Muhasebe Manipülasyonları: Toshıba Vakası

Yıl 2020, Sayı: 85, 91 - 110, 13.01.2020

Feyza Dereköy

https://doi.org/10.25095/mufad.673709

Cited By: 5

Öz

Muhasebe manipülasyonu, kurumun finansal performansını olumlu göstermek amacıyla finansal bilgilerin, yöneticiler tarafından gerçeğe uygun olmayacak şekilde sunulması olarak tanımlanmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Toshiba’da gerçekleştirilmiş muhasebe usulsüzlüklerinin, literatürde sınıflandırılmış manipülasyon yöntemleri bağlamında incelenmesi ve aynı dönemde yaşanmış bir başka muhasebe skandalı olan Tesco ile Toshiba’da yaşananların karşılıklı olarak değerlendirilmesidir. Çalışmada örnek olay yöntemi ile Toshiba’daki muhasebe uygulamaları, bu uygulamaların sonuçları incelenmiştir. Elde edilen veriler, betimsel analiz yöntemiyle oluşturulan tematik çerçeve kapsamında değerlendirilmiş ve analiz edilip yorumlanmıştır. Toshiba’da dört ana başlık altında gerçekleştirilmiş olan muhasebe usulsüzlüklerinde, kar yönetimi, karın istikrarlı hale getirilmesi, agresif muhasebe ve hileli finansal raporlama manipülasyon yöntemlerinin kullanılmış olduğu ortaya konmuştur. Tesco ile yapılan karşılaştırmada ise mevcut yasa ve düzenlemelerin, finansal bilgilerin manipüle edilmesini önlemede yetersiz kaldığı sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Muhasebe manipülasyonu, kar yönetimi, karın istikrarlı hale getirilmesi, agresif muhasebe, hileli finansal raporlama

