Amerikan Merkez Bankası Faiz Kararları İle BIST 100 Endeksi Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi

Yıl 2019, Sayı: 84, 165 - 176, 04.10.2019

Meltem Keskin Köylü , Ahmet Yücel

https://doi.org/10.25095/mufad.625793

Cited By: 1

Öz

Çalışmada, Amerikan Merkez Bankası görevini yerine getiren Federal Rezerv Sistemi’nin sıkı veya genişletici para politikası dönemlerinde aldığı faiz kararlarının Borsa İstanbul Pay Piyasasında kullanılan temel endekslerden biri olan BIST 100 endeksine yaptığı etki incelenmiştir. Çalışmada kullanılan veri seti 04.01.1988 ile 06.08.2018 tarihleri arasını kapsamaktadır. Bu çalışmanın amacı; Federal Rezerv Sistemi’nin aldığı faiz indirimi veya artırımı kararlarının Borsa İstanbul’da işlem gören hisse senetleri fiyatları arasında ilişkinin varlığını, yönünü ve boyutunu belirlemektir. Bu tespiti yapabilmek için sınıflama ve regresyon karar ağaçları analizi kullanılarak model oluşturulmuştur. Federal Rezerv Sistemi faiz oranlarındaki değişimin BIST 100 endeksi üzerinde ne yönlü etki yaptığı saptanmıştır. Sonuç olarak, Federal Rezerv Sistemi’nin açıkladığı faiz oranının BIST 100 endeksi üzerindeki etkisi bir sonraki işlem günü için sınırlı kaldığı, bir haftalık işlem sürecinde etkisinin belirginleştiği ve zaman ilerledikçe bu etkinin azalarak bir sonraki Federal Rezerv Sistemi’nin faiz oranları açıklamasına kadar devam ettiği gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Federal Rezerv Sistemi, Faiz Kararları, Borsa İstanbul

