Türkiye Muhasebe Ve Finansal Raporlama Standartlarının Kazanç Yönetimi Uygulamalarına Etkisi

Yıl 2020, Sayı: 86, 1 - 24, 06.04.2020

İsrafil Zor Selda Korga

https://doi.org/10.25095/mufad.710060

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmanın amacı Türkiye Muhasebe ve Raporlama Standartları’nın zorunlu olarak uygulanması ile tahakkuka dayalı kazanç yönetimi uygulamaları arasındaki ilişkiyi araştırmaktır. Bu amaç çerçevesinde Borsa İstanbul’a kayıtlı imalat sanayi sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin 2000-2008 yıllarına ilişkin verilerinden yararlanılmıştır. Çalışmada, kazanç yönetimi uygulamaları bağımlı değişken; TMS-TFRS bağımsız değişken; büyüme, firma büyüklüğü, kaldıraç oranı ve net kardaki değişim kontrol değişkenleri olarak kullanılmıştır. Kazanç yönetimi göstergesi olarak ihtiyari tahakkuklar dikkate alınmıştır. İhtiyari tahakkukların ölçümünde Kothari Modeli kullanılmıştır. TMS-TFRS bağımsız değişkeni kukla değişken olarak modele eklenmiştir. Elde edilen bulgular ışığında, Türkiye Muhasebe ve Raporlama Standartları’nın zorunlu olarak uygulanması sonucunda kazanç yönetimi uygulamalarının azaldığı tespit edilmiştir. Ayrıca, kazanç yönetimi uygulamaları ile kaldıraç oranı ve büyüme arasında pozitif ve anlamlı bir ilişki olduğu görülürken firma büyüklüğü ile arasında ise negatif ve anlamlı bir ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

TMS-TFRS, Kazanç Yönetimi, Kothari Modeli.