Kaynakça

• Altunışık, Remzi - Coşkun, Recai - Bayraktaroğlu, Serkan ve Yıldırım, Engin. (2012). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, Sakarya Yayıncılık, Sakarya.
• Atmaca, Metin. (2012). “Muhasebe Skandallarının Önlenmesinde İç Kontrol Sisteminin Etkinleştirilmesi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14/1, ss. 191- 205.
• Aygün, Davut. (2013). “Yaratıcı Muhasebe Stratejileri”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, Ekim 2013, 8(2), ss. 49- 69.
• Bashin, Madan Lal. (2016). “Accounting Manipulation Practices in Financial Statements: An Experience of an Asian Economy”, International Journal of Economics and Financial Research, Vol. 2, No. 11,ss. 199- 214.
• Bhavani, Ganga ve Amponsah, Christian Tabi. (2017). “M-Score and Z-Score for Detection of Accounting Fraud”, Accountancy Business and The Public Interest, July 2017, ss. 68- 86.
• Bekçi, İsmail ve Avşarlıgil, Nuri. (2011). “Finansal Bilgi Manipülasyonu Yöntemlerinden yaratıcı Muhasebe ve Bir Uygulama”, MÖDAV Dergisi, 13(2),ss. 131- 162.
• Butler, Sarah. (2017). “Tesco Whistleblower Commissioned Report on Scale of Profit Hole, Court Hears”. The Guardian. Retrieved from, October 2017. http://www.theguardian.com/uk-news/2017/oct/05/tesco-whistleblower-commissioned-report-on-scale-of-profit-hole-court-hears (27/ 07/ 2019)
• Chakrabortty, Aditya. (2014). “Akward Questions for Tesco Should be Answered by Its Accountants too”, The Guardian. September 29th, 2014. https://www.theguardian.com/commentisfree/2014/sep/29/tesco-accountants-auditors (27/ 07/ 2019)
• Claudio, Crespi, Persiani, Gianmarco ve Rigatti, Simone. (2017) “Tesco Scandal- Financial Reporting”, Nova School of Business and Economics, January 2017.
• Çatıkkaş, Özgür. (2011). “İşletmelerde Mali Tablo Hileleri”, Denetişim Dergisi, Kamu İç Denetçileri Derneği, Sayı:8,ss. 18- 30.
• Demir, Volkan ve Bahadır, Oğuzhan. (2007). “Muhasebe Manipulasyonu- Yöntem ve Teknikler”, Mali Çözüm Dergisi, Yıl: 17,Sayı: 84, Kasım- Aralık 2007,ss.103- 119.
• Dönmez, Adnan ve Çavuşoğlu, Kürşad. (2015). “Hilelerin Ortaya Çıkarılması Bakımından Bağımsız Denetim ile Adli Muhasebenin Karşılaştırılması”, Journal of Accounting, Finance and Auditing Studies, Cilt:1, Sayı: 3,ss. 34- 67.
• Elitaş, Bilge Leyli. (2013). “Muhasebe Manipülasyonu ve Muhasebe Bilgi Kalitesine Etkisi”, Muhasebe Finansman Dergisi, Nisan 2013, Sayı 58,ss. 41- 53.
• Farrell, Sean (2014). “Tesco to be investigated by FCA over accounting scandal”, The Guardian. Retrieved from, October 2014. http://www.theguardian.com/business/2014/oct/01/tesco-investigated-fca-accounting-scandal (22/ 07/ 2019)
• Gerring, John. (2004). “What Is a Case Study and What Is It Good for?”, American Political Science Review, Vol. 98, No. 2 May 2004,ss. 341- 354.
• Gacar, Anıl. (2012). “Ekonomik Krizler Sonrası Yaşanan Şirket İflasları ve Yaratıcı Muhasebe İlişkisi”, Mali Çözüm Dergisi, Mayıs –Haziran 2012,ss. 73- 83.
• Hass, Susan - Burnaby, Priscilla ve Nakashima, Masumi. (2018). “Toshiba Corporation- How Could So Much Be So Wrong?”, Journal of Forensic and Invertigative Accounting, Volume 10: Issue 2, Special Issue 2018,ss. 267- 280.
• Khondaker Mizanur Rahman ve Marc Bremer. (2017). “The Implications of The Toshiba Accounting Scandal for auditor Liabilities in Japan”, Nazan University, No. 1704, October 2017,ss. 1- 17.
• Khondaker Mizanur Rahman ve Marc Bremer. (2016). “Accounting Irregularities at Toshiba: An Inquiry into The Nature and Causes of The Problemand Its Impact on Corporate Governance in Japan”, Global Advanced Research Journal of Management and Business Studies, Vol. 5(4), April 2016,ss. 88- 101.
• Kızıl, Cevdet ve Kaşbaşı, Burhan. (2018). “Accounting Scandals and Eye-Catching Frauds: USA-Japan Comparison by Considering the Role of Auditing”, Journal of Asian Research, Vol. 2, No. 3, 123- 138.
• Kızıl, Cevdet - Çelik, İsmail Erkan - Akman, Vedat ve Şener, Sevda. (2016). “Yaratıcı Muhasebe Yöntemleri ve Finansal Bilgilerin Manipülasyonu: profesyonel Muhasebe meslek Mensupları Üzerinde Örnek Bir Uygulama”, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 9, Sayı 1,ss. 1- 18.
• Kukreja, Gagan ve Gupta, Sanjay. (2017). “Tesco Accounting Misstatements: Myopic Ideolojies Overshadowing Larger Organisational Interests”, SDMIMD Journal of Management, Vol. 7, Issue 1, March 2016, 9- 18.
• Küçüksözen, Cemal ve Küçükkocaoğlu, Güray. (2004). “Finansal Bilgi Manipülasyonu: İMKB Şirketleri Üzerine Amprik Bir Çalışma”, 1st International Accounting Conference on The way to Convergence, MÖDAV, 3- 5 November 2004, İstanbul.
