Sınıf Öğretmenlerinin Eğitsel İnternet Kullanım Öz-Yeterlikleri ve Öğretmenlik Öz-Yeterliklerinin İncelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 2, 579 - 596, 01.11.2021

Tuba Keskin , Sayım Aktay

https://doi.org/10.21666/muefd.846281

Cited By: 2

Öz

Özet
Bu çalışma sınıf öğretmenlerinin eğitsel internet kullanım öz-yeterlikleri ve öğretmenlik öz-yeterliklerinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Tarama modeli kullanılarak yapılan çalışmanın örneklemini 2018-2019 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde Ağrı ili Patnos ilçesinde çalışan 219 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Çalışma verilerinin toplanmasında A. Akır, Kaya, Ü. Akın, Sahranç ve Uğur 2014 tarafından Türkçe’ye uyarlanan İnternet Öz-Yeterliği Ölçeği ile Taşkın Şahin ve Hacıömeroğlu’nun Türk kültürüne uyarlanmış olan Öğretmen Özyeterlik İnanç Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma verilerinin analizi sonucunda sınıf öğretmenlerinin internet öz-yeterlik algıları araştırma alt boyutunda en yüksek ortalamaya, yaratıcılık boyutunda en düşük ortalamaya sahiptir. Sınıf öğretmenlerinin internet öz-yeterlik algıları cinsiyet, mesleki deneyim ve günlük internet kullanım sürelerine göre anlamlı farklılık göstermemektedir. Ancak ölçek genelinde 2 saat ve altı internet kullanan öğretmenler ile 2 saatten fazla 4 saatten az internet kullananlar arasında anlamlı bir farklılık görülmüştür. Sınıf öğretmenlerinin öğretmenlik öz-yeterlikleri olumlu sınıf ortamı oluşturma alt boyutunda en yüksek, akademik gelişim alt boyutunda en düşük ortalamaya sahiptir. Sınıf öğretmenlerinin öğretmenlik öz-yeterlikleri cinsiyet, mesleki deneyim ve günlük internet kullanım saati değişkenlerine göre anlamlı farklılık göstermemektedir. Sınıf öğretmenlerinin internet kullanım öz-yeterlikleri ile öğretmen öz-yeterlikleri arasında, pozitif yönde, anlamlı ve orta düzeye yakın bir ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Sınıf öğretmenlerinin internet kullanım öz-yeterliği arttıkça öğretmen öz-yeterliği de artmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Teknoloji, İnternet, Eğitsel İnternet, Öz-yeterlik, Öğretmen öz-yeterliği

The Relationship Between Educational Internet Self-Efficacy and Primary School Teachers ‘Self-Efficacy

Öz

This study was conducted to examine primary school teachers' educational internet use self-efficacy and teaching self-efficacy. The sample of the study, which was conducted using the survey model, consists of 219 primary school teachers working in Patnos district of Ağrı province in the spring semester of the 2018-2019 academic year. In the collection of study data, Internet Self-Efficacy Scale adapted into our language by A. Akır, Kaya, Ü. Akın, Sahranç and Uğur 2014 and Teacher Self-Efficacy Belief Scale, which Taşkın Şahin and Hacıömeroğlu are adapted to Turkish culture, was used. Internet Self-Efficacy Scale and Teacher Self-Efficacy Belief Scale were used to collect data. As a result of the research, the internet self-efficacy perceptions of primary school teachers have the highest average in the research sub-dimension and the lowest in the creativity dimension. Internet self-efficacy perceptions of primary school teachers do not differ significantly according to gender, professional experience and daily internet use. However, across the scale, a significant difference was observed between teachers who used internet for 2 hours or less and those who used internet for more than 2 hours and less than 4 hours. Teaching self-efficacy of primary school teachers had the highest average in creating a positive classroom environment and the lowest in the academic development sub-dimension. The teaching self-efficacy of primary school teachers does not differ significantly according to the variables of gender, professional experience and daily internet usage time. It is concluded that there is a positive, meaningful and close to medium level relationship between the internet use self-efficacy of primary school teachers and teacher self-efficacy. As the internet use self-efficacy of primary school teachers increases, teacher self-efficacy also increases.