Kaynakça

• Abdullah, W. R. Wan - Maruhun, E. N. Sutan - Tarmizi, M. Ahmad (2017), “The Adoption Of IFRS And Earnings Management: Evidence From The Construction Industry In Malaysia”, In Global Conference on Business and Economics Research, August, pp. 1-8.
• Acar, Merve - Gürol, Burcu (2017), “Uluslararası Finansal Raporlama Standartları ile Türk Bankacılık Sektörü Kâr Kalitesi Arasındaki İlişkiye Bir Bakış”, Journal of Accounting & Finance, Sayı 76, ss.173-200.
• Adıgüzel, Hümeyra (2017), “Türkiye’de Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarına Uyumun Firmaların Kazanç Kalitesi Üzerine Etkisi”, Muhasebe ve Denetime Bakış, 17(51), ss.103-114.
• Akdoğan, Nalan (2007), “Türkiye Muhasebe/Finansal Raporlama Standartlarının Uygulanma Süreci: Sorunlar ve Çözüm Önerileri”, Mali Çözüm Dergisi, 80, ss.101-117.
• Akileng, Godfrey (2014), “The Efficacy of Corporate Governance in Reducing Opportunistic Accounting Earnings Manipulations”, Research Journal of Finance and Accounting, Cilt 5, Sayı 24, pp. 44-69.
• Arellano, Manuel. (1987), “Computing Robust Standard Errors for WithinGroups Estimators, Oxford Bulletin of Economics and Statistics”, 49, pp.431–434.
• Ayarlıoğlu, Mehmet Akif (2007), “Kar Yönetimi Uygulamaları ve İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda Test Edilmesi”, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Yayınlanmamış Doktora Tezi.
• Aysan, Mustafa A. (2008), "Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarına Ulusal Uyum: Türkiye Örneği", Muhasebe ve Finansman Dergisi, 40, ss. 44-53.
• Ball, Ray (2006), “International Financial Reporting Standards (IFRS): Pros and Cons for Investors”, Accounting and Business Research, 36, pp.5-27.
• Barth, Mary E. - Landsman, Wayne R. - Lang, Mark H. (2008), “International Accounting Standards and Accounting Quality”, Journal of Accounting Research, Cilt 46, Sayı 3, pp.467 - 498.
• Callao, Susana - Jarne, Jose Ignacio (2010), “Have IFRS Affected Earnings Management in the European Union?” Accounting in Europe, Cilt 7, Sayı 2, pp.159 – 189.
• Cengiz, Selim - Tosunoğlu, Büşra (2017), “Uluslararası Fínansal Raporlama Standartlarının Finansal Raporlama Kalitesi Üzerindeki Etkisine Yönelik Bir Araştırma”, Ataturk University Journal of Economics & Administrative Sciences, 31(5).
• Chen, Huifa - Tang, Qingliang - Jiang, Yihong. - Lin, Zhijun (2010), “The Role of International Financial Reporting Standards in Accounting Quality: Evidence from the European Union”, Journal of International Financial Management and Accounting, Cilt 24, Sayı 3, pp.220 – 278.
• Çıtak, N. (2009), “Yaratıcı Muhasebe Hileli Finansal Raporlama Mıdır?”, Mali Çözüm, Sayı 91, ss. 81-110.
• DeAngelo, Linda Elizabeth (1986), “Accounting Numbers as Market Valuation Substitutes: A Study of Management Buyouts of Public Stockholders”, The Accounting Review, 61, pp.400–420.
• Dechow, Patricia M. – Sloan, Richard G. – Sweeney, Amy P. (1995), “Detecting Earnings Management”, The Accounting Review, Cilt 70, Sayı 2, pp.193 - 225.
• Doukakis, Leonidas C. (2014) “The Effect of Mandatory IFRS Adoption on Real and Accrual-based Earnings Management Activities”, Journal of Accounting and Public Policy (JAPP), 33(6), pp.551-572.
• Duman, Haluk (2010), “Kamunun Aydınlatılması İlkesi Kapsamında Kazanç Yönetimi Uygulamalarının Finansal Raporlama Kalitesi Ve Şirket Performansı Üzerine Etkisi: İMKB'de Bir Uygulama”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
• Duncan, James R. (2009), ,Twenty Pressures to Manage Earnings, ftp.cba.uri.edu, (25 Kasım 2018).
• Durak, Mustafa Gürol (2010), “Türkiye'de uluslararası finansal raporlama standartları'na geçişin tahakkukların güvenilirliği ve kazançların süreğenliği üzerindeki etkileri: İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) uygulamaları”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İzmir.
