A Panel Dupont Regression Approach to Evaluate Financial Performance and Market Value of Transportation Firms in Türkiye

Yıl 2023, Sayı: 97, 99 - 112, 23.01.2023

Türker Açıkgöz , Arzu Fidan

https://doi.org/10.25095/mufad.1192291

Cited By: 2

Öz

In this study, we examine the financial performance and market value of transportation firms in Türkiye, by utilizing a combination of panel data models and Dupont analysis. We use data from publicly traded transportation firms, starting from 2017 Q3 to 2022 Q2, and exhibit which factors influence financial performance and market value in the industry. Financial performance model results show that profitability and productivity positively and significantly impact transportation firms' performance whereas debt usage negatively impacts performance. Our findings on market value analysis show that profitability has no impact on the market value of transportation firms whereas debt usage and productivity have a positive effect on market values in the sector. The findings offer many practical implications that can be used for managers, financial investors, and stakeholders in the transportation industry.

Anahtar Kelimeler

Transportation firms, Dupont analysis, Panel data models, Market value, Financial performance

Türkiye’de Ulaştırma Firmalarının Finansal Performansı ve Piyasa Değerini İncelemede Panel Dupont Regresyon Yaklaşımı

Öz

Bu çalışmada panel veri modelleri ve Dupont analizinin bir kombinasyonu kullanılarak Türkiye’de yer
alan ulaştırma sektörü şirketlerinin finansal performansı ve piyasa değerleri incelenmiştir. Çalışmada halka
açık ulaştırma sektörü firmalarının, 2017 Q3 – 2022 Q2 arası dönemleri kapsayan finansal bilgileri kullanılmış
ve hangi faktörlerin şirket performansına ve piyasa değerine etki ettiği araştırılmıştır. Finansal performans
modeli sonuçları karlılığın ve verimliliğin performansı pozitif yönde etkilediği, öte yandan borç kullanımındaki
artışın performansı düşürdüğünü göstermiştir. Piyasa değeri modeli sonuçları şirket karlılığının ulaştırma
sektörü firmalarının piyasa değerlerinde anlamlı bir etkisi bulunmadığını, öte yandan borç kullanımının ve
verimliliğin artışının şirketlerin piyasa değerlerine pozitif yansıdığını göstermektedir. Araştırmanın bulguları
ulaştırma sektöründeki şirket yöneticileri, finansal yatırımcılar ve paydaşlar için birçok pratik uygulamalar ve
öneriler sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Ulaştırma firmaları, Dupont analizi, Panel veri analizi, Piyasa Değeri, Finansal performans

