Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Çocukların Sesbilgisel Özelliklerinin İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 2, 615 - 626, 01.11.2022

Sevda Aslan Funda Acarlar

https://doi.org/10.21666/muefd.945064

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmanın temel amacı, farklı dil düzeylerine sahip Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) olan çocuklarda sözel dil performansları ile sesbilgisel özelliklerin ilişkisinin incelenmesidir. Yaşları 2;0 - 7;11 arasındaki OSB olan 36 çocuğun dil düzeylerini belirlemek için Türkçe Erken Dil Gelişim Testi (TEDİL), sesbilgisel özelliklerini belirlemek için Ankara Artikülasyon Testi (AAT) uygulanmıştır. TEDİL sonucunda sözel dil performansı çok zayıf 15, zayıf 5, ortalama altı 6, ortalama 9, ortalama üstü 1 çocuk saptanmıştır. AAT sonucunda sesbilgisel becerilerde çocukların %83.33’inin yaş düzeylerinin altında, %5.56’nin yaş düzeyinde veya yaş düzeyine yakın, %11.11’ünün yaş düzeyinin üstünde performans gösterdikleri saptanmıştır. Çocukların sözel dil performansları ve sesbilgisel düzeyleri arasında ilişki olduğu ve sözel dil performansı arttıkça hata sayılarının azaldığı bulunmuştur. Hedef sesin atılması, yerine başka ses konması şeklindeki hataların ve hata yapılan ses birimlerin sıklıkları incelenmiştir. Çalışmanın bulguları genel dil düzeyi daha iyi olan OSB olan çocukların sesbilgisel performanslarının da daha iyi olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Otizm Spektrum Bozukluğu, sesbilgisel gelişim, dil gelişimi, sesbirim, artikülasyon

Destekleyen Kurum

Herhangi kurum veya kuruluştan destek alınmamıştır.

Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Çocukların Sesbilgisel Özelliklerinin İncelenmesi

Öz

The main purpose of this study is to examine the relationship between verbal language performance and phonological abilities of children with Autism Spectrum Disorder (ASD) with different language levels. Turkish Early Language Development Test (TEDIL) was applied to determine the language levels and Ankara Articulation Test (AAT) was used to determine the phonological characteristics, of 36 children with ASD between ages of 2;0 - 7;11. As a result of TEDİL, 15 children with a very weak general language level, 5 weak, 6 under below average, 9 on average and 1 above average were determined. As a result of the AAT, it was determined that 83.33% of the children performed below the age level, 5.56% at or near the age level, and 11.11% above the age level in phonological skills. It was found that there is a moderate and significant relationship between the children's general language levels and phonological levels. It was determined that mistakes were made in the form of omitting the target sound and substituting another sound. The frequencies of the phonemes with errors were also examined. Eventually, it was found that children with ASD who have better general language level also have had better phonological performances.

Anahtar Kelimeler

Autism Spectrum Disorder, phonological development, language development, phoneme, articulation