Anahtar Kelimeler

Technology, Internet, Educational internet, Self-efficacy, Teacher self-efficacy

Kaynakça

• Akbulut, E. (2006). Müzik öğretmeni adaylarının mesleklerine ilişkin öz yeterlik inançları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 34-44. Erişim adresi: http://efdergi.yyu.edu.tr/dergiler.php?s=iii
• Akın, A., Kaya, M., Akın, Ü., Sahranç, Ü. ve Uğur, E. (2014). İnternet Öz-yeterliği Ölçeği Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirliği. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 404-415. Erişim Adresi : https://dergipark.org.tr/en/pub/buefad/issue/3815/51213
• Altuğ, A. (2017). Sınıf öğretmenlerinin bilgi ve iletişim teknolojileri öz yeterliklerinin incelenmesi, (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Uşak Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: Uşak.
• Altunbaş, S. (2011). İlköğretim okullarında görev yapan sınıf öğretmenlerinin öz yeterliklerinin incelenmesi (Elazığ ili örneği). (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Elazığ.
• Ay, M. (2005). Sınıf öğretmenlerinin matematik öğretimine ilişkin öz-yeterlik algıları, (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: Ankara.
• Balay, R., Kaya, A. ve Çevik, M.N. (2014). Öğretmenlerin internete yönelik tutumları ve eğitsel internet kullanım öz-yeterlik inanç düzeyleri. Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, 1(23), 16-31. doi: 10.17498/kdeniz.01935
• Bandura, A. (1977). Self-efficacy: Toward a unifyin theory of behavioral change. Psychological Review, 84(2), 191-215. Erişim adresi: https://psycnet.apa.org/record/1977-25733-001
• Bandura, A. (1997). Self- efficacy: The exercise of control. New York: Freeman and Company.
• Baş, G. (2011). İlköğretim öğretmenlerinin eğitsel internet kullanımı öz-yeterlilik inançlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi, Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 1(2), 35-51. Erişim adresi https://dergipark.org.tr/en/pub/etku/issue/6273/84235
• Baydaş, Ö., Gedik, N. ve Göktaş, Y. (2013). Öğretmenlerin bilişim teknolojileri kullanımı: 2005-2011 yıllarının karşılaştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(3), 41-54. Erişim adresi http://www.efdergi.hacettepe.edu.tr/shw_artcl-206.html
• Çakıroğlu, J., Çakıroğlu, E. & Boone, W. J. (2005). Pre-service teacher self-efficacy beliefs regarding science teaching: A comparison of pre-service teachers in Turkey and the Usa. Science Educator, 14(1), 31-40. Retrieved from: https://eric.ed.gov/?id=EJ740956
• Çapri, B. ve Çelikkaleli, Ö. (2008). Öğretmen adaylarının öğretmenliğe ilişkin tutum ve mesleki yeterlik inançlarının cinsiyet, program ve fakültelerine göre incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(15), 33-53. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/inuefd/issue/8708/108727
• Çelik, H. C. ve Bindak, R. (2005). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin bilgisayara yönelik tutumlarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(10), 27-38. Erişim adresi https://docplayer.biz.tr/6420627-Ilkogretim-okullarinda-gorev-yapanogretmenlerin-bilgisayara-yonelik-tutumlarinin-cesitli-degiskenlere-goreincelenmesi.html
• Çetin, O. ve Güngör, B. (2014). İlköğretim Öğretmenlerinin Bilgisayar Öz-Yeterlik İnançları ve Bilgisayar Destekli Öğretime Yönelik Tutumları. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(1), 55-77. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/omuefd/issue/20251/214866
• Çimen, S. (2007). İlköğretim öğretmenlerinin tükemişlik yaşantıları ve yeterlik algıları, (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Kocaeli.
• Dembo, M.H. (2013). Motivation and learning strategies for college success: A selfmanagement approach. Routledge.
• Demirtaş, H., Cömert, M. ve Özer, N. (2011). Öğretmen Adaylarının Özyeterlik İnançları ve Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları. Eğitim ve Bilim, 36(159), 96-111. Erişim Adresi: http://213.14.10.181/index.php/EB/article/view/278/241
• Derbedek, H. (2008). İlköğretim okul müdürlerinin öğretimsel liderlik özelliklerinin öğretmenlerin öz yeterlikleri üzerindeki etkileri (Bursa ili örneği), (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: Denizli.