• Elitaş, Cemal – Karakoç, Mehtap - Özdemir, Serkan, (2011), “Muhasebe Meslek Mensupları Perspektifinden Türkiye Muhasebe Standartları”, World Of IFRS-UFRS Dünyası Dergisi, Sayı 5, Ekim.
• Ertan, Yasemin (2011,) “Türkiye Muhasebe Standartlarının Denetim ve Muhasebe Kalitesi Üzerindeki Etkisi: Bir Uygulama”, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Bursa.
• Ferentinou, Aikaterini C. - Anagnostopoulou, Seraina C. (2016), “Accrual-based and Real Earnings Management Before and After IFRS Adoption: The case of Greece. Journal of Applied Accounting Research, 17(1), pp.2-23.
• Froot, Kenneth A. (1989), “Consistent Covariance Matrix Estimation with Cross-Sectional Dependence and Heteroskedasticity in Financial Data”, Journal of Financial and Quantitative Analysis, 24, pp.333–355.
• Gökçen, Gürbüz- Öztürk, Erkan - Güleç, Ömer Faruk (2018), “BOBİ FRS VE TFRS’nin Finansal Raporlara Etkileri Açısından Karşılaştırılması”, Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (FESA),Cilt 3, Sayı 2,ss. 437-457.
• Gray, Sidney J.- Kang, Tony. - Lin, Zhiwei - Tang, Qingliang (2015) “Earnings Management in Europe Post IFRS: Do Cultural Influences Persist?”, Management International Review, 55(6), pp.827-856.
• Gücenme Gençoğlu, Ümit (2017), “Temel Konularda BOBİ FRS ve TMS/TFRS Karşılaştırması”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı 76, ss.1-23.
• Hastuti, Theresia Dwi - Ghozali, Imam - Yuyetta, Etna Nur Afri (2016), “The Effect of International Financial Reporting Standars on the Real Earnings Management and Internal Control Structure as A Moderating Variable”, International Journal of Economics and Financial Issues, 6(4), pp.1807-1814.
• Healy, Paul M. (1985), “The Impact of Bonus Schemes on Accounting Choices”, Journal of Accounting and Economics, 7(1), pp.85-107.
• Hribar, Paul – Collins, Daniel W. (2002), “Errors in Estimating Accruals: Implications for Empirical Research”, Journal of Accounting Research, 40(1), pp. 105-134.
• Jackson, Scott B. - Pitman, Marshall K. (2001) “Auditors and Earnings Management”, The CPA Journal, 71(7), pp.38.
• İbiş, Cemal - Özkan, Serdar (2006,) “Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (UFRS)’na Genel Bakış”, Mali Çözüm, Sayı:74, ss.25-43.
• Jones, Jennifer J. (1991), “Earnings Management During İmport Relief İnves-Tigations’, Journal of Accounting Research, Cilt 29, Sayı 2, pp.193 - 228.
• Healy, Paul M.- Wahlen, James M. (1999), “A Review of The Earnings Management Literature and Its Implications for Standard Setting”, Accounting Horizons, 13(4), pp.365-383.
• Karacaer, Semra - Özek, Pelin (2010), “Denetim Firmasının Büyüklüğü ve Kâr Yönetimi İlişkisi: İMKB Şirketleri Üzerinde Ampirik Bir Araştırma”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, (48), ss.60-74.
• Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu, Büyük Ve Orta Boy İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı Hakkında Tebliğ, 29 Temmuz 2017 tarihli ve 30138 (Mükerrer) sayılı Resmi Gazete.
• Klann, R. Carlos - Beuren, I. Maria (2018), “Earnings management IFRS adoption in Brazilian and British companies”, International Journal of Disclosure and Governance, 15(1), pp.13-28.
• Kocamaz, Hilal (2012), “Uluslararası Muhasebe Standartlarının Dünyada ve Türkiye’de Oluşum ve Gelişim Süreci”, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(2), ss.105-120.
• Kothari, Sagar P. - Leone, Andrew J. - Wasley, Charles E. (2005), “Performance Matched Discretionary Accrual Measures”, Journal of Accounting & Economics, Cilt 39, pp.163-197
• Küçüksözen, Cemal - Küçükkocaoğlu, Güray (2004) “ Finansal Bilgi Manipülasyonu: İMKB Şirketleri Üzerine Ampirik Bir Çalışma” In 1st International Accounting Conference on the Way to Convergence, MÖDAV, İstanbul.
