Tarımda Kira Sertifikalarının (Sukuk) Kullanımı, Muhasebeleştirilmesi Ve Hukuki Boyutu

Yıl 2019, Sayı: 83, 1 - 24, 01.07.2019

Sabri Burak Arzova Bertaç Şakir Şahin

https://doi.org/10.25095/mufad.579636

Cited By: 4

Öz

Günümüzde tarımın finansmanında geleneksel yöntemlere alternatif olarak kullanılabilecek yöntemlerden biri de faizsiz finansman araçlarıdır. Faizsiz finansman araçlarından olan kira sertifikaları, 1 Nisan 2010 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan Seri: III No: 43 “Kira Sertifikalarına ve Varlık Kiralama Şirketlerine İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ” ile Türkiye’de finansal piyasalarda yer edinmiştir. Son yıllarda hazine ve özel sektör tarafından finansman kaynağı olarak kullanılan kira sertifikaları, özellikle gayrimenkul ve altın temelli olarak ihraç edilmektedir. Toprak Mahsulleri Ofisi tarafından 2017 yılında tarımsal ürünlere dayalı ilk kira sertifikası ihraç edilerek, gerek kira sertifikalarının kullanım alanının genişletilmesi gerekse tarımın finansman kaynaklarının çeşitlendirilmesi açısından önemli bir adım atılmıştır. Çalışmada kira sertifikalarına ilişkin kavramsal açıklamalar ve bilgilendirmelerin ardından tarımda kira sertifikalarının mevcut kullanımı, öneriler ile kira sertifikalarının hukuki boyutu ve muhasebe kayıtları incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Tarımın Finansmanı, Faizsiz Finansman Araçları, Kira Sertifikası

