BİST İmalat Sanayi Firmalarının Araştırma Ve Geliştirme Giderlerinin Piyasa Değeri Ve Firma Kârlılığı Üzerindeki Etkisi

Yıl 2019, Sayı: 82, 135 - 146, 01.04.2019

Ali Özer Meryem Öztürk , Nevin Özer

https://doi.org/10.25095/mufad.536034

Cited By: 10

Öz

Sürdürülebilir büyümenin firmalar açısından gerçekleştirilmesi hem paydaşlar hem de hissedarlar açısından önemlidir. Bu noktada öne çıkan yaklaşım profesyonel yönetimden ziyade değer katan ve yenilikleri yakalayan yönetim tarzıdır. Bu yönetim tarzı ile katma değerli ürünler elde edilebilir bu da entelektüel varlıkların geliştirilmesi ile mümkün olabilecektir. Burada önemli olan bir husus geliştirilen entelektüel varlıkların taklit edilememesidir. Kopyalanamayan ve katma değeri olan ürün ve yaklaşımlar ancak araştırma ve geliştirme yatırımlarının bir sonucu olarak gerçekleştirilebilir. Ar-Ge kısa vadede gider olarak görülürken uzun vadede katma değerli ve yenilikçi süreçlerin ilk adımıdır. Bu bağlamda çalışmanın amacı, hisse senetleri BİST’te işlem gören imalat sanayi firmalarının Ar-Ge harcamalarının piyasa değeri ve kârlılıkları üzerindeki etkisini analiz etmektir. 2012-2017 yıllarını kapsayan çalışmada panel veri analizi kullanılmıştır. Çalışmanın sonucunda statik panel modeline göre Ar-Ge harcamalarının kârlılık ve piyasa değeri üzerinde etkisi olmadığı;  dinamik panel modeline göre ise Ar-Ge harcamalarının hem kârlılık hem de piyasa değeri üzerinde pozitif etkisinin olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ar-Ge, Piyasa Değeri, Firma Kârlılığı

