Zamana Dayalı Faaliyet Tabanlı Maliyetleme ve Bir Uygulama

Yıl 2019, Sayı: 81, 121 - 142, 09.01.2019

Mahmut Sami Öztürk , Saıf Alsamarraı

https://doi.org/10.25095/mufad.510605

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmada, çağdaş maliyetleme sistemlerinden biri olan Zamana Dayalı Faaliyet Tabanlı Maliyetleme (ZDFTM) sistemi, ilaç üretimi yapan bir firmada uygulanmaktadır. Firma genel üretim maliyetlerini geleneksel yöntemlere göre dağıtmakta ve mamul maliyetlerini doğru bir biçimde hesaplayamamaktadır. Dolayısıyla bu çalışmanın amacı, mamul maliyetlerinin daha doğru bir şekilde hesaplanmasını sağlayan çağdaş maliyetleme sistemlerinden olan ZDFTM yönteminin firmada uygulanabilirliğinin araştırılmasıdır.  Ayrıca çalışmada, mamullere düşen genel üretim gideri payının tespit edilmesi ve ulaşılan sonuçlar ile firmanın mevcut maliyet hesaplama sonuçlarının karşılaştırılması hedeflenmektedir. Bu amaç doğrultusunda ZDFTM sisteminin uygulanması konusunda fabrika içerisinde gözlemlemeler yapılarak ve fabrikadaki yöneticiler ile görüşmeler gerçekleştirilerek, gerekli verilere ulaşılmıştır. Elde edilen veriler ile sistemin uygulanması gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmanın sonucunda, ZDFTM sisteminin uygulanması sayesinde genel üretim maliyetlerinin mamullere daha doğru bir şekilde dağıtıldığı ve maliyetlerin daha doğru hesaplandığı görülmektedir. Ayrıca uygulamada, normal zaman kayıplarına ilave olarak, atıl kapasite tespit edilmiştir. Üretimde meydana gelen gereksiz zaman kayıplarının sonucu oluşan atıl kapasitenin, firma tarafından elimine edilmesi gerekmektedir. Yeni bir çağdaş maliyetleme yöntemi olan ZDFTM ile ilgili yapılmış çalışmaların az olması ve ilaç üretimi alanında çalışmanın olmaması sebebiyle çalışmanın alana önemli katkı sağlayacağı düşünülmektedir. 

Anahtar Kelimeler

Zamana Dayalı Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Sistemi, Çağdaş Maliyetleme Sistemleri, Atıl Kapasite

Kaynakça

• Cengiz, Emre (2011), ‘‘Faaliyet Tabanlı Maliyetleme ve Sürece Dayalı Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Arasındaki Farklar-Bir Mobilya Üreticisi Firmada Vaka Çalışması’’, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Nisan, ss. 33-58.
• Dejnega, Oleg (2011), ‘‘Method Time Driven Activity Based Costing – Literature Review’’, Journal of Applied Economic Sciences, Cilt VI, Sayı 1(15), ss. 7-15.
• Demireli, Cemalettin - Yılmaz, Metin (2013), ‘‘Zamana Dayalı Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Yönteminin Stratejik Pazarlama Kararlarına Etkisi’’, CBÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 11, Sayı: 2, ss. 294-308.
• Everaert, Patricia – Bruggeman, Werner – Sarens, Gerrit – Anderson, Steven R. – Levant, Yves (2008), ‘‘Cost Modeling in Logistics Using Time-Driven ABC Experiences From s Wholesaler’’, International Journal of Physical Distribution & Logistics Management, Cilt: 38, Sayı: 3, ss. 172-191.
• Hoozee, Sophie - Bruggeman, Werner (2010), ‘‘Identifying Operational Improvements During the Design Process of a Time-Driven ABC System: The Role of Collective Worker Participation and Leadership Style’’, Management Accounting Research, Cilt: 21, Sayı: 3, ss. 185-198.
• Kaplan, Robert S. - Anderson, Steven R. (2003), “Time-Driven Activity Based Costing”, November.
• Kaplan, Robert S. - Anderson, Steven R., (2004), “Time-Driven Activity Based Costing”, Harvard Business Review, Tool Kit, November.
• Koşan, Levent (2007), ‘‘Maliyet Hesaplamasında Yeni Bir Yaklaşım: Sürece Dayalı Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Sistemi’’, Mali Çözüm Dergisi, Sayı: 84, ss. 155-170.
• Köse, Tunç (2010), Sürece Dayalı Yönetim Kapsamında Maliyet Yönetimi, 1.Baskı, Detay Yayıncılık, Ankara.
• Oliveira, J.R. – Oliveira, S.B. (2015), ‘‘TDABC Method And Process Management: The Experience Inside Of A Certification Laboratory Of A Research Centre’’, Review Of Research, Cilt: 4, Sayı: 10, July.
• Polat, Levent (2011), ‘‘Zaman Sürücülü Faaliyet Tabanlı Maliyetlemenin Bir Sanayi İşletmesinde Uygulanması’’, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Ocak, ss. 126-137.
• Szychta, Anna (2010), ‘‘Time-Driven Activity-Based Costing in Service Industries’’, Reserch Gate, March, 1(67), ss. 49-60.
• Yükçü, Süleyman - Gönen, Seçkin (2009), ‘‘Zaman Esaslı Faaliyete Dayalı Maliyetleme Yaklaşımının Otomobil Parçaları Üreten Bir İşletmede Uygulanması’’, Muhasebe ve Denetime Bakış, Nisan, Sayı: 28, ss 19-32.