Kaynakça

• Akbulut, Ramazan - Rençber, Ömer Faruk (2015), “BİST’te İmalat Sektöründeki İşletmelerin Finansal Performansları Üzerine Bir Araştırma”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, (Ocak). Ss.117–134
• Aydın, Nurhan - Kayacan, Murad - Sayılır, Özlem- Taylan, Ali Sabri - Afşar, Aslı (2012), Borsaların Yapısı ve İşleyişi (1. Basım), Anadolu Üniversitesi Yayınları. No: 2532, Eskişehir.
• Bahmani-Oskooee, Mohsen - Sohrabian, Ahmad (1992), “Stock Prices and the Effective Exchange Rate of the Dollar”. Applied Economics, 24, pp. 454-464.
• Breiman, Leo- Friedman, Jerome - Stone, Charles - Olshen, Richard (1984), Classification and Regression Trees.(1st. Edition), Chapman & Hall’CRC. Taylor and Francis Group, USA. (https://books.google.com.tr/books?id=gLs6DwAAQBAJ&printsec=frontcover &hl=tr&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false, 24.03.2019).
• Bernanke, Ben S. - Kuttner, Kenneth N. (2004), “What Explains the Stock Market’s Reaction to Federal Reserve Policy?”, Journal of Finance, 3 (60), pp.1221-1257,www. federalreserve.gov/pubs/feds/2004/200416/200416pap.pdf, (16.01.2019).
• Bleich, Dirk- Fendel, Ralf - Rülke, Christoph J. (2013), “Monetary Policy and Stock Market Volatility”, Deutsche Bundesbank Discussion Paper Series, no:45/2013, 33(3): pp.1669-1680.
• Borsa İstanbul (2016), “BIST Pay Endeksleri Temel Kuralları”. (www.borsaistanbul. com/ docs/default-source/endeksler/bist-pay-endeksleri-temel-kurallari.pdf?sfvrsn= (10.02.2019).
• Borsa İstanbul, (2018), “BIST Pay Endeksleri BIST 100”, www.borsaistanbul.com/ (16.01.2019).
• Büberkökü, Önder (2008), “Hisse Senedi Fiyatları ile Döviz Kurları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ülkelerden Kanıtlar”. İMKB Dergisi. Sayı:52 ss. 1-18.
• Çelik, Şaban- Erer, Deniz - Erer, Elif – Güleç, Tuna C.(2015), “TCMB Para Politikası Kararlarındaki Değişimlerin ve TCMB, FED Ve ECB Sözlü Yönlendirmelerin BIST 100 Oynaklığı Üzerindeki Etkisinin Analizi (2002-2014)”, Maliye Finans Yazıları - 2015 - (103), ss.51-84.
• Dornbusch, Rüdiger - Fischer, Stanley (1980), “Exchange Rates and Current Account”. American Economic Review, 70, pp. 960-971.
• Duran, Murat- Özlü, Pınar - Ünalmış, Deren, (2010), “TCMB Faiz Kararlarının Piyasa Faizleri ve Hisse Senedi Piyasaları Üzerine Etkisi”. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Ekonomi Notları, sayı: 8, ss.23-32.
• Ehrmann, Michael - Fratzcher, Marcel (2009), “Taking Stock: Monetary Policy Transmission to Equity Markets”. Journal of Money, Credit and Banking, 4 (36), pp.719‐737.
• Federal Reserve System (2019), “United States Fed Funds Rate”. (https:// www.federalreserve.gov/monetarypolicy/openmarket.htm, (16.01.2019).
• Fields, M. J. (1931), “StockPrices: A Problem in Verification”, The Journal of Business of the University of Chicago, Vol. 4, pp. 415-418. (www.jstor.org/stable/2349652?seq= 1#page_scan_tab_contents (16.01.2019).
• Foan, Cengiz (2006), “İkincil Piyasalarda İşlem Gören Hisse Senetleri İçin Yatırım Kararlarına Yönelik Sistematik Bir Yatırım Yaklaşımı ve IMKB 30 Üzerine Bir Uygulama”, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi.
• Frankel, Jeffrey Alexander (1983), Monetary and Portfolio Balance Model of Exchange Rate Determination in Economic Interdependence and Flexible Exchange Rates, JS Bhandai and B.H Putnam eds. MIT Press. Cambridge.
• Godollo, Hungary - Pécs, Hungary (2018), “Literature Review and Classification: Monetary Policy and Equity Market Volatility”, Journal of Financial Studies & Research Vol. 2018, Article ID 862384. (www.ibimapublishing.com/articles/JFSR/2018/862384/ (10.02.2019).
• Grauwe, Paul D. (2008), “Stock Prices and Monetary Policy”, CEPS Working document. no: 304. Pp.1-22. (http://aei.pitt.edu/11658/1/1713.pdf (16.01.2019).
• Gümüş Kurt, Gülizar. (2010), “Menkul Kıymet Piyasalarında Yabancı Yatırımcıların Etkisi İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Örneği”, MKB Dergisi Cilt: 11 Sayı: 44. ss.61-96.
• Hayford, March D. - Malliaris, Anastasios G. (2008), “Monetary Policy and the U.S. Stock Market”, Economic Inquiry. 3 (42), pp.387-401
• Heiberger, Raphael. (2017), “Predicting economic growth with stock networks.” Physica A: Statistical Mechanics and its Applications, 489, 10.1016/j.physa.2017.07.022, pp. 102-111.
• Kashefi, Javad. (2008), “The Effect of Changesin the Federal Funds Rate on Value and Growth Stock Prices: A Threshold GARCH Approach”, International Research Journal of Finance and Economics, 17, pp.129-143
• Lee, Chih. W. - Chang, Ming J. (2011), “Announcement Effects and Asymmetric Volatility in Industry Stock Returns: Evidence from Taiwan”, Emerging Markets Finance & Trade 47 (2), pp.48-61
• Lobo Bento J. (2000), “Asymmetric Effects of Interest Rate Changes on Stock Prices”. The Financial Review, Eestern Finance Association 35, pp.125-144.
• Lucey, M. Brian. (2000), “Anomalous Daily Seasonality in Ireland?”, Applied Economics Letters, Vol. 7, Issue 10, pp. 637-640.
• Michlian, Stefan B.(2014), The Impact of Short-term Interest Rate on Stock Prices in the Czech Republic. Institute of Economic Studies Faculty of Social Sciences Charles University in Prague, Master Thesis, (file:///C:/Users/PC/Downloads/DPTX_2012_2_11230_0 _387896_0_138180.pdf, (18.01.2019).
• Rigobon, Roberto - Sack, Brian. (2003), “Measuring the Response of Monetary Policy to the StockMarket”, The Quarterly Journal of Economics, 118, issue 2, pp.639-669.
• Sayman, Yahya (2006), Hisse Senetleri İMKB’de İşlem Gören İmalat İşletmeleri Açısından Nakit Yönetimini Etkileyen Faktörler, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi
• Şahin, Baki C. (2011), Para Politikası Kararlarının Hisse Senedi Piyasası Üzerine Etkisi: Türkiye Uygulaması, TCMB Uzmanlık Yeterlilik Tezi, www3.tcmb.gov.tr /kutuphane/TURKCE/tezler/bakicemsahin.pdf (19.01.2019)
• Şahin, Özkan. (2014), BİST'teki Endekslerin Volatilitelerinin Karşılaştırmalı Analizi: BİST Kurumsal Yönetim, BİST 100, BİST 50 ve BİST 30 Endeksleri Üzerinde Bir Uygulama, Yayınlanmış Doktora Tezi. Düzce Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Düzce
• Thorbecke, Willem. (1997), “On Stock Market Returns and Monetary Policy”, Journal of Finance. 5 (67), Pp.981-990. (www.onlinelibrary.wiley.com/doi/pdf/10.1111/j.1540-6261.1997.tb04816.x (19.01.2019)
• Tokmakçıoğlu, Kaya (2017), “The Relatıonshıp Between Dıversıfıcatıon And Volatılıty In The Share Prıces: Evıdence From BIST”, Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi (ISSN: 2146-3417 / E-ISSN: 2587-2052) Yıl: 2017 , Cilt: 6, – Sayı: 2. ss.102-120
• Varlık, Batu (2017), Borsa İstanbul’da (BİST) Hisse Senedi Fiyatlarının Spektral Analizi. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Adana
• Yucel, Ahmet (2016), Predictive Text Analytics and Text Classification Algorithms, PhD Dissertation, Auburn University, USA.
• Zare, Roohollap- Azali M. - Habibullah. M.S. (2013), “Monetary Policy and Stock Market Volatility in the ASEAN5: Asymmetries over Bull and Bear Markets”, Procedia Economics and Finance, ScienceDirect 7: pp.18-27, www.ac.els-cdn.com/S221256711 300213X/1-s2.0-S221256711300213X-main.pdf?_tid=db640592-f1bf-4595-992e-db60 9d86b985&acdnat=1547662751_6aaf53aaebe38e9b035e5102fd00a2a5 ( 20.01.2019).
• Zhang, Cheng-si- Zhang, Da-yin - Breece, Jeffery (2011), “Financial Crisis, Monetary Policy and Stock Market Volatility in China”, Annals of Economics and Finance 12(2): pp.371-388