• Lacker, David F. - Richardson, Scott A. (2004), “Fees Paid to Audit Firms, Accrual Choices and Corporate Governance”, Journal of Accounting Research, 42(3), pp.625−658
• Liu, Chunhui - Yip Yuen, Chun - Yao, Lee J. - Chan, Siew H. (2014), “Differences in Earnings Management Between Firms Using US GAAP and IAS/IFRS”, Review of Accounting and Finance, 13(2), pp.134-155.
• Malofeeva, T. N. (2018), “The impact of IFRS adoption on earnings management in Russia”, European Research Studies Journal, 21(2), pp.147-164.
• Memiş, Mehmet Ünsal - Çetenak, Emin Hüseyin (2012), “ Kurumsal Yönetimin Kazanç Yönetimi Uygulamaları Üzerine Etkisi: İMKB’de İşlem Gören Şirketler Üzerine Uygulama”, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 21, Sayı3, ss. 205-224
• Mongrut, Samuel - Winkelried, Diego (2019), “Unintended effects of IFRS adoption on earnings management: The case of Latin America”, Emerging Markets Review, 38, pp.377-388.
• Mulford, Charles W. - Comiskey, Eugene E. (2005), “The Financial Numbers Game: Detecting Creative Accounting Practices”, John Wiley & Sons.
• Navarro‐García, Juan Carlos - Madrid‐Guijarro, Antonia (2014), “The Influence of Improvements in Accounting Standards on Earnings Management: The Case of IFRS”, Australian Accounting Review, 24(2), pp.154-170.
• Pelucio-Grecco, Marta Cristina - Santostaso Geron, Cecilia Moraes – Begas Grecco, Gerson - Lima, Paulo Cavalcante (2014), “The Effect of IFRS on Earnings Management in Brazilian Non-Financial Public Companies”, Emerging Markets Review, Sayı 21, ss. 42-66.
• Rogers, William (1993), “sg17: Regression standard errors in clustered samples” Stata Technical Bulletin 13: 19-23. In Stata Technical Bulletin Reprints, Cilt 3, pp.88-94. College Station, TX: Stata Press.
• Sellami, Yosra Mnif - Slimi, Imen (2016), “The Effect of the Mandatory Adoption of IAS/IFRS on Earnings Management: Empirical Evidence from South Africa, International Journal of Accounting and Economics Studies, 4 (2), pp.87-95.
• Setiawan, Doddy - Taib, F. Md - Phua, L. Kee - Chee, H. Kong (2019), “IFRS And Earnıngs Management in Indonesıa: The Effect of Independent Commıssıoners”, International Journal of Business & Society, 20(1).
• Soenarno, Yanuar Nanok (2016), “Earning Management And Ifrs Adoption”, In International Conference on Accounting and Finance (AT), Proceedings, pp.139, Global Science and Technology Forum.
• Tatoğlu, Ferda Yerdelen (2012), Panel Veri Ekonometrisi, Beta Yayınevi.
• Viana Junior, Jose - Ohlson, M. Pinheiro - Lourenço, I. M. E. Costa - Lima, G. A. S. F. De Lima (2018), “Mandatory adoption of IFRS and earnings management in emerging countries: the role of national culture”, Moving accounting forward.
• Wijayana, Singgih - Gray, Sidney. J. (2019), “Institutional Factors and Earnings Management in the Asia-Pacific: Is IFRS Adoption Making a Difference?”, Management International Review, 59(2), pp. 307-334.
• Yalkın, Yüksel Koç - Demir, Volkan - Demir, Defne (2006), “Uluslararası Finansal Raporlama Standartları Ve Türkiye’de Finansal Raporlama Standartlarının Gelişimi”, Dünya Muhasebe Kongresi, Kasım.
• Yalkın, Yüksel Koç - Demir, Volkan - Demir, Lütfiye Defne (2008), “International Financial Reporting Standards (IFRS) and he development of financial reporting standards in Turkey, Research in Accounting Regulation, 20, pp. 279-294.
• Yaşar, Alpaslan (2011), “Bağımsız Dış Denetim Kalitesinin Kar Yönetimi Üzerine Etkisi: İMKB’de Kayıtlı İşletmeler Üzerine Bir Uygulama”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Yayınlanmamış Doktora Tezi.
• Zeghal, Daniel- Chtourou, Sonda- Sellami, Yosra Mnif (2011), “An Analysis Of The Effect Of Mandatory Adoption of IAS/IFRS on Earnings Management”, Journal of International Accounting, Auditing and Taxation, Sayı 20, pp.61 - 72.
• www.ifrs.org, (2 Kasım 2018).
• www.kgk.gov.tr, (12 Kasım 2018).