Kaynakça

• Ahipaşaoğlu, H. S., & Arıkan, İ. (2003). Seyahat işletmeleri yönetimi ve ulaştırma sistemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Akgün, M., & Temür, A. S. (2016). BIST ulaştirma endeksine kayitli şirketlerin finansal performanslarinin TOPSIS yöntemi ile değerlendirilmesi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 12(12), 173-186.
• Akgüngör, A. P., & Demirel, A. (2011). Türkiye’deki Ulaştırma Sistemlerinin Analizi ve Ulaştırma Politikaları. Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 10(3), 423-430.
• Akyüz, F., Yeşil, T., & Kara, E. (2019). İşletmelerin Dupont karlılık analiziyle performansının belirlenmesi: Borsa İstanbul imalat sektörü örneği. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (83), 61-84.
• Akyüz, K. C., Yıldırım, İ., & Akyüz, İ. (2020). Birleşik oran analizi (dupont) yöntemi ile kağıt ve kağıt ürünleri sanayi sektöründe performans ölçümü. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 22(1), 164-169.
• Alnıpak, S., & Kale, S. (2021). Covid-19 Sürecinin Ulaştırma Sektörü Finansal Performansına Etkileri. Ekonomi Politika ve Finans Araştırmaları Dergisi, 6(IERFM Özel Sayısı), 139-156.
• Avcı, T., & Çınaroğlu, E. (2018). AHP temelli TOPSIS yaklaşimi ile havayolu işletmelerinin finansal performans değerlemesi. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19(1), 316-335.
• Başdeğirmen, A., & Işıldak, B. (2018). Ulaştırma Sektöründe Faaliyet Gösteren İşletmelerin Performanslarının Gri İlişkisel Analiz ile Değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(2), 559-577.
• Brown, R. S. (2016). Lobbying, political connectedness and financial performance in the air transportation industry. Journal of Air Transport Management, 54, 61-69.
• Budiman, M. F. M., & Krisnawati, A. (2021). Can Good Corporate Governance Influence the Firm Performance? Empirical Study from Indonesia Transportation Firms. AFRE (Accounting and Financial Review), 4(1), 119-128.
• Büyükarıkan, U., & Eryılmaz, C. (2020). Tarım Sektöründeki İşletmelerin Finansal Performansının DuPont Modeliyle Analizi. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(2), 129-141.
• Do, D. T., Pham, T. T. H., Tran, B. M., & Tran, M. D. (2021). Impact of corporate governance on financial performance: The case of listed warehouse transportation firms in an emerging economy. Corporate Governance and Organizational Behavior Review, 5(2), 32-43.
• Elmas, B., & Özkan, T. (2021). Ulaştırma ve depolama sektörü işletmelerinin finansal performanslarının SWARA-OCRA modeli ile değerlendirilmesi. İşletme Akademisi Dergisi, 2(3), 240-253.
• Erdoğan, H. T. (2016). Ulaşım hizmetlerinin ekonomik kalkınma üzerine etkisi. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 187-215.
• Ersoy, N. (2020). Finansal Performansın Gri İlişkisel Analiz Yöntemi İle Değerlendirilmesi: Borsa İstanbul Ulaştırma Endeksi’ndeki Şirketler Üzerine Bir Araştırma. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (86), 223-246.
• Gümüş, U. T. & Çıbık, E. (2019). Bist’de İşlem Gören Ulaştırma Sektöründeki Firmaların Finansal Performans Analizleri: MOORA ve VIKOR Uygulama. Turan-Sam, 11(41), 275-284.
• Gümüş, U., & Çıbık, E. (2018). Borsa’da İşlem Gören Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı İşletmelerinin Birleşik Oran Analizi (Dupont) Yöntemiyle Performansının Ölçülmesi. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(3), 2178-2194.
• Karadeniz, E., & Koşan, L. (2017). Hastane hizmetleri sektörünün aktif ve özsermaye karlılık performansının analizi: hastane hizmetleri sektör bilançolarında bir araştırma. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 5(1), 37-47.
• Koşan, L., & Karadeniz, E. (2013). Türk imalat sektöründe küçük, orta ve büyük ölçekli işletmelerin finansal performansının Dupont analiz tekniğiyle incelenmesi. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 45-62.
• Koşan, L., & Karadeniz, E. (2014). Konaklama ve yiyecek hizmetleri alt sektörünün finansal performansının dupont finansal analiz sistemi kullanılarak incelenmesi. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 11(2).
• Macit, D., & Göçer, S. G. (2020). Havayolu İşletmelerinin Finansal Performanslarının Ölçülmesi: Pegasus Hava Taşımacılığı AŞ ve THY AO Örneği. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 10(3), 904-918.
• Mammadov, R. (2012, May). The importance of transportation in tourism sector. In 7th Silk Road International Conference “Challenges and opportunities of sustainable economic development in Eurasian countries.
• Oral, C. & Kıpkıp, E. (2019). Ulaştırma Sektörünün Finansal Performans Ölçümü İçin Topsis ve Promethee Yöntemlerinin Kullanılması: Bist Üzerine Bir Uygulama. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(30), 1005-1015.
• Orhan, M., Altın, H., & Aytekin, M. (2020). Çok kriterli karar verme yöntemleriyle finansal performans değerlendirme: Ulaştırma alanında bir uygulama. Turkish Studies-Economics, Finance, Politics, 15(1), 395-410.
• Ömürbek, V., & Kınay, B. (2013). Havayolu taşımacılığı sektöründe topsis yöntemiyle finansal performans değerlendirmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(3), 343-363.
• Pala, O. (2021). IDOCRIW ve MARCOS Temelli Bist Ulaştirma İşletmelerinin Finansal Performans Analizi. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(23), 263-294.
• Saatçioğlu, C. (2006). Ulaştırma sistemleri ve politikaları Türkiye-Avrupa birliği uygulamaları. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Sakarya, Ş., & Aksu, M. (2020). Ulaşım sektöründeki işletmelerin finansal performanslarının geliştirilmiş entropi temelli TOPSIS yöntemi ile değerlendirilmesi. Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 7(1), 21-40.