• Mehta, Anupam ve Bhavani, Ganga. (2017). “Application of Forensic Tools to Detect Fraud: The Case of Toshiba”, Journal of Forensic & Investigative Accounting, Volume 9: Issue 1, January- June,ss. 1- 23.
• Mele, Domenec - Rosanas, Josep M. ve Fontrodona, Joan. (2017). “Etics in Finance and accounting: Editorial Introduction”, Journal of Business Etics, 140,ss. 609- 613.
• Merison, Paul. (2004). “Window Dressing” , PQ Magazine, December 2014 https://www.cpaireland.ie/CPAIreland/media/EducatioTraining/Study%20Support%20Resources/P1%20Auditing/Relevant%20Articles/windowdressing.pdf (27/ 07/ 2019).
• Millar, Julie Haddock ve Rigby, Chris. (2015). “Business Strategy and The Environment: Tesco PLC’s Declining Financial Performance and Underlying Issues”, Review of Business & Finance Studies, Vol. 6, No. 3, 91- 103.
• Mulford, Chales W. ve Comiskey, Eugene E. (2002). The Financial Numbers Game: Detecting Creative Accounting Practices, John Wiley& Sons Inc., New-York.
• Neville, Simon. (2014). “Tesco Board Fury at PwC Denials Over Profit Scandal”, The Independent, Wednesday 19, 2014. http://www.independent.co.uk/news/business/news7tesco-board-fury-at-pwc-denials-over-profit-scandal-9869349.html (28/ 07/ 2019)
• Ocak, Murat ve Güçlü, Fırat Coşkun.(2014). “Muhasebe Manipülasyonu: Hile, Yaratıcı Muhasebe, Kar ve İzlenim Yönetimine İlişkin Kavramsal Çerçeve”, Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 6/3,ss. 123- 135.
• Odabaşı, Cahit ve Ergen, Hasan.(2015). “Bağımsız Denetimde Kamu Gözetimi ve Skandallar”, Muhasebe ve Denetim Dünyası. http://www.kgkuzder.org.tr/upload/files/Bagimsiz_Denetimde_Kamu_gozetimi_ve_Skandallar.pdf (04/ 01/ 2019)
• Rahman, Khondaker Mizanur ve Marc Bremer. (2016). “Accounting Irregularities at Toshiba: An Inquiry into The Nature and Causes of The Problemand Its Impact on Corporate Governance in Japan”, Global Advanced research Journal of Management and Business Studies, Vol. 5(4), April 2016,ss. 88- 101.
• Sığrı, Ünsal. “Japonların Kültürel Özellikleri Bağlamında; Yönetsel, Ekonomik ve Sosyal Süreçlerinin Analizi”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl: 5, Sayı: 9, Bahar 2016/1,ss. 29- 47.
• Suzuki, Daisuke ve Yamada, Junpei. (2016). “Accounting Fraud and Accounting Standards: The Case of Toshiba’s Fraudulent Accounting”, 5th International Conference on Accounting, Auditing and Taxation (ICAAT 2016),ss. 439- 449.
• Trussel, John. (2003). “Asssessing Potential Accounting Manipulation: The Financial Characteristics of Charitable Organizations with Higher Than Expected Program- Spending Ratios”, Nonprofit and Voluntary Sector Quarterly, Vol. 32, No. 4, December 2003,ss. 616- 634.
• Ueno, Takefumi - Sakakibara, Genki ve Unchino, Sanshiro. (2015). “ Accounting for Goodwill and Manipulation”, Journal of Accounting & Marketing, Volume 4, Issue 2, 131.
• Usul, Hayrettin ve Topçuoğlu, Metin. (2011). “Finansal Manipülasyonların Ortaya Çıkarılması ve Önlenmesinde Adli Muhasebenin Önemi: Türk Hukuk Sisteminde Var Olması Gerekliliği Üzerine Bir Tartışma”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 16, Sayı 3,ss. 53- 66.
• Wilson, Mark ve Shailer, Greg. (2007). “Accounting Manipulations and Political Costs: Tooth & Co Ltd., 1910- 1965”, Accounting and Business Research, Vol. 37, No. 4,ss. 247- 266.
• Varıcı, İdiris ve Er, Bünyamin. (2013). “Muhasebe Manipulasyonu ve Firma Performansı İlişkisi: İMKB Uygulaması”, Ege Akademik Bakış, Cilt: 13, Sayı: 1, Ocak 2013, ss. 43- 52.
• Yardımcıoğlu, Mahmut ve Ada, Şebnem. (2013). “Kronolojik Bir Sırayla Muhasebe ve Finansal Raporlamada Usulsüzlükler ve Skandallar”, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 1, 43- 56.
• Yıldız, Ekrem ve Başkan, Tuba Derya.(2014). “Muhasebe Hilelerinin Önlenmesinde Kullanılan Araçlar: BİST Şirketleri Üzerine Bir Araştırma”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Nisan 2014, sayı 62,ss. 1- 18.
• Yin, R. K. (2002). Case Study Research: Design and Methods, Sage Publication, California.
• Bağımsız Soruşturma Komisyonu -Toshiba (Independent Investigation Committee for Toshiba Corporation. (2012). Investigation Report. July 2015. https://www.toshiba.co.jp/about/ir/en/news/20150725_1.pdf (25/ 02/ 2019).
• Tesco PLC: An Accounting Scandal (2014- 2015) Business Ethics Case Analyses, Monday- April 3 2016
• http://businessethicscases.blogspot.com/2017/04/tesco-plc-accounting-scandal-20142015.html(22/ 07/ 2019)
• http://www.toshiba.co.jp/wordwide/about/history.html (25/ 02/ 2019)
• “Picking up The Pieces After Tesco’s Stock Affair” , Financial Times. October 26, 2014.
• http://www.ft.com/cms/s/0/341f1c2a-5b75-11e4-a674-00144feab7de.html#axzz3YjNa6SCq (28/ 07/ 2019).