İşletmelerin Çevresel Yaklaşımları Ve Çevre Muhasebesine Verdikleri Önem: Ordu İl Ve İlçelerindeki Organize Sanayi Bölgeleri Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2020, Sayı: 86, 125 - 140, 06.04.2020

Neşegül Parlak

https://doi.org/10.25095/mufad.710255

Cited By: 2

Öz

İşletmelerin hedeflerine ulaşmak amacıyla gerçekleştirdikleri faaliyetlerin çevreye olan zararlı etkileri kaçınılmazdır. İşletmeler, çevreyi korumaya yönelik yasal düzenlemeleri ve çevreye duyarlı tüketici anlayışını göz ardı ederek faaliyetlerini yürütemeyeceklerinden, bu etkileri dikkate almaksızın başarılı olmaları da mümkün değildir. Bu nedenle, bahsi geçen zararlı etkileri önlemeye yönelik olarak yapacakları ek yatırımlar ve bu yatırımlar nedeniyle katlanacakları ek maliyetler söz konusu olmaktadır. Bu yatırımlardan kaynaklanan ek maliyet bedeli, işletmelerin muhasebe bilgi sisteminden elde ettikleri raporlar ile belirlenebilmektedir. Çevre muhasebesi (ÇM), işletmelerin çevre ile olan ilişkilerinde almış oldukları önlemlerin muhasebeleştirilmesi ile elde edilen verilerden oluşan raporun işletme sahiplerine sunulmasını sağlayan sistemdir.
Bu çalışma, işletmelerin çevresel yaklaşımlarını ve çevre muhasebesinin önemine ilişkin algı ve tutumlarını tespit etmek amacıyla Ordu ili ve merkez ilçelerindeki organize sanayi bölgelerinde faaliyet gösteren işletme yöneticilerine anket uygulamak suretiyle yapılmıştır. Çalışma sonucunda, işletme yöneticilerinin çevresel yaklaşımları ve çevre muhasebesinin önemine ilişkin yaklaşımları yüksek düzeyde benimsedikleri tespit edilmiştir. Ayrıca, işletme yöneticilerinin çevresel yaklaşımları ile çevre muhasebesine verdikleri önem arasında pozitif yönlü ve anlamlı ilişki tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çevre, Çevre Muhasebesi, Çevresel Yaklaşımlar.

