Temel Ekonomik Göstergelerin İşletme Maliyet Ve Giderlerine Etkisinin İncelenmesi: Bist Tekstil Sektöründe Bir Uygulama

Yıl 2021, Sayı: 91, 165 - 184, 05.07.2021

Burak Kayıhan , Mehmet Ali Ekinci

https://doi.org/10.25095/mufad.826615

Öz

Bu çalışma, enflasyon oranı, döviz kuru ve faiz oranlarından oluşan temel ekonomik göstergelerin
işletmelerin maliyet ve gider kalemleri arasında yer alan; satışların maliyeti, pazarlama satış dağıtım giderleri,
genel yönetim giderleri, esas faaliyetlerden diğer giderler ve finansman giderlerine olan etkisini ortaya koymak
amacıyla yapılmıştır. Çalışmada kullanılan veriler Borsa İstanbul’da işlem gören işletmelerin finansal
tablolarından elde edilmiştir. Araştırma örneklemi Borsa İstanbul Tekstil Endeksinde yer alan 20 işletmeden
oluşmaktadır. Verileri analize uygun olan 14 işletme değerlendirmeye alınmıştır. Temel ekonomik göstergelerin
işletmelerin maliyet ve gider kalemlerini nasıl etkilediği panel veri analizi yöntemiyle oluşturulan modeller
üzerinden saptanmıştır. Elde edilen sonuçlara göre temel ekonomik göstergelerden döviz kurunun finansman
giderleri hariç tüm maliyet ve gider kalemlerini etkilediği tespit edilmiştir. Enflasyon oranının gider
kalemlerinden sadece esas faaliyetlerden diğer giderleri, faiz oranının ise gider kalemlerinden finansman
giderlerini etkilediği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Temel Ekonomik Göstergeler, Maliyet Kalemleri, Borsa İstanbul Tekstil Endeksi

