SANATTA META-ANLATILARIN BİR YAPIBOZUMU OLARAK POSTMODERN MÜZİK

Yıl 2012, Cilt: 9 Sayı: 33-34, 127 - 148, 15.12.2012

İslam Can

Öz

Postmodernizm tartışmaları, sanattan edebiyata, mimariden gündelik yaşamımızı etkileyen sosyal sorunlara kadar birçok alana etki etmektedir. Modern dönemden farklı bir zaman dilimi içerisinde yaşadığımızı iddia eden postmodernizm, müzi-koloji alanında da önemli soruşturmaların ve tartışmaların gerçekleştiği bir alan açmayı başarmıştır. Postmodern felsefenin öncü isimlerinden sayılan Derrida, Lyotard ve Baudrillard gibi felsefecilerin düşünceleri, müzikolojinin bu düşüncelerden etkilenmesini sağlamış ve sonuçta müzik alanında ciddi paradigma deği-şimlerine neden olmuştur. Derrida’nın yapıbozum, Baudrillard’ın simülasyon ve si-mülakr ve Lyotard’ın meta-anlatı, postmodern durum gibi kavramları, müzikte yeni bir anlayışın gelişmesine imkan tanıyarak postmodern müzik olarak nitelendirilebi-lecek yeni müzik kurgusuna yardımcı olmuştur. Bu çalışmada postmodernizm tartışmalarından hareketle, postmodernizm ve sanat arasındaki ilişkinin temel önermeleri ekseninde postmodernizm ve müzik arasındaki etkileşim incelenerek postmodern müziğin nitelikleri belirlenmeye çalışılacak ve ayrıca bu bağlamda bu yeni müzik türünün felsefi ve sosyolojik anlamda temellendirilmesi yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Postmodern müzik, sanat, meta-anlatı, yapıbozum, postmo-dernizm