Kaynakça

• Alagöz, Ali - Yılmaz, Baki (2001), “Çevre Muhasebesi ve Çevresel Maliyetler”, Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Yıl:1, Sayı: 1-2, ss.147-158.
• Akbaş, Halil Emre (2011), “Çevresel Yönetim Muhasebesi: Özellikleri, Unsurları Ve Kullanım Alanları”, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, Sayı :3, ss.29-59.
• Alagöz, Ali - İrdiren, Duygu (2013), “Maliyet Muhasebesi Bakış Açısı İle İşletmelerde Çevre Maliyetleri ve Yönetimi”, Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Cilt:13, Sayı:26, ss. 424-449.
• Akatay, Ayten - Aslan, Şebnem (2008), “Yeşil Yönetim ve İşletmeleri ISO 14001 Sertifikası Almaya Yönelten Faktörler”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 10, Sayı:1, ss. 313-339.
• Aslanertik, Banu Esra - Özgen, Işıl (2007), “Otel İşletmelerinde Çevresel Muhasebe”, İşletme Fakültesi Dergisi, Cilt:8, Sayı:2, ss.163-179.
• Özay Baltacı, Füsun (2009), “Çevre Maliyetleri ve Bir Sanayi İşletmesinde Uygulama”, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kocaeli.
• Burritt, Roger L. (2004), “Environmental Management Accounting: Roadblocks on the Way to the Green and Pleasant Land”, Business Strategy and The Environment 14 (1): pp.13-32.
• Cavlı, Melek (2009), “Şirket Çevreciliği Ekseninde Türkiye’deki Şirketlerin Çevresel Sorumlulukları”, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Çelik, Muhsin (2007), “Çevreye Duyarlı Muhasebe”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı: 33, ss.151-161.
• Çetin, Eray (2011), “Üretim İşletmelerinin Sosyal Bir Sorumluluk Olarak Çevre Muhasebesine Verdikleri Önem: Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölgesi‘nde Faaliyet Gösteren Üretim İşletmeleri Üzerinde Bir Uygulama”, Yüksek Lisans Tezi, Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karaman.
• Deniz, Tuğba - Türker, Ahmet (2012), “Çevresel Muhasebe ve Uygulamaları”, Journal of the Faculty of Forestry, Istanbul University, Cilt:62, Sayı:1, ss.115-132.
• Dura, Cihan (1991), ”Çevre Sorunları ve Ekonomi”, Türkiye Çevre Sorunları Vakfı Yayınları (Çevre üzerine), Ankara.
• Gale, Robert (2006), “Environmental Management Accounting as a Refl exive Modernization Strategy in Cleaner Production” Journal of Cleaner Production, Volume:14, Issue:14, pp:1228-1236.
• Gönel, Feride - Atabarut, Tamer (2005), Şirketlerin Yeni Yönetim Aracı: Çevresel Muhasebe, TÜSİAD Yayın No: 2005-06/404, İstanbul: Lebib Yalkın Yayımları.
• Güvemli, Oktay - Gökdeniz, Ümit (1996), “Çevre Muhasebesindeki Gelişmeler”, Muhasebe Öğretim Üyeleri Bilim ve Dayanışma Vakfı, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, Sayı:4, ss:23-24.
• Jasch, Christine (2003), “The Use of Environmental Management Accounting (EMA) for Identifying Environmental Costs”, Journal of Cleaner Production, Volume.14, Issue.6, pp:667-676.
• Kaya, Nurullah (2016), “Sürdürülebilir Yönetim Muhasebe Sistemi”, International Journal of Academic Value Studies, Cilt:2, Sayı:2, ss.20-35. (ISSN:2149-8598).
• Kırlıoğlu, Hilmi - Can, Ahmet Vecdi (2006), “Çevresel Muhasebede Kavramsal Tartışmaların Gelişimi ve Analizi”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Cilt.32, ss.61- 71.
• Korukoğlu, Ayşen (2011), “İşletmelerde Çevre Muhasebesi: İzmir İli Uygulaması”, Ege Akademik Bakış, Cilt.11, Sayı.1, ss. 81-89.
• Korukoğlu, Ayşen (2014), “İşletmelerin Çevre Muhasebesi Konularına Yaklaşımlarının Analizi”, Ege Akademik Bakış, Cilt 14, Sayı 3, ss. 481-491.
• Lazol, İbrahim - Muğal, Elif - Yücel, Yener (2008), “Sürdürülebilir Bir Çevre İçin Çevre Muhasebesi ve KOBİ’lere Yönelik Bir Araştırma”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı 38, ss. 56-69.
• Orhan, M. Suphi - Ağ, Ali Rıza (2017), “Üretim İşletmelerinin Çevre Muhasebesine Verdikleri Önem Düzeyi: Erzurum, Erzincan, Bayburt Bölgesinde Bir Araştırma”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı 74, ss.1-14.
• Özbirecikli, Mehmet (2002), Çevre Muhasebesi, Naturel Kitap ve Yayıncılık, Ankara.
• Soylu, Yasemin - İleri, Hüseyin (2009), “Çevre Muhasebesi ve Çevre Maliyetlerinin Üretim Maliyetlerine Etkileri”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler MYO Dergisi, Cilt 12, Sayı 1-2, ss. 390-322.
• Xiaomei, Li (2004), “Theory and Practice of Environmental Management Accounting” International Journal of Technology Management & Sustainable Development, Volume 3, Issue 1, pp. 47-57.
• Yakhou, Mehenna - Dorweiler, Vernon P. (2004), “Environmental Accounting: An Essential Component of Business Strategy”, Business Strategy and the Environment, Volume13, pp. 65-77.
• Yüksel, Harun (2003), “İşletmelerin Çevreye Duyarlı Üretim Faaliyetlerinin Ampirik Bir Çalışma İle Değerlendirilmesi”, Endüstri Mühendisliği Dergisi, Cilt 14, Sayı 2, ss. 21-32.
• Yörük, Nevin (1999), “Çevre Muhasebesi”, İktisat, İşletme ve Finans Dergisi, Sayı 154, ss.68– 72.