Kaynakça

• Abbas, Mussavian Seyed (2008), Mozaraeh and Mosaghat Sukuk (Suitable Financial Instrument For Developing Iran’s Agricultural Sector), Eghtead-e Islami, Volume 7, Issue 26, pp. 71-95.
• Aburaida, K. M. M. (2011), Rural Finance As A Mechanism For Poverty Alleviation In Sudan With An Emphasis On Salam Mode. European Scientific Journal, Cilt 7, Sayı 26, ss. 157-166.
• Afshar, T. A. (2013), Compare and Contrast Sukuk (Islamic Bonds) with Conventional Bonds, Are they Compatible ? , The Journal of Global Business Management, Volume 9, Issue 1, pp. 44-52
• Akdoğan, Nalan - Sevilengül, Orhan (2007), Türkiye Muhasebe Standartlarına Uyum İçin Tekdüzen Hesap Planında Yapılması Gereken Değişiklikler, Mali Çözüm Dergisi, Sayı 84, ss. 29-70.
• Alpaslan, Halil İbrahim (2014), Yeni Bir Finansman Aracı Olarak Sukuk (Kira Sözleşmesi) ve Muhasebeleştirmesi, Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, Cilt 6, Sayı 11, ss. 15-31.
• Aracı Kurum Hesap Planı ve Planın Kullanım Esasları Hakkında Tebliğ. (1992), Resmi Gazete No: 21128, 31.01.1992. Arzova, Burak S. – Şahin, Bertaç Ş. (2019), Tarımın Finansmanında Selem Yöntemi Ve Muhasebe Kayıtları, Bankacılık Ve Sermaye Piyasası Araştırmaları Dergisi, Cilt:3, Sayı:7, ss. 32-47
• Arzova, Burak S. - Dikgöz, Berin (2018), “Karz-ı Hasen” Ekonomik Ve Sosyal Boyutu, I. Uluslararası Sigortacılık, Bankacılık ve Finans Sempozyumu, 08.10.20188, Ankara, 52-55
• Aslan, Sinan (2001), Altın Ve Gümüş İşlemleri Muhasebesi, Türkmen Kitabevi, İstanbul.
• Bafra, Erdem (2016), İslami Bankacılıkta Sukuk (Kira Sertifikaları) ve Uygulaması, Seçkin Yayıncılık, Ankara
• Beik, Irfan Syaqui - Hafidhuddin, Didin (2008), Enhancing the Role of Sukuk on Agriculture Sector Financing in Indonesia: Proposed Models. S. S. Ali (Ed.), Islamic Capital Markets, Products, Regulation & Development. Jeddah: Islamic Research and Training Institute, 2008, pp. 85-96.
• Bilen, Bahar (2016), Sukuk ve Muhasebe Uygulamaları, Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, Cilt 8, Sayı 15, ss. 249-279.
• Büyükakın, Figen - Önyılmaz, Onur (2012), Faizsiz Finansman Bonosu Sukuk ve Türkiye Uygulamaları, Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, Cilt 3, Sayı 7, ss. 1-16.
• Çanakcı, Mehmet (2014), Çok Kutuplu Dünyada İslami Finans Piyasalarının Gelişimi ve Sukuk İhraçları. Türkiye İslam İktisadı Dergisi, Cilt 1, Sayı 2, ss. 43-58.
• Erkuş, Hakan - Çenberlitaş, İbrahim (2016), İslami Finansal Araçlardan Sukukların Muhasebeleştirilmesi, Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 6, Sayı 11, ss. 245-262.
• Gökgöz, Ahmet (2015), Kira Sertifikalarının (Sukukun) Muhasebeleştirilmesi, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı 66, ss. 151-174.
• Halk Yatırım Basın Bülteni, 27.12.2017.
• International Islamic Financial Market (2018), IIFM Annual Sukuk Report, 7th Edition.
• Karabacak, Alper (2015), Katılım Bankacılığı Ürün ve Hizmetleri Kapsamında Türkiye’deki Sukuk Uygulamaları, Yüksek Lisans Tezi, Turgut Özal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya
• Katılım Bankacılığı ve Faizsiz Finans Çalıştayı Çalıştay Raporu, 2014.
• Kettell, Brian (2011), Introduction to Islamic Banking and Financing, Wiley Publications, USA
• Kuşat, Nurdan (2014), Modern İslami Finans Sektörünün İnnovatif Gücü: Sukuk, Akademik Bakış Dergisi, Sayı 41, ss. 246-268.
• Küçükçolak, Necla (2008), Faizsiz Finansman Sertifikası Sukuk’un Türk Sermaye Piyasası Açısından Değerlendirilmesi, Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, Cilt 45, Sayı 520, ss. 23-37.
• McMillen, Micheal J. T. (2007), Contractual Enforceability Issues: Sukuk and Capital Markets Development. Chicago Journal of International Law, Volume 7, Issue 2, pp. 427-467.
• Safari, Meysam - Ariff, Mohamed - Mohamad, Shamsher (2014), Sukuk Securities, New Ways of Debt Contracting, Wiley finance series, Singapore.
• Sermaye Piyasası Kanunu. (2012), T.C. Resmi Gazete, 28513, 30 Aralık 2012.
• Sevinç, Erkan (2013), Sukuklardan Oluşan Eşit Ağırlıklandırılmış Portföy ile Türkiye’de İhraç Edilmiş Eurobondlardan Oluşan Eşit Ağırlıklandırılmış Portföyün Riske Maruz Değerinin Karşılaştırması, Bankacılar Dergisi, Sayı 86, ss. 78-100
• Soeleman, Sugiharto - Lestari, Seytani (2014), The Role of Sukuk Financing for Sustainable Development of Smallholder Farmers, Australasian Accounting, Business and Finance Journal, Volume 8, Issue 5, pp. 79-92.
• Söyler, İlhami (2014), Hukuki ve Mali Boyutlarıyla Sukuk (Kira Sertifikaları), Gazi Kitabevi, Ankara.
• Tekin, Abdullah (2017), Türkiye Kira Sertifikaları ile İslami Finans Piyasalarındaki Eşdeğer Ürünler Arasında Bir Karşılaştırma, Selçuk Üniversitesi Meslek Yüksek Okulu Dergisi, Cilt 20, Sayı 2, ss. 160-174.
• Tok, Ahmet (2009), İslâmi Finans Sistemi Çerçevesinde Sukuk (İslâmi Tahvil) Uygulamaları, Katılım Bankaları ve Türkiye Açısından Değerlendirmeler, SPK Yeterlilik Etüdü, Ankara.
• Türkiye Muhasebe Standartları, http://www.kgk.gov.tr/ , Erişim tarihi: 16.08.2018.
• Türkiye İstatistik Kurumu, http://www.tuik.gov.tr, Erişim tarihi: 11.08.2018.
• Ulusoy, Ahmet - Ela, Mehmet (2016), Sukukun İkinci El Piyasa Sorunu, Hukuk ve İktisat Araştırmaları Dergisi, Cilt 8, Sayı 1, ss. 55-70.
• Wilson, Rodney (2008), Innovation In The Structuring of Islamic Sukuk Securities, Humanomics, Volume 24, Issue 3, pp. 170-181.
• Yılmaz, Erdal (2014), Yeni Bir Finansal Araç Olarak Sukuk: Çeşitleri, Türkiye Uygulaması ve Vergilendirilmesi, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı 61, ss. 81-100.
• http://tuik.gov.tr