• Ekici, G. (2006). Meslek lisesi öğretmenlerinin öğretmen öz yeterlilik inançları üzerine bir araştırma, Eğitim Araştırmaları, 24, 87-96. Erişim Adresi: http://ejer.com.tr/en/archives/2006-summer-issue-24
• Elkatmış, M. (2014). Sınıf öğretmenlerinin eğitsel amaçlı internet kullanım öz yeterlikleri. Milli Eğitim Dergisi, 44(203), 193-204. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/milliegitim/issue/36161/406489
• Eminoğlu Küçüktepe, S. (2010). A study on preservice English teachers’ self-efficacy perceptions and tendency towards academic dishonesty. Procedia Social and Behavioral Sciences, 2(2), 4985–4990. Retrieved from: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1877042810008475
• Erdamar, G., Demirkan, Ö., Saraçoğlu, G. ve Alpan, G. (2017). Lise öğretmenlerinin yaşam boyu öğrenme eğilimleri ve eğitsel internet kullanma öz-yeterlik inançları. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 636657. doi: 10.17240/aibuefd.2017.17.30227-326590
• Eryenen, G. (2008). Öğretmen adaylarının hedef yönelimleri, akademik ve öğretmenlik özyeterlikleri arasındaki ilişkiler ile bu değişkenlerin akademik başarının yordanmasındaki rolü. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: İstanbul.
• Gençtürk, (2008). İlköğretim okulu öğretmenlerinin öz-yeterlik algıları ve iş doyumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: Zonguldak.
• Gençtürk, A. & Memiş, A. (2010). İlköğretim okulu öğretmenlerinin öz-yeterlik algıları ve iş doyumlarının demografik faktörler açısından incelenmesi. İlköğretim Online, 9(3), 1037–1054. Erişim adresi: http://ilkogretimonline.org.tr/index.php/io/article/view/1737/1573
• Gür, G. (2008). A study on the predıctors of teachers’ sense of effıcacy belıefs. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: Ankara.
• Gürol, A., Özercan, M. & Yalçın, H. (2010). A comparative analysis of pre-service teachers’ perceptions of self efficacy and emotional intelligence. Procedia Social and Behavioral Sciences, 2(2), 3246–3251. Retrieved from: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1877042810005367
• Kahraman, S., Yılmaz, Z.A., Erkol. M. ve Altun Yalçın, S. (2013). Öğretmen adaylarının eğitsel internet kullanımı öz-yeterlilik inançlarının incelenmesi. İlköğretim Online, 12(4), 1000-1015. Erişim adresi http://ilkogretimonline.org.tr/index.php/io/article/view/1364
• Karasar, Ş. (2004). Eğitimde yeni iletişim teknolojileri – internet ve sanal yüksek eğitim. The Turkish Online Journal of Education Technology, 3(4), 61-68. Erişim adresi https://search.proquest.com/openview%20/a222226c796c%20f7c6e5ef513246910d8b/1?cbl=1576361&pq-origsite=gscholar
• Keskin, T. (2019). Sınıf Öğretmenlerinin Eğitsel İnternet Öz-yeterlikleri ve Öğretmenlik Öz-yeterliklerinin İncelenmesi, (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Muğla.
• Konuk, Y.K. (2018). Grafik tasarımı dersi alan öğrencilerin bilişim teknolojileri öz-yeterlik algıları ile teknolojiye yönelik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Ankara.
• Korkut, K. (2009). Sınıf öğretmenlerinin öz yeterlik inançları ile sınıf yönetimi beceri algıları arasındaki ilişki. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: Burdur.
• Koşar, E. ve Çiğdem, H. (2003). Eğitim Ortamı Tasarımı, Araç-Gereç ve Materyal Özellikleri. Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme. Ankara: Pegem A Yayıncılık. Köseoğlu, P., Yılmaz, M., Gerçek, C. ve Soran, H. (2007). Bilgisayar kursunun bilgisayara yönelik başarı, tutum ve öz-yeterlik inançları üzerine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 203-209. Erişim adresi http://dergipark.gov.tr/hunefd/issue/7805/102353
• Oğuz, A. (2009). Öğretmen adaylarının öz yeterlik inançlarının incelenmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24, 281–290. Erişim adresi: http://openaccess.dpu.edu.tr/xmlui/handle/20.500.12438/908
• Özata, H. (2007). Öğretmenlerin öz-yeterlik algılarının ve örgütsel yenileşmeye ilişkin görüşlerinin araştırılması. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: Kocaeli.
