindeki sorgulatıcı işlevlerine odaklanmayı, özellikle otoriter tutumdan demokratik

tutuma geçişte yüklendiği işlevleri farklı figürlerin yaşamını irdeleyen seçili edebi yapıtlar yoluyla analiz etmeyi

amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

bilim, demokratik tutum, edebiyat, eğitim

Kaynakça

• Alice, M. (1983). Am Anfang war Erziehung, Frankfurt: Shurkamp.
• Brecht, B. (1997). Bütün Oyunları, cilt-7,İstanbul: Boyut,
• Ekkehard von, B. (1983). Antipaedagogik-Studien zur Abschaffung der Erziehung,Weinhelm: Beltz.
• Ekkehard, B. (1983). Antipaedagogik,Beltz, Weinheim:Klett
• Elizabeth, W.(1998). Postmodern Brecht. Ankara: Dost Kitabevi.
• Emrich, W. (1975). Franz Kafka. Wiesbaden: Shurkamp.
• Frank, W. (1977). Frühlings Erwachen.Stuttgart: Reclam,
• Frank, W. (1928). Gesammelte Brife, .BandI. ( Hrsg. Fritz Strich) , München
• Gadamer, H. (1945). Wahrheit und Methode, Tübingen:
• Gunther, E. (1951). Traume, München: Suhrkamp
• Heinrich, M. (1992). Profesör Unrat, Mavi Melek (.Özdemir. Çev.), İstanbul: Can yayınları.
• Kargı, B. (2010). Bir Ölümsüz Yalnız. Prometheus. Samsun: Ceylan
• Volker, K. G. Fricke. (1968). Die Geschichte der deutschen Dichtung,Hamburg: Matthiesen
• Wolfgang, B. (1956). Draussen vor der Tür, Reinbek: Rowohlt.
• Wolfgang, I. (1975). Rezeptionsesthetik, München: Utb