Kaynakça

• Acarlar, F. ve Ege, P. (1996). Türkçe kazanımında kullanılan fonolojik süreçlerin incelenmesi. Türk Psikoloji Dergisi, 11(38), 35-43.
• Alqhazo, M. T., Hatamleh, L. S. ve Bashtawi, M. (2018). Phonological and lexical abilities of Jordanian children with autism. Applied Neuropsychology: Child, 1-9. doi:10.1080/21622965.2018.1534690
• American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (DSM-5®). American Psychiatric Pub.
• Boucher, J. (1976). Is Autism primarily a Language Disorder? International Journal of Language & Communication Disorders, 11(2), 135-143. doi:10.3109/13682827609011299
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2017). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Cleland, J., Gibbon, F. E., Peppé, S. J. E., O'Hare, A. ve Rutherford, M. (2010). Phonetic and phonological errors in children with high functioning autism and Asperger syndrome. International Journal of Speech-Language Pathology, 12(1), 69-76. doi:10.3109/17549500903469980
• Demouy, J., Plaza, M., Xavier, J., Ringeval, F., Chetouani, M., ve Périsse, D., … Laurence Robel (2011). Differential language markers of pathology in Autism, Pervasive Developmental Disorder Not Otherwise Specified and Specific Language Impairment. Research In Autism Spectrum Disorders, 5(4), 1402-1412. doi: 10.1016/j.rasd.2011.01.026
• Ege, P., Acarlar, F. ve Turan, F. (2005). Ankara Artikülasyon Testi El Kitabı. Ankara: Ankara
• Kenney, K. W. ve Prather, E. M. (1986). Articulation development in preschool children: consistency of productions. J Speech Hear Res. 1986;29(1):29-36. doi:10.1044/jshr.2901.29
• Kırcaali-İftar, G. (1997). Tek denekli araştırma yöntemleri: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
• Kjelgaard, M. ve Tager-Flusberg, H. (2001). An Investigation of Language Impairment in Autism: Implications for Genetic Subgroups. Language and Cognitive Processes, 16, 287-308. doi:10.1080/01690960042000058
• Leonard, L. B. ve Brown, B. L. (1984). Nature and Boundaries of Phonologic Categories: A Case Study of an Unusual Phonologic Pattern in a Language-Impaired Child. Journal of Speech and Hearing Disorders, 49(4), 419-428. doi:10.1044/jshd.4904.419
• McCann, J., Peppe, S., Gibbon, F. E., O'Hare, A. ve Rutherford, M. (2007). Prosody and its relationship to language in school-aged children with high-functioning autism. Int J Lang Commun Disord, 42(6), 682-702. doi:10.1080/13682820601170102
• McCleery, J. P., Tully, L., Slevc, L. R. ve Schreibman, L. (2006). Consonant production patterns of young severely language-delayed children with autism. Journal of Communication Disorders, 39(3), 217-231. doi:https://doi.org/10.1016/j.jcomdis.2005.12.002
• Myers, S. M. ve Johnson, C. P. (2007). Management of children with autism spectrum disorders. Pediatrics, 120(5), 1162-1182. doi:10.1542/peds.2007-2362
• Ökcün-Akçamuş, M. Ç. (2019). Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireylerde İletişim ve Dil Özellikleri. F. Acarlar, ve Ö. Diken (Ed.).,Yetersizliği Olan Bireylerin Dil ve İletişim Becerilerinin Desteklenmesi (s. 114-117). Ankara: Pegem Akademi
• Özcan, A. ve Ferah Özcan, A. (2014). Türk Çocuklarının Ses Gelişim Özellikleri ve İlk Okuma Yazma Öğrenme. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1, 67. doi:10.17336/igusbd.99559
• Rapin, I. ve Dunn, M. (2003). Update on the language disorders of individuals on the autistic spectrum. Brain Dev, 25(3), 166-172. doi:10.1016/s0387-7604(02)00191-2
• Rapin, I., Dunn, M. A., Allen, D. A., Stevens, M. C. ve Fein, D. (2009). Subtypes of language disorders in school-age children with autism. Dev Neuropsychol, 34(1), 66-84. doi:10.1080/87565640802564648
• Tager-Flusberg, H. (1981). On the nature of linguistic functioning in early infantile autism. J Autism Dev Disord, 11(1), 45-56. doi:10.1007/bf01531340
• Topbaş, S. (2006). Türkçe Sesletim-Sesbilgisi Testi: Geçerlik Güvenirlik ve Standardizasyon Çalışması. Türk Psikoloji Dergisi, 21(58 ), 39 - 56.
• Topbaş, S. (2019). Sesbilgisel Gelişim. S. Topbaş. (Ed.), Dil ve Kavram Gelişimi (8. baskı). (s. 75-102). Ankara: Kök Yayıncılık.
• Topbaş, S. ve Güven, S. (2010). Tedil Türkçe Erken Dil Gelişimi Testi El Kitabı. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Wolk, L. ve Brennan, C. (2013). Phonological investigation of speech sound errors in children with autism spectrum disorders. Speech, Language and Hearing, 16(4), 239-246.
• Wolk, L. Edwards, M., ve Brennan, C. (2016). Phonological difficulties in children with autism: An overview. Speech, Language and Hearing, 19, 160204020132009. doi:10.1080/2050571X.2015.1133488
• Wolk, L. and Giesen, J. (2000). A phonological investigation of four siblings with childhood autism. J Commun Disord, 33(5), 371-389. doi:10.1016/s0021-9924(00)00021-6
• Wu, H., Lu, F., Yu, B. ve Liu, Q. (2019). Phonological acquisition and development in Putonghua-speaking children with Autism Spectrum Disorders. Clinical Linguistics & Phonetics, 1-17. doi:10.1080/02699206.2019.1702720