Kaynakça

• Anderson, T. W. - Hsiao, C. (1981), “Estimation of Dynamic Models with Error Components”, Journal of the American Statistical Association, 76, pp. 598-606.
• Arellano, M. (1987), “Practitioners’ Corner: Computing Robust Standard Errors for Within‐Groups Estimators”, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 49 (4), pp. 431-434.
• Arellano, M. - Bond, S. (1991), “Some Tests of Specification for Panel Data: Monte Carlo Evidence an Application to Employment Equations”, The Review of Economic Studies, 58, pp. 277-297.
• Barney, J. (1991), “Firm Resources and Sustained Competitive Advantage”, Journal of Management, 17 (1), pp. 99-120.
• Blundell, R. - Bond, S. (1998), “Initial Conditions and Moment Restrictions in Dynamic Panel Data Models”, Journal of Econometrics, 87, pp. 115–143.
• Chen, M. C. - Cheng, S. J. - Hwang, Y. (2005), “An Empirical Investigation of the Relationship between Intellectual Capital and Firms’ Market Value and Financial Performance”, Journal of Intellectual Capital, 6(2), pp. 159-176.
• Conner, K. R. - Prahalad, C. K. (1996), “A Resource-Based Theory of the Firm: Knowledge versus Opportunism”, Organization Science, 7(5), pp. 477-501.
• Dağlı, H. - Ergün, T. (2017), “Türkiye’de Ar-Ge Harcamalarının Firma Karlılığına Etkisi”, KTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 7(13), ss. 69-83.
• Dierickx, I. - Cool, K. (1989), “Asset Stock Accumulation and Sustainability of Competitive Advantage”, Management Science, 35(12), pp. 1504-1511.
• Doğan, M. - Yıldız, F. (2016), “Araştırma ve Geliştirme Harcamalarının (Ar-Ge) Firma Karlılığı Üzerindeki Etkisi: BIST’te İşlem Gören İmalat Sanayi Firmaları Üzerine Bir Araştırma”, Kastamonu Üniversitesi İİBF Dergisi, 14, ss. 178-187.
• Ghaffar, A. - Khan, W. A. (2014), “Impact of Research and Development on Firm Performance. International Journal of Accounting and Financial Reporting, 4(1), pp. 357-367.
• Greene, W. H. (2003), Econometric Analysis, (5. Edition), Upper Saddle River: Prentice Hall, New Jersey.
• Hajiheydari, A. - Dastgir, M. - Soltani, A. (2011), “The Effect of Research and Development Costs on the Profitability of Pharmaceutical Companies”, Interdisciplinary Journal of Contemporary Research in Business, 3 (8), pp. 914-918.
• Işık, N. - Engeloğlu, Ö. - Kılınç, E. C. (2016), “Araştırma ve Geliştirme Harcamalarının, Kârlılık ve Satışlar Üzerindeki Etkisi: Borsa İstanbul Firmaları Üzerine Bir Uygulama”, Erciyes Üniversitesi İİBF Dergisi, (47), ss. 27-46.
• İltaş, Y. - Kaya, H. P. (2018), “Ar-Ge Harcamalarının Hisse Başına Kara Etkisi: BİST Teknoloji Endeksi (XUTEK) Firmaları Üzerine Bir Uygulama”, Cumhuriyet Üniversitesi İİBF Dergisi, 19(1), ss.149-162.
• Karacaer, S. - Aygün, M. - İç, S. (2009), “Araştırma ve Geliştirme Giderlerinin Firma Performansı Üzerindeki Etkisi: İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Üzerine Bir İnceleme”, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 2, ss. 65-87.
• Khajavi, S. - Sadeghnia, M. (2016), “Investigating The Impact of Research and Development Costs on Performance of Loss Firms: Evidence From Tehran Stock Exchange”, International Journal of Humanities and Cultural Studies, Issn 2356-5926, pp. 765-775.
• Kocamış, U. T. - Güngör, A. (2014), “Türkiye’de Ar-Ge Harcamaları ve Teknoloji Sektöründe Ar-Ge Giderlerinin Kârlılık Üzerine Etkisi: Borsa İstanbul Uygulaması”, Maliye Dergisi, 166, ss. 127-138.
• Korkmaz, T. - Yıldız, B. - Gökbulut, R. (2010), “Testing the Validity of CAPM in ISE National 100 Index with Panel Data Analysis”, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 39(1), ss. 95-105.
• Levin, A. - Lin, C-F. - Chu, C-S. J. (2002), “Unit Root Tests in Panel Data: Asymptotic and Finitesample Properties”, Journal of Econometrics, 108, pp. 1-24.
• Metcalfe, J. S. (1998), Evolutionary Economics and Creative Destruction, Routledge, London.
• Mojtahedzadeh, V. - Abedi, Z. (2010), “The Effect of Research and Development (R & D) Expenditures on Firms Value”, International Review of Business Research Papers, 6(6), pp.187-200.
• Nonaka, I. - Takeuchi, H. (1995), The Knowledge-Creating Company: How Japanese Companies Create The Dynamics of Innovation. Oxford University Press.
• Penrose, E. T. (1959), The Theory of The Growth of the Firm, New York: Sharpe.
• Rabiei, M. - Dadkhah, H. (2014), “Effects of R&D Expenditure on The Profitability of Iran Industrial Firms”, Research Journal of Applied Sciences, Engineering and Technology, 7(14), pp. 2846-2850.
• Uwuigbe, U. - Uadiale, O. M. (2011), “Intellectual Capital and Business Performance: Evidence From Nigeria”, Interdisciplinary Journal of Research in Business, 1, pp.49-56.
• Ünal, T. - Seçilmiş, N. (2013), “Ar-Ge Göstergeleri Açısından Türkiye ve Gelişmiş Ülkelerle Kıyaslaması”, İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 1(1), ss.12-25.
• Vanderpal, G. (2015), “Impact of R&D Expenses and Corporate Financial Performance, Journal of Accounting and Finance, 15(7), pp.135-149.
• Wooldridge, J. (2002), Econometric Analysis of Cross Section and Panel Data, The MIT Press, Cambridge
• Yalçın, E. (2005), İktisadi Büyüme ve Dış Krediler: Ampirik Bir Çalışma, (Uzmanlık Yeterlilik Tezi), TCMB Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Yıldırım, H. H. - Sakarya, Ş. (2017), “Ar-Ge Harcamalarının Firmaların Aktif Karlılığına ve Özsermaye Karlılığına Etkisi: BİST Teknoloji Sektöründe Bir Uygulama”, 8. Uluslararası Girişimcilik Kongresi, 14-16 Temmuz, Burhaniye/Balıkesir.