MUHAFAZAKAR DÜŞÜNCEDE YÖNETİM ANLAYIŞI: 18. YY.’DAN 20. YY.’IN BAŞLARINA

Yıl 2014, Cilt: 10 Sayı: 40, 61 - 78, 15.06.2014

Hakan Köni Ensar Nişancı

Öz

Bu makale muhafazakârlığın yönetim anlayışını konu almaktadır. Çalışma zaman dilimi olarak 18. yy.’dan 20. yy.’ın başlarına kadarki dönemi içine almakta, bu dönemde zuhur etmiş muhafazakâr düşünür ve hareketleri incelemektedir. Joseph de Maistre ve İngiliz Tory Partisinin öncülüğünü yaptığı eski rejim (ancien régime) muhafazakârlığı (19. yy.’ın başlarına kadar) monarşi, aristokrasi ve din merkezli bir yönetim anlayışı desteklemekte ve demokrasiyi kötü bir yönetim tarzı olarak görmektedir. Edmund Burke ve Alexis de Tocqueville (19. yy. ortalarına kadar) örneklerinde muhafazakârlık bu eski savunuyu sürdürmekte fakat demokrasiye duyduğu nefreti terk etmektedir. Burke ve özellikle Tocqueville demokrasinin kimi özelliklerini takdirle karşılamakta ve demokrasinin bazen ideal ve doğal bir yönetim olabileceğini düşünmektedir. Yine Burke ve Tocqueville eski rejim savunucuları gibi teokrasi savunusu içine girmemekte, dine işlevsel anlamda önem vermektedir. Bu geleneğin Amerika’daki temsilcileri arasında yer alan John Adams gibi Federalistler demokratik Amerikan toplumunda savunularını güçlü başkanlık, daimi senatörlük, anayasacılık, yargıçların yönetimi gibi düşünce ve politikalarla sürdürmektedir. Amerika örneğinde muhafazakârların özellikle 19. yy.’ın ikinci yarısından itibaren – federalistlerin savunularına ek olarak – burjuvaya ve plütokrasiye karşı cephe aldığı; mülkiyetin eşit dağıtılması, tarımsal doğal hayat ve müdahaleci güçlü devlet gibi savunular benimsediğini görmekteyiz.

Anahtar Kelimeler

Joseph de Maistre, Edmund Burke, Alexis de Tocqueville, federalistler, Amerikan muhafazakârlığı

Kaynakça

• ALLITT, P. (2009). Conservatives: Ideas and Personalities throughout American History. NEW HAVEN, CT: Yale University Press.
• BELLOC, H. (1912). The Servile State. London & Edinburg: T. N. Foulis.
• BLOOM, A. (1997). The Closing of the American Mind. New York: Simon and Schuster.
• BURKE, E. (1790). Reflections on the Revolution in France and on the Proceedings in Certain Societies in London Relative to That Event. 5. Baskı. Londra: J. Dodsley.
• BURKE, E. (1791). An Appeal from the New to the Old Whigs. Londra.
• BURKE, E. (1999). “Speech to the Electors of Bristol,” Select Works of Edmund Burke. Indianapolis: Liberty Fund.
• CHESTERTON, G. K. (2008). The Outline of Sanity. Norfolk, VA: I. H. S. Press.
• CHOATE, R. (1891). Addresses and Orations of Choate. Boston: Little Brown and Company.
• EVERETT, E. 1870. Orations and Speeches on Various Occasions, 3. Cilt. Boston: Little Brown and Company.
• FEULNER, E. J. (2008). “The Roots of Modern Conservative Thought from Burke to Kirk,” First Principles Series 19. Washington: Heritage Foundation.
• HIMMELBERG, R. F. (2000). The Great Depression and the New Deal. Wesport, CT: Greenwood Press.
• KÖNİ, H. ve TORUN, İ. (Aralık 2013). “Muhafazakârlık Olgusu ve Amerika-Türkiye Örneklerinde Dini Muhafazakârlık,” Muhafazakâr Düşünce, Cilt 10, No. 38, s. 181-209.
• LUDOVICI, A. M. (1933). A Defense of Aristocracy: A Text Book for Tories. London: Constable & Company Ltd.
• MACCUNN, J. (2001). The Political Philosophy of Burke. Ontario: Batoche Books.
• MAISTRE, J. de (1996). Against Rousseau: On the State of Nature and On the Sovereignty of People (Lebrun R. A., Çev. ve Ed.). Montreal: McGill-Queen’s University Press.
• NISPET, R. (1986). Conservatism: Dream and Reality. Milton Keynes: Open University Press.
• NORTON, C. E. (Ed.) (1894). Orations and Addresses of George William Curtis, 1. Cilt. New York: Harper and Brothers Publishers.
• O’KEEFLE, D. ve Meadowcroft, J. (Ed.) (2009). Major Conservative and Libertarian Thinkers: Edmund Burke. New York: Continuum International Publishing.
• SACK, J. J. (1993). From Jacobites to Conservative: Reaction and Orthodoxy in Britain. New York: Cambridge University Press.
• TOCQUEVILLE, A. de (1856). The Old Regime and the Revolution. New York: Harper & Brothers Publishers.
• TOPLİN R. B. (2006). Radical Conservatism: The Right’s Political Religion, Kansas: University Press of Kansas.
• TWELVE Southerners. (2006). I will Take My Stand: The South and the Agrarian Tradition, 75. Yıl Dönümü Baskısı. Louisiana: Louisiana State Univ ersity Press.
• WIKER, B. (2010). 10 Books Every Conservative Must Read: Plus Four Not to Miss and One Impostor. Washington: Regnery Publishing.
• WOODS, M. (1924). A History of the Tory Party in the Seventeenth and Eighteenth Centuries. London: Hodder & Stoughton.