• Özerkan, E. (2007). Öğretmenlerin öz-yeterlik algıları ile öğrencilerin sosyal bilgiler benlik kavramları arasındaki ilişki. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: Edirne.
• Özkurt, M.F. (2017). Sınıf öğretmenlerinin öz yeterlik algıları ile öğretim teknolojileri ve materyal tasarım becerileri arasındaki ilişki. (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Konya.
• Sak, N. ve Demirer, V. (2016). Öğretmenlerin Bilişim Teknolojileri Öz-Yeterlik Algılarının İncelenmesi, 2nd International Instructional Technologies Teacher Education Symposium, Afyonkarahisar, TÜRKIYE, ss.234-240.
• Saracaloğlu, A.S., Uça, S. ve Candar, M.K. (2012). Öğretmenlerin bilgisayar özyeterlik inançları, teknolojiye yönelik tutumları, eğitsel internet kullanım özyeterlik inançları ile bilgi teknolojilerini kullanma düzeylerinin karşılaştırılması. Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(1), 74-90. Erişim adresi: http://adudspace.adu.edu.tr:8080/xmlui/handle/11607/2752
• Saracaloğlu, A.S. & Dinçer, B. (2009). A study on correlation between self-efficacy and academic motivation of prospective teachers. Procedia Social and Behavioral Sciences, 1(1), 320–325. Retrieved from: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1877042809000627
• Say, M. (2005). Fen bilgisi öğretmenlerinin öz-yeterlilik inanışları. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü: İstanbul.
• Şahin Taşkın, Ç. ve Hacıömeroğlu, G. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının özyeterlik inançları: nicel ve nitel verilere dayalı bir inceleme. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 21-40. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/inuefd/issue/8703/108673
• Tschannen-Moran, M. & Woolfolk Hoy, A. (2007). The differential antecedents of self-efficacy beliefs of novice and experienced Teachers. Teaching and Teacher Education, 23(6), 944–956. Erişim adresi: https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0742051X06000953
• Tuna, M. Ve Özsoy, U. (2001). İnternet ve Üniversiteler. Bilişim Topluma Giderken... Psikoloji, Sosyoloji ve Hukuk’ta Etkiler Sempozyumu. (23-24 Mart). Ankara: Türkiye Bilişim Derneği Yayınları.
• Türk, Ö. (2008). İlköğretim sınıf öğretmenlerinin öz yeterlikleri ve mesleki doyumlarının incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: İstanbul.
• Ural, A. ve Kılıç, İ. (2006). Bilimsel araştırma süreci ve SPSS ile veri analizi: SPSS 12.0 for windows. Ankara: Detay Yayıncılık
• Usluel, K. (2006). Öğretmen adayları ve öğretmenlerin bilgi okuryazarlığı yeterliklerinin karşılaştırılması, Eurasian Journal of Educational Research 22, 233-243.
• Uzun, A., Özkılıç, R. & Şentürk, A. (2010). A case study: Analysis of teacher selfefficacy of teacher candidates. Procedia Social and Behavioral Sciences, 2(2), 5018–5021. Retrieved from: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1877042810008530
• Üstün, A. & Tekin, S. (2009). Amasya eğitim fakültesindeki öğretmen adaylarının özyeterlilik inançlarının çeşitli değişkenler açısından karşılaştırılması. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 35-47. Erişim adresi: http://efdergi.ibu.edu.tr/index.php/efdergi/article/view/1043
• Yenice, N. (2009). Search of science teachers’ teacher efficacy and self-efficacy levels relating to science teaching for some variables. Procedia Social and Behavioral Sciences, 1(1), 1062–1067. Retrieved from: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1877042809001943
• Yılmaz, K. ve Çokluk Bökeoğlu, Ö. (2008). İlköğretim okulu öğretmenlerinin yeterlik inançları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 41(2), 143167. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/auebfd/issue/38393/445251
• Yılmaz, M. (2016). İlkokul öğretmenlerinin eğitimde teknoloji kullanımına ilişkin bilgisayar yeterliliklerinin ve teknoloji tutumlarının değerlendirilmesi, (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Mersin Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Mersin.
• Zengin Kapıcı, U. (2003). İlköğretim öğretmenlerinin öz yeterlilik algıları ve sınıf içi iletişim örüntüleri. (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü: İzmir.