Hileli Finansal Raporlamanın Tespitinde Kırmızı Bayrakların Etkinliği: Türkiye Uygulaması

Yıl 2013, Sayı: 60, 139 - 158, 01.10.2013

Elif Yücel

Öz

Küreselleşme ile birlikte tüm dünya pazarlarının yoğun bir rekabet ortamı içinde olması özellikle sermaye piyasalarındaki şirketleri paniğe sürüklemektedir. Şirketler en iyi olma yarışı içerisindeyken pek çok zaman çeşitli hile ve yolsuzluklara da başvurabilmektedirler. Geçmişte yaşanan hile ve yolsuzluklar incelendiğinde çoğunun benzer belirtiler ortaya çıktıktan sonra gerçekleştikleri görülmektedir Kesin olarak hile yapıldığının ispatı sayılmasalar bile finansal tablolarda hile yapıldığını gösteren bu belirtiler “kırmızı bayrak” olarak ifade edilmektedir. Kırmızı bayrakların hilelerin tespitindeki önemi doğrultusunda bu çalışmada öncelikle hile ve manipülasyonların tespit edilmesi, hile riskinin değerlendirilmesi ve kırmızı bayrakların hileli finansal raporlamanın tespitinde gösterge olarak kullanılması açıklanmıştır. Çalışmanın asıl amacı ise SAS No.99’da belirtilen 42 kırmızı bayrağın hile ve yolsuzlukların tespitindeki etkinliğinin Türkiye’deki bağımsız denetçilerin bakış açılarıyla değerlendirilmesini sağlamaktır. Bu amaçla hazırlanan anket soruları, Sermaye Piyasasında Bağımsız Denetimle Yetkili Kuruluşlara gönderilmiş ve gelen cevaplar SPSS 17 paket programında analiz edilmiştir. Çalışmada elde edilen bulgulara göre bu kırmızı bayrakların denetim çalışmalarında kısmen etkin olduğu belirlenmiştir. Ancak fırsatlara ilişkin kırmızı bayraklar, denetçiler tarafından “oldukça etkin” olarak değerlendirilmiştir. Bu sonuçlara dayanılarak fırsatların ülkemizdeki işletmeler için daha büyük bir tehlike olduğu ve gerek işletmelerin gerekse denetçilerin hile ve manipülasyonları engellemek için bu fırsatlara ilişkin göstergeler konusunda daha dikkatli olmaları gerektiği söylenebilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kırmızı Bayraklar, Hile-Manipülasyon, Hileli Finansal Raporlamanın Tespiti

Effectiveness Of Red Flags in Detecting Fraudulent Financial Reporting: An Application In Turkey

Öz

The intense competition in all markets of the world due to globalization has driven companies in capital markets to panic. As they are in a race to be the best, often times they may resort to fraud and manipulation. Upon examination of fraud and manipulation in the past, it is seen that many of them emerged after similar symptoms. Although not considered as a definite proof of fraud, these symptoms that indicate fraud in financial statements are reported as “red flag”. In line with importance of red flags in detection of frauds, initially some descriptions have made about detecting fraud and manipulations, evaluating fraud risk and red flags as indicators of fraudulent financial reporting in this study. And the main purpose of this study is to investigate the level of effectiveness of the 42 red flags determined from SAS No.99 in detecting the fraudulent financial reporting from the perspective of auditors in Turkey. For this purpose, a questionnaire was designed and sent to the Firms Engaged in Independent Auditing Activities of Capital Markets Board of Turkey. Their responds were analyzed in SPSS 17 pack program. According the results of this study, the level of fraud-detecting effectiveness of these red flags determined as ‘somewhat effective’ by the auditors. However, the red flags related to opportunities are judged to be the “mostly effective” category of red flags. So according to the responds of the auditors it can be say that the opportunities are more dangerous for the companies in our country and both companies and auditors should be careful about the indicators related to opportunities for preventing fraud and manipulations.

Anahtar Kelimeler

Red Flags, Fraud and Manipulations, Detection of Fraudulent Financial Reporting