Ar-Ge Yatırımlarının Finansal Performans Üzerindeki Etkisi Ve Bist Teknoloji Endeksi Firmalarının Etkinliklerinin Değerlendirilmesi

Yıl 2017, Sayı: 76, 239 - 254, 01.10.2017

Levent Çıtak , Yüksel İltaş

https://doi.org/10.25095/mufad.400236

Cited By: 5

Öz

Bu çalışmada Borsa İstanbul Teknoloji Endeksi’nde (XUTEK) yer alan firmaların araştırma-geliştirme yatırımlarının etkinlikleri analiz edilmektedir. Firmaların araştırma-geliştirme yatırımları bakımından birbirleri ile göreli etkinlikleri 2013, 2014 ve 2015 yıllarına ait veriler kullanılarak üç etkinlik türü üzerinden analiz edilmektedir. Ar-Ge yoğunluğu ve Ar-Ge/Aktifler değişkenlerinin iki girdi, aktif karlılık oranı ve piyasa değeri/defter değeri oranı değişkenlerinin iki çıktılar olduğu CCR (Charnes, Cooper ve Rhodes (1978)) ve BCC ((Banker, Charnes ve Cooper (1984)), veri zarflama modelleri kullanılmıştır. Çalışmanın bulguları firmaların saf teknik etkinlik düzeylerinin göreli olarak yüksek olduğunu ve 2015’te beş firmanın tam saf teknik etkinliğe sahip olduklarını göstermektedir. Dolayısıyla, firmaların toplam teknik etkinliklerinin artırmak için genel olarak ölçek etkinliklerini arttırmaları gerektiği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Ar-Ge Harcamaları, Finansal Performans, Veri Zarflama Analizi, Etkinlik

