AYDINLANMA, NOSTALJİ ve ADEM-İ NOSTALJİ

Yıl 2010, Cilt: 7 Sayı: 25-26, 33 - 46, 15.12.2010

Muhammed Savaş Kafkasyalı

Öz

Batı’nın yaşadığı Rönesans, Reform ve nihayet Aydınlanma kendi zihniyetini inşa sürecinde çok önemli bir aşama olmuştur. Bu tecrübeyi geçmişe özlem (nostalji) ile gerçekleştiren Batı, Aydınlanma’yı o dönem içerisinde daha ileri durumda bulunan Doğu/İslâm dünyasını taklit etmek yerine kendi geçmişine dayanarak yapmıştır. Buna mukabil Doğu, fevkalâde başarılı ve aydın bir geçmişe sahip olmasına rağmen içine düştüğü durumdan ve geri kalmışlıktan kurtulmak için geçmişine yönelmek yerine, o dönemde daha gelişmiş ve güç-lenmiş Batı gibi olmak ve Batılılaşmak yolunu seçmiştir.

Anahtar Kelimeler

Batı, Doğu, Aydınlanma, Nostalji

Kaynakça

• AKAL, Cemal Bali, Modern Düşüncenin Doğuşu: İspanyol Altın Çağı, Ankara, Dost Kitabevi Yay., 1997, s. 44.
• BERLIN, Isaiah, Isaiah Berlin’le Konuşmalar, Ramin Jahanbegloo (Söyleşi), çev. Zeynel Kılınç, İstanbul, Yapı Kredi Yay., 2009.
• BIERSTEDT, Robert, “18. Yüzyılda Sosyolojik Düşünce”, Tom BOTTOMORE, Robert NISBET (Eds.), Sosyolojik Çözümlemenin Tarihi, s. 17-50.
• BLUNT., A. W. F., Batı Uygarlığının Temelleri, çev. Müzehher Erim, 3. baskı., İstanbul, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yay., 1984.
• CASSIER, Ernst, The Philosophy of the Enlightenment, Princeton, Princeton University Press, 1979.
• CHAUNU, Pierre, Aydınlanma Çağı Avrupa Uygarlığı, çev. Mehmet Ali Kılıçbay, İzmir, Dokuz Eylül Yay., 2000.
• ÇİĞDEM, Ahmet, Aydınlanma Düşüncesi, Ankara, İletişim Yayınları, 1997.
• DESCARTES, René, Yöntem Üzerine Konuşmalar, çev. Hasan İlhan, İstanbul, Alter Yay., 2009.
• EBÛ ZEHRA, Muhammed, İbn Hazm, çev. Osman Keskioğlu, Ercan Gündüz, İstanbul, Buruc Yay., 1996.
• GIMPEL, Jean, Ortaçağda Endüstri Devrimi, çev. Nazım Özüaydın, 8. Baskı, Ankara, TÜBİTAK Yay., 2005.
• GOLDMANN, Lucien, Aydınlanma Felsefesi, çev. Emre Eraslan, Ankara, Doruk Yay., 1999.
• HAMPSON, Norman, Aydınlanma Çağı, çev. Jale Parla, İstanbul, Doğan Yay., 1991.
• HANÇERLİOĞLU, Orhan, Düşünce Tarihi, 3. Baskı, İstanbul, Remzi Kitabevi Yay., 1977.
• HARVEY, David, Postmodernliğin Durumu, çev. Sungur Savran, 2. Baskı, İstanbul, Metis Yay., 1999.
• JACOB, Margaret C., “The Enlightenment Redefined: The Formation of Modern Civil Society”, Social Research, C. 58, S. 2 (Summer 1991), s. 475-495.
• KAFKASYALI, Muhammet Savaş, Uluslararası Sistemin Yapısı ve İşleyişine Kendi Bilinci ve Öteki Algılaması Üzerinden Farklı Bir Yaklaşım, G.Ü.S.B.E., Basılmamış Doktora Tezi, Ankara, 2010.
• KARLIĞA, Bekir, İslam Düşüncesi’nin Batı Düşüncesi’ne Etkileri, İstanbul, Litera Yay., 2004.
• MULLER, Virginia L., The Idea of Perfectibility, Lanham and London, University Press of America, 1985.
• O’SULLIVAN, Noël, Conservatism, J. M. Dent & Sons Ltd., London, 1976.
• ÖZİPEK, Bekir Berat, Muhafazakârlık: Akıl, Toplum, Siyaset, Ankara, Liberte Yay., 2004.
• SEZGİN, Fuat, İslam'da Bilim ve Teknik, 5 Cilt, çev. Abdurrahman Aliy, Ankara, Türkiye Bilimler Akademisi ve Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay., 2007.
• VAN DEN HAAG, Ernest, “The Desolation of Reality”, William A. Rusher (Ed.), The Ambiguous Legacy of the Enlightenment, Lanham, The Cleramont Intitute, 1995, s. 68-84.