Hisse Senedi Fiyatları ile Döviz Kuru Arasındaki Dinamik İlişkinin Belirlenmesi; Farklı Ülke Piyasaları için Bir Araştırma

Yıl 2011, Sayı: 52, 153 - 170, 01.10.2011

Bekir Elmas Ömer Esen

Öz

Hisse senedi fiyatları bir takım makro ekonomik değişkenlerle yakın bir ilişki içerisindedir. Bu makro ekonomik değişkenlere; döviz kuru, enflasyon, faiz oranları, büyüme oranları örnek olarak verilebilir. Bu çalışmada Türkiye, Almanya, Fransa, Hollanda, Rusya ve Hindistan olmak üzere 6 Avrupa/Asya ülkesinde yerel hisse senedi piyasa endeksleri ile döviz kurunun (USD) nasıl bir ilişki içerisinde olduğu araştırılmaktadır. Çalışmada değişkenler arasındaki uzun dönemli bir ilişkinin olup olmadığı Engle-Granger (1987) ve Johansen (1988, 1995) ve Johansen-Juselius (1990) eş-bütünleşme testleri ile araştırılmıştır. Engle-Granger eş-bütünleşme testinde 1 ülke için ve Johansen eş-bütünleşme testinde ise 2 ülke için uzun dönemli bir ilişki tespit edilmiştir. VAR (Vector Autoregressive) ve VEC (Vector Eror Correction - Vektör Hata Düzeltme) modellerine göre yapılan Granger nedensellik testlerinde ise, 6 ülkenin her birinde değişken çiftleri arasında tek yönlü bir Granger nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir. Bu nedensellik ilişkisi 4 ülkede döviz kurundan piyasa endeksine doğru iken, 2 ülkede ise piyasa endeksinden döviz kuruna doğrudur. Bu sonuçlar; hisse senedi fiyatları ile döviz kuru arasında 4 ülkede “Geleneksel Yaklaşım”ın geçerli olduğunu desteklerken, 2 ülkede ise “Portföy Yaklaşımı”nın geçerli olduğunu desteklemektedir.

Anahtar Kelimeler

Hisse Senedi Fiyatları, Döviz Kuru, Eş-Bütünleşme Testleri, Vektör Hata Düzeltme Modeli, Granger Nedensellik Testi

Determining of the Dynamic Relationship Between Stock Prices and Exchange Rates: An Empirical Study for Different Country Markets

Öz

The stock price has a close relationship with some macroeconomic variables. As examples of the main macroeconomic variables can be shown that exchange rates, inflation, interest rate, growth rates. This paper empirically examined the relationship between the local stock market indexes and exchange rate (USD) in six Europe/Asia countries namely Turkey, Germany, France, Netherlands, Russia, France and India. The paper set out by testing existence of a long- term relationship between considered two variables using the Engle-Granger (1987), Johansen (1988, 1995) and Johansen- Juselius (1990) cointegration methods. Results of Engle- Granger cointegration test showed that there is a long-term relationship between variables in the one country. Furthermore, The Johansen cointegration test found that there is a long- term relationship between variables in the two countries. Under the VAR (Vector Autoregressive) and VEC (Vector Error Correction) models appllied the Granger causality test, revealed an unidirectional casual relationship between two variables in each of the six countries. In addition as regards the relationship While there is a unidirectional causal relationship running from exchange rate to stock market for four countries. However this relation is casual running from stock market to exchange rate for other two countries. According to the direction of the relationship these results that relationship between stock prices and exchange rate in four countries supports for the “Traditional Approach”. Furthermore, this relation also supports for the “Portfolio Approach” for other two countries..

Anahtar Kelimeler

Stock Prices, Exchange Rate, Cointegration Tests, Vector Error Correction Models, Granger Causality Test