Kaynakça

• Akgün, Ali - Akgün, Özlem (2016). “İşletmelerde Ar-Ge Harcamalarının Kârlılığa Etkisi: ASELSAN Örneği”, Selçuk Üniversitesi, Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi, Sayı:12, ss. 1-12.
• Alexander, Michael (2007), “Complex Decision Making using Non-Parametric Data Envelopment Analysis (Chapter 6)”, Qudrat-Ullah, Hassan - Spector, J.Michael - Davidsen, I. Paal (Ed.), Complex Decision Making, Springer, pp. 97-111.
• Anderson, Randy I - Fok, Robert - Springer, Thomas - Webb, James (2002). “Technical Efficiency and Economies Of Scale: A Non-Parametric Analysis Of REIT Operating Efficiency”, European Journal of Operational Research, 139, pp. 598-612.
• Banker, Rajiv. D - Charnes, A - Cooper, William W (1984), “Some Models for Estimating Technical and Scale Inefficiencies in Data Envelopment Analysis, Management Science, 30(9), pp. 1078-1092.
• Cassia, Lucio - Colombelli, Alessandra - Paleari, Stefano (2009). “Firms’ Growth: Does the Innovation System Matter?”, Structural Change and Economic Dynamics, 20, pp. 211-220.
• Charnes, Abraham - Cooper, William W - Rhodes, Eduardo; (1978), “Measuring the Efficiency of Decisison Making Units”, European Journal of Operational Research, 2, pp. 429-444.
• Choi, S. Bong - Williams, Christoper (2013). “Innovation and Firm Performance in Korea and China: a Cross-Context Test of Mainstream Theories”, Technology Analysis & Strategic Management, 25, pp. 423-444.
• Coad, Alex - Rao, Rekha (2008). “Innovation and Firm Growth in High-Tech Sectors: A Quantile Regression Approach”, Research Policy, 37, pp. 633-648.
• Del Monte, Alfredo - Papagni, Erasmo (2003). “R&D and The Growth of Firms: Empirical Analysis of a Panel of Italian Firms”, Research Policy, 32, pp. 1003-1014.
• Demirgüneş, H. N. Kartal - Üçler, Gülbahar (2016). “Ar Ge Yatırımları ve Büyüme İmalat Sektörü Üzerine Ampirik Bir Çalışma,” İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, Cilt: 45, Sayı: 1, ss. 53–64.
• Freel, S. Mark (2000). “Do Small Innovating Firms Outperform Non-Innovators?”, Small Business Economics, 14(3), pp. 195-210.
• García-Manjón, V. Juan - Romero-Merino, M. Elena (2012). “Research, Development, and Firm Growth. Empirical Evidence From European Top R&D Spending Firms”, Research Policy, 41, pp. 1084-1092.
• Geroski, Paul. - Toker, S (1996). “The Turnover of Market Leaders in UK Manufacturing Industry, 1979-86”, International Journal of Industrial Organization, 14, pp. 141-158.
• Işık, Nihat - Engeloğlu, Özgür - Kılınç, Efe C. (2016). “Araştırma ve Geliştirme Harcamalarının, Kârlılık ve Satışlar Üzerindeki Etkisi: Borsa İstanbul Firmaları Üzerine Bir Uygulama”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 47, ss. 27-46.
• Karacaer, Semra - Aygün, Mehmet - İç, Süleyman (2009). “Araştırma ve Geliştirme Giderlerinin Firma Performansı Üzerindeki Etkisi: İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Üzerine Bir İnceleme”, MÖDAV, 2009/2, ss. 65-86.
• Kocamış, Uzun Tuğçe - Güngör, Ayşegül (2014). “Türkiye’de Ar-Ge Harcamaları ve Teknoloji Sektöründeki Ar-Ge Giderlerinin Kârlılık Üzerine Etkisi: Borsa İstanbul Uygulaması”, Maliye Dergisi, Sayı:166, ss. 127-138. nya, Laszlo. (2006). “Exports and Growth: Granger Causality Analysis on OECD Countries with a Panel Data Approach”, Economic Modelling, 23(6), pp. 978-992.
• Mowery, C. David (1983). “Industrial Research and Firm Size, Survival, and Growth In American Manufacturing, 1921-1946: An Assessment”, Journal of Economic History, 43(4), pp. 953-980.
• Öğredik, Güray (2005). “Araştırma Geliştirme Harcamalarının Gider veya Maliyet Olarak Ticari Kazancın Tespitinde Dikkate Alınacağı Dönem”, Lebib Yalkın Mevzuat Dergisi, Temmuz, ss. 1-16.
• Özcan, Muhammet - Ağırman, Ensar - Yılmaz, Ömer (2014). “Ar-Ge Yatırımlarının Hisse Senedi Getirisi Üzerine Etkisi: BİST Teknoloji ve Bilişim Firmaları Üzerine Bir Uygulama”, Maliye Dergisi, 166, Ocak-Haziran, ss. 139-158.
• Öztürk, Erkan – Zeren, Feyyaz (2015). “The Impact of R&D Expenditure on Firm Performance in Manufacturing Industry: Further Evidence From Turkey”, International Journal of Economics and Research, 6, pp. 32-36.
• Roper, Stephen (1997). “Product Innovation and Small Business Growth: A Comparison of The Strategies of German, UK and Irish companies”, Small Business Economics, 9, pp. 523-537.
• Scherer, M. Frederic (1965). “Corporate Inventive Output, Profits, and Growth”, Journal of Political Economy, 73(3), pp. 290-297.
• Tarım, Armağan (2001). Veri Zarflama Analizi: Matematiksel Programlama Tabanlı Göreli Etkinlik Ölçüm Yaklaşımı, İnceleme, “Araştırma, İnceleme, Çeviri Dizisi”, Sayıştay Yayın İşleri Müdürlüğü, Ankara, ss. 222.
• Topuz, John C – Darrat, Ali F – Shelor, Roger M (2005), “Technical, Allocative and Scale Efficiencies of REITs: An Empirical Inquiry”, Journal of Business Finance & Accounting, 32(9) & (10), pp. 1961-1994.
• Ünal, Targan - Seçilmiş, Nisa (2013). “Ar-Ge Göstergeleri Açısından Türkiye ve Gelişmiş Ülkelerle Kıyaslaması”, İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 1(1), ss. 12-25.
• Ünal, Targan – Seçilmiş, Nisa (2014). “Satış Hasılatı Artışında Ar-Ge’nin Rolü ve Kârlılığın Ar-Ge Harcamalarına Etkisi: Gaziantep Örneği”, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 22, ss. 202-210.
• Yaylalı, Muammer – Akan, Yusuf – Işık, Cem (2010). “Türkiye’de Ar&Ge Yatırım Harcamaları ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Eş-Bütünleşme ve Nedensellik İlişkisi:1990-2009”, Bilgi Ekonomisi ve Yönetim Dergisi, 5(2), ss. 13-26.