Kaynakça

• Aksu, Hayati- Emsen, Ömer Selçuk (2019), “Enflasyon, Faiz ve Döviz Kuru İlişkileri: Türkiye İçin ARDL Analizleri İle Asimetrik Eş-Bütünleşme Araştırması”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 33, Sayı 1, Ocak, ss.69-90.
• Albayrak, Ali Sait- Öztürk, Nurettin- Tüylüoğlu, Şevket (2012), “Makroekonomik Değişkenler ile Sermaye Hareketlerinin İMKB-100 Endeksi Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi”, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 8, Sayı: 2, Güz, ss. 1-22.
• Albeni, Mesut- Demir, Yusuf (2005), “Makroekonomik Göstergelerin Mali Sektör Hisse Senedi Fiyatlarına Etkisi (İMKB Uygulamalı)”, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı: 14, Bahar, ss. 1-18.
• Ayaydın, Hasan- Dağlı, Hüseyin (2012), “Gelişen Piyasalarda Hisse Senedi Getirisini Etkileyen Makroekonomik Değişkenler Üzerine Bir İnceleme: Panel Veri Analizi”, Atatürk Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 26 Sayı: 3-4, ss. 45-66.
• Ayhan, Fatih (2019), “Türkiye Ekonomisinde Döviz Kuru Oynaklığının Dış Ticaret Üzerindeki Etkisinin Analizi” Business And Economics Research Journal, Cilt: 10 Sayı: 3, ss. 629-647.
• Demir, Murat- Sever, Ersan (2008), “Kamu İç Borçlanmasının Büyüme, Faiz Ve Enflasyon Oranı Üzerindeki Etkileri”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 7, Sayı: 25, ss. 170-196.
• Durmuş, Savaş- Yılmaz, Tuncer- Şahin, Dilek (2019), “Makro Ekonomik Göstergelerin Endeks Getirileri Üzerindeki Etkisi: Bist Örneği”, Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, Cilt: 7 Sayı: 16, Mart, ss. 870-886.
• Gökçen, Gürbüz (2004), “Enflasyonun Mali Tablolar Analizine Etkileri”, Mali Çözüm Dergisi, Sayı: 69, ss. 14-25.
• Göktaş, Pınar (2019), “Türkiye'de Döviz Kurunun Tüketici Fiyatları Üzerindeki Asimetrik Geçiş Etkileri” Sosyoekonomi Dergisi, Cilt: 27, Sayı: 42, ss. 29-50.
• Güriş, Selahattin (2018), “Panel Veri Modelleri,” Uygulamalı Panel Veri Ekonometrisi, Ed. Selahattin Güriş, Der Yayınları, İstanbul, ss. 3-39.
• Kaya, Vahdet- Çömlekçi, İstemi- Kara, Oğuz (2013), “Hisse Senedi Getirilerini Etkileyen Makroekonomik Değişkenler 2002-2012 Türkiye Örneği”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 35, ss. 167-176.
• Özçalık, Melih- Özçalık, Sevinç Güler (2020), “Turizm Endeksinde Döviz Kuru Etkisi: Bist’te Bir Uygulama”, Ekonomi Politika Ve Finans Araştırmaları Dergisi, Cilt:5 Sayı: 2, ss. 374-388.
• Özkara, Mehmet (1989), Enflasyonun İşletmeler Üzerindeki Etkileri Ve Bu Etkilerin Vergisel Açıdan İncelenmesi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir.
• Sarıtaş, Hakan- Kangallı Uyar, Sinem Güler- Gökçe, Altan (2016), “Banka Karlılığı İle Finansal Oranlar Ve Makroekonomik Değişkenler Arasındaki İlişkilerin Sistem Dinamik Panel Veri Modeli İle Analizi: Türkiye Araştırması” Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 11, Sayı: 1, Nisan, ss. 87-108.
• Şekeroğlu, Gamze- Uçan, Okyay- Acar, Melek (2019), “Enflasyon Ve Dış Ticaret Açığının Borsa Endeks Getirileri Üzerindeki Etkisi: Borsa İstanbul 100 Endeksinde Bir Uygulama” Muhasebe Ve Finansman Dergisi, Sayı: 82, ss. 221-234.
• Tunçsiper, Bedriye- Köroğlu, Özlem (2006), “Enflasyonun Otomotiv Sektöründeki İşletmeler Üzerindeki Etkisi: Balıkesir İli Örneği”, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 9 Sayı: 15, ss. 43-63.
• Yerdelen Tatoğlu, Ferda (2016), Panel Veri Ekonometrisi Stata Uygulamalı, 3.Baskı, Beta Basım Yayım Dağıtım, İstanbul.
• Yıldıran, Mustafa (2004), “İhracat Yapan İşletmelerin Kur Riski Yönetiminde Yeni Mali Yöntemleri Kullanım Sıklığı Üzerine Bir İnceleme” Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 9, Sayı: 2, ss. 341-352.
• Yıldırım, Kemal- Yıldırım, Selim- Kostakoğlu, Sultan Fatih- Dinç, Mehmet- Akkuş, Ömer (2019), “Türkiye’de Döviz Kurunun Enflasyona Etkisi”, Sakarya İktisat Dergisi, Cilt: 8 Sayı: 1, ss. 17-33.
• Yiğiter, Şule Yüksel- Tanyıldızı, Halil, (2020), “Temel Ekonomik Faktörlerin Katılım 30 Endeksine Etkisi: Şubat 2011-Mayıs 2018 Örneği” IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 7, ss. 183-197.
• (http://ekonomik.tripod.com/ekonomik8.html, 30.10.2020).
• (http://www.mfa.gov.tr/petrol-fiyatlarinin-ekonomilere-etkisi.tr.mfa, 29.10.2020).
• (https://tr.wikipedia.org/wiki/Gayri_safi_mill%C3%AE_has%C4%B1la, 29.10.2020).
• (https://www.doviz.com/makale/tufe-nedir/31, 29.10.2020).
• (https://www.investaz.com.tr/blog/altin-fiyatlarini-etkileyen-faktorler, 30.10.2020).
• (https://www.yatirimkredi.com/faiz-nedir-faiz-cesitleri-nelerdir.html, 29.10.2020).
• (https://fintables.com/akademi/temel-analiz-101-gelir-tablosu-analizi, 04.11.2020).