Hile Denetimi: Kırmızı Bayrakların Tespiti için Kullanılan Proaktif Yaklaşımlar

Yıl 2017, Sayı: 75, 71 - 94, 01.07.2017

Kıvanç Ertikin

https://doi.org/10.25095/mufad.399313

Cited By: 13

Öz

Enron başta olmak üzere büyük halka açık şirketlerin iflası ile sonuçlanan, muhasebe kayıtlarında yapılan hile ve usulsüzlüklerin küresel çapta neden olduğu maliyetin büyüklüğü hem kamu otoritesini hem de işletme ile ilişkili tarafları hile konusunu daha çok sorgular hale getirmiştir. Hilenin gerçekleşmesinden sonra ortaya çıkarılması hem zor hem de maliyetli bir süreçtir. Geleneksel denetim yöntemleri çoğu durumda hile ve usulsüzlüklerin tespiti için yeterli olmamaktadır. Günümüzde bilgi teknolojilerinde yaşanan gelişmeler ve depolanan verilerin çok büyük boyutlara ulaşmaya başlaması ile riskler doğmadan veya oluştuğu anda önlemini alma anlayışı olan proaktif yöntemler önem kazanmaktadır. Bu çalışmanın amacı, hile denetiminde kullanılan proaktif yaklaşımların işleyişine ilişkin bilgiler vermektir.