Kaynakça

• BAUDRILLARD, Jean, (2011), Simülakrlar ve Simülasyon, çev. Oğuz Adanır, Ankara: Doğu Batı Yayınları .
• BAYDAR, Yavuz, (1999), “Jon Hassel Dördüncü Dünya’dan Ses Yontuları”, Alışılma-dık Sesler: Bu Müzikse Ben de Hipopotamım, Der. Hira Doğrul, Ankara: Dost Kitabevi.
• BEST, S., Kellner, D., (2011), Postmodern Teori: Eleştirel Soruşturmalar, çev. Mehmet Küçük, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• BINDER, Leonard, (1999), “Oryantalizmin Yapıçözümü”, Postmodernizm ve İslam, Küreselleşme ve Oryantalizm, çev. F. Ünsal & Y. Aktay, Der. A. Topçuoğlu & Y. Aktay, Ankara: Vadi Yayınları.
• BÜYÜKDÜVENCİ, S., Öztürk S. R., (1997), “Sunuş”, Postmodern Sinema, Der. S. Bü-yükdüvenci & S. R. Öztürk, Ankara: Ark Yayınları.
• CAGE, John, (1999a), “John Cage’den Seçmeler”, Alışılmadık Sesler: Bu Müzikse Ben de Hipopotamım, Der. & çev. Hira Doğrul, Ankara: Dost Kitabevi.
• CAGE, John, (1999b), “Söylediğim Her şey Yanlış Anlaşılacak: John Cage ile Söyleşi” (W. Duckworth’nin Röportajı), Alışılmadık Sesler: Bu Müzikse Ben de Hi-popotamım, Der. & çev. Hira Doğrul, Ankara: Dost Kitabevi.
• CAN, S. B., (2002), John Cage’in “Hazırlanmış Piyano”su ve Endonezya Geleneksel Orkestrası “Gamelan”, Eskişehir Anadolu Üniversitesi S.B.E (Sanatta Yeter-lilik Tezi).
• CEVİZCİ, Ahmet, (2002), “Yapıbozum” Maddesi, Paradigma Felsefe Sözlüğü, İstan-bul: Paradigma Yayınları.
• DİNÇER, Pelin, (2010), “Okuyucu’nun Farkındalık Yolu: Yapısöküm ve Jacques Der-rida”, Günümüzde Yeni Siyasal Yaklaşımlar/Eleştiriler-Farklılıklar-Çözüm Arayışları, ed. Hilal O. İnce, Ankara: Doğu Batı yayınları.
• HEIDEGGER, Martin, (2007), Sanat Eserinin Kökeni, çev. F. Tepebaşılı, Ankara: De ki Yay.
• HUYSSEN, Andreas, (2000), “Postmodernin Haritasını Yapmak”, Modernite Versus Postmodernite, çev. & Der. Mehmet Küçük, Ankara: Vadi Yayınları.
• JAMESON, Fredric, (1994), Postmodernizm Ya da Geç Kapitalizmin Mantığı, çev. Nuri Plümer, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• JEANNIERE, Abel, (2000), “Modernite Nedir?”, Modernite Versus Postmodernite, çev. Nilgün Tutal, Der. Mehmet Küçük, Ankara: Vadi Yayınları.
• KARACA, Ecevit, (2009), “Platon Sanatı Neden İdeal Devlet Açısından Yorumlamış-tır”, Ethos, Antalya, sayı. 1/4.
• KARAYAVUZ, A. T., (2006), Frankfurt Okulu: “Olumsuzlama” Olarak Sanat, İstan-bul: Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü (Yayımlanmamış Yük-sek Lisans Tezi).
• KELLNER, Douglas, (2000), “Toplumsal Teori Olarak Postmodernizm: Bazı Meydan Okumalar ve Sorunlar”, Modernite Versus Postmodernite, çev. & Der. Mehmet Küçük, Ankara: Vadi Yayınları.
• KÜÇÜKALP, Kasım, (2003), Nietzsche ve Postmodernizm, İstanbul: Paradigma Yay.
• LYOTARD, J. F., (2000), Postmodern Durum, çev. Ahmet Çiğdem, Ankara: Vadi Ya-yınları.
• MEGILL, Allan, (1998), Aşırılığın Peygamberleri: Nietzsche, Heidegger, Foucault, Derrida, çev. Tuncay Birkan, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• ÖNK. Ü. Y., (2009), “Baudrillard Perspektifinden Bir Kitle İletişim ve Sanat Aracı Ola-rak Simülasyon Evreninde Televizyon”, Selçuk Ü. İletişim Fakültesi Der-gisi, Konya: cilt. 5, sayı. 4.
• ÖZGÜNDOĞDU, Işık, (1994), A. Schopenhauer ve M. Heidegger’de Bir Bilgi Türü Olarak Sanat, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlan-mamış Doktora Tezi), Ankara.
• ÖZIŞIK M. T., (2008), Sanat ve Kitsch, Hacettepe Üniversitesi S.B.E. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara.
• ÖZKİŞİ Z, Gülçin, (2007), “Postmodernizm ve Küreselleşme Bağlamında World Music Tanımlaması”, Akademik Araştırmalar Dergisi, sayı. 33 s. 152-164.
• RICHTER, Rudolf, (2012), Sosyolojik Paradigmalar, çev. N. Doğan, İstanbul: Küre Yayınları.
• RYAN, Michael, (2000), “Postmodern Siyaset”, Modernite Versus Postmodernite, çev. & Der. Mehmet Küçük, Ankara: Vadi Yayınları.
• SARUP, Madan, (2004), Post-yapısalcılık ve Postmodernizm, çev. Abdulbaki Güçlü, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• SCOTT, D.B., (2006), “Postmodernizm ve Müzik”, Postmodern Düşüncenin Eleştirel Sözlüğü, çev. M. Erkan & A. Utku, Ankara: Ebabil Yayınları.
• SIM, Stuart, (2006), “’John Cage’ Maddesi”, Postmodern Düşüncenin Eleştirel Söz-lüğü, çev. M. Erkan & A. Utku, Ankara: Ebabil Yayınları.
• SMART, Barry, (2000), “Postmodern Toplum Teorisi”, Modernite Versus Postmoder-nite, çev. & Der. Mehmet Küçük, Ankara: Vadi Yayınları.
• SOYKAN Ö. N., (1998), Arayışlar/Felsefe Konuşmaları-I, İstanbul: Küyerel Yayınları.
• ________ , (2002), “Müzik Estetiği: Betimleyici-Eleştirel Bir Hazırlık”, Cogito Dergisi, Kış 2002 Sayı. 30, İstanbul.
• ŞAHİNER, Rıfat, (2008), Sanatta Postmodern Kırılmalar Ya da Modernin Yapıbo-zumu, İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi.
• ŞAYLAN, Gencay, (2002), Postmodernizm, Ankara: İmge Kitabevi.
• ŞİMŞEK, Serkan, (2009), Althusser Düşüncesi Işığında İdeoloji ve Sanat İlişkisi, Ko-caeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli.
• TUNA, Arda, (2003), Müzik Tercihi ve Kişilik Eğilimleri Arasındaki İlişki, Mersin Üniversitesi S.B.E. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Mersin
• TURNER, B. S., (2002), Oryantalizm, Postmodernizm ve Globalizm, çev. İbrahim Ka-paklıkaya, İstanbul: Anka Yayınları.
• UĞUR, Aydın, (1992), “Postmodernin Siyasetle İlişkisi Üzerine”, İstanbul: Defter Der-gisi, Sayı: 18.
• YILDIZ, Hasan, (2005), “Postmodernizm Nedir?”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, sayı. 13, s. 153-166.
• YILMAZ, Abdullah, Seyfettin, A., (2003), “Modernizme Bir Başkaldırı Projesi Olarak Postmodernizm”, Moderniteden Postmoderniteye Değişim, ed. Coşkun Can Aktan, Konya: Çizgi Kitabevi.
• http://www.haberlink.com/haber.php?query=23316, erişim tar. 15. 03. 2008
• http://tr.wikipedia.org/wiki/Anton_Bruckner, 19. 09. 2012