Anahtar Kelimeler

Hile denetimi, Veri Madenciliği, Sayısal Analiz

Kaynakça

• Akkaş, Murat Engin (2007), ―Denetimde Benford Kanunu‘nun Uygulanması‖, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9/1, ss.191-206.
• ACFE (Association of Certified Fraud Examiners) (2014), ‗‘Report To The Nations On Occupational Fraud and Abuse‘‘, http://www.acfe.com/rttn/docs/2014-report-to-nations.pdf (13.12.2016).
• Auditing Standards Board (1996), ‗‘Ethics Interpretations‘‘ , SAS No:82, http://www.aicpa.org/research/standards/auditattest/downloadabledocuments/au-00316.pdf , (19.10.2016).
• Albayrak, Ali Sait - Koltan Yılmaz, Şebnem (2009), ―Veri Madenciliği: Karar Ağacı Algoritmaları ve İMKB Verileri Üzerine Bir Uygulama‖, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1, ss.31-52.
• Albrecht, W. Steve – Albrecht, Chad O. (2003), Fraud Examination, Thomson South-Western, USA.
• Alkan, Ali (2007), ―Finansal Uygulamalarda Veri Madenciliği‖, TBD İstanbul Bilişim Kongresi, İstanbul.
• Bozkurt, Nejat (2000), ‗‘Mali Tablolarda İşletme Yönetimleri Tarafından Yapılan Muhasebe Hileleri‘‘, Muhasebe Finansman Dergisi, 12, Nisan, ss.15-22.
• Browne, Malcolm W. (1998), ‗‘Following Benford‘s Law, or Looking out for No.1‘‘, New York Times, http://www.nytimes.com/1998/08/04/science/following-benford-s-law-or-looking-out-for-no-1.html (23.11.2016).
• Bayraklı H.Hasan - Erkan Mehmet - Elitaş Cemal (2012), Muhasebe ve Vergi Denetiminde Muhasebe Hata ve Hileleri, Ekin yayınevi, Bursa.
• Çilingir, Dilek (2009), Suiistimal ve Yolsuzluk Denetimi, IX. Türkiye Muhasebe Denetimi Sempozyumu Kitabı, Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme Bölümü, İSMMMO Yayınları, İstanbul.
• Çıtak, Nermin (2009), Hileli Finansal Raporlamada Yaratıcı Muhasebe, Türkmen Kitabevi, İstanbul.
• Erdoğan, Melih (2001), ―Muhasebe Hilelerinin Ortaya Çıkartılmasında Benford Yasası‖, Muhasebe ve Denetim Bakış Dergisi, 3, Ocak, ss.1-8.
• Emir, Murat (2008), ‗‘Hile Denetimi‘‘, Mali Çözüm Dergisi, 86, ss.109-121.
• Gagliardi, Chris (2014), ‗‘The Reality of Fraud Risk‘‘, The CPA Journal, Vol.84, Issue 4, April, pp.11.
• Gill, Nasib S. – Gupta, Rajan (2009), ―Prevention and Detection of Financial Statement Fraud: A Data Mining Approach‖, The IUP Journal of Systems Management, Vol.7, No.3, pp.55-58.
• Hill, Ted, (1996), ‗‘A Statistical Derivation of the Significant-Digit Law‘‘, Statistical Science, Vol. 10, pp.354-363.
• Hazar, Hülya Boydaş (2014), Sürekli Denetim; Bilgisayar Ortamında Bağımsız ve İç Denetim Planlama, Analiz Teknikleri ve Uygulamaları, Maliye Hesap Uzmanları Derneği, Acar Basım, İstanbul.
• Kandemir, Canol - Kandemir, Şenol (2012), ‗‘Muhasebe Hilelerinin Önlenmesi ve Ortaya Çıkarılmasında Kullanılan Çağdaş Araç ve Yöntemler‘‘ Mali Çözüm, 114, ss.37-70.
• Kocameşe, Mustafa - Güçlü, Fırat Çoşkun (2010), ‗‘Muhasebe Hilelerinin Ortaya Çıkartılmasında Benford Kanunu ve Rakamsal Analiz Yönetiminin Kullanımı‘‘ İç Denetim Dergisi, 26, ss.28-37.
• Küçükkocaoğlu, Güray – Benli, Yasemin Keskin - Küçüksözen, Cemal (2007), ―Finansal Bilgi Manipülasyonunun Tespitinde Yapay Sinir Ağı Modelinin Kullanımı‖, İMKB Dergisi, Cilt.9 Sayı.36, ss.1-30.
• Lazol, İbrahim – Çabuk, Adem (2016), Mali Tablolar Analizi, Ekin Basım Yayın, Bursa.
• Larose, Daniel T. (2005), Discovering Knowledge in Data: An Introduction to Data Mining, John and Wiley Sons Incorporated, USA. MHUD (2004), Denetim ilke ve Esasları, Maliye Hesap Uzmanları Derneği Yayını, 3.Baskı, Acar Matbaası, İstanbul.
• Mengi, Banu Tarhan (2013), Hileli Finansal Raporlama, Beta Bası Yayım, İstanbul.
• Nigrini, Mark J. (1996), ‗‘A Taxpayer Compliance Application of Benford's Law‘‘, The Journal of the American Taxation Association, Vol.18 No:1, pp.72-91.
• Özmen, Şule (2001), ―İş Hayatı Veri Madenciliği İle İstatistik Uygulamalarının Yeniden Keşfediyor‖, V. Ulusal Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu, Adana.
• Peterson, Bonita K. - Zikmund Paul E. (2004), ‗‘ 10 Truths You Need to Know About Fraud, Strategic Finance‘‘, Vol.85, pp.28-34.
• Pehlivanlı, Davut (2011), Hile Denetimi Metodoloji ve Raporlama, Vaka İncelemeleri, Beta Yayıncılık, İstanbul.
• Pearson, Timothy A. - Singleton, Tommie W. (2008), ‗‘Fraud and Forensic Accounting in the Digital Environment‘‘, Issues in Accounting Education, Vol. 23, Issue.4, November, pp.545-559.
• Pinkham, R. (1961), ‗‘ On the Distribution of the First Significant Digits‘‘, Annals of Mathematical Statistic, Vol.32, pp.1223-1230.
• Rasmussen, Derk G. - Leauanae, Joseph L. (2004), ―Expert Witness Qualifications and Selection‖, Journal of Financial Crime, 12(2), pp.165-171. Ramos, Michael (2003), ―Auditors' Responsibility for Fraud Detection” Journal of Accountancy 195,1, pp.28-36.
• Rezaee, Zabihollah - Riley, Richard (2010), Financial Statement Fraud Prevention And Detection, John Wiley&Sons, Incorporated, ABD.
• Singleton, Tommie W. – Singleton, Aaron J. – Bologna, G. Jack – Lindquits, Robert J. (2006), Fraud Auditing and Forensic Accounting, Third Edition, John Wiley & Sons Incorporated, Canada.
• Taşkın, Çağatan - Emel, Gül Gökay (2010), ‗‘Veri Madenciliğinde Kümeleme Yaklaşımları ve Kohonen Ağları ile Perakendecilik Sektöründe Bir Uygulama‘‘, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C.15, S.3, ss.395-409.
• Türkyener, Can Mustafa (2007), ―Benford Yasası ve Mali Denetimde Kullanımı‖, Sayıştay Dergisi, 64, Ocak-Mart, ss.111-122.
• Yükçü, Süleyman – Koçakoğlu, Özlem (2016), ‗‘Halka Açık Şirketler Muhasebe Gözetim Kurulu ( Public Company Accounting
• Oversight Board - PCAOB) Denetim Kalitesi Göstergeleri‘‘ Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 18, 1 ss.265-293. (http://crisp-dm.eu/reference-model/, 10.01.2017).