KİMLİK HAYALETİ: İSTANBUL RUMLARINI ARARKEN

Yıl 2010, Cilt: 6 Sayı: 24, 179 - 204, 15.06.2010

Kerem Karaosmanoğlu

Öz

Bu yazı Rum kimliğine dair mevcut söylemler ve öznellikler üzerinedir. Yüz‐yıl öncesinin aksine bugünün İstanbul’unda İstanbullu bir Rum ile karşılaşma şansı pek fazla değildir. Şehirdeki Rum mirasının insani karşılığı pek ortada gözükmemektedir ve bu anlamda bir kimlik hayaletinden söz edilebilir. Aslında hafızamız aracılığıyla Rumlar ile kurduğumuz ilişki bize İstanbul’un geçmişi, ulusal aidiyet, resmî tarih ve Türk kimliği hakkında önemli ipuçları sunmakla kalmaz, geleceğe dair farklılığın tanınması ve bir birarada yaşama Bu yazı Rum kimliğine dair mevcut söylemler ve öznellikler üzerinedir. Yüzyıl öncesinin aksine bugünün İstanbul’unda İstanbullu bir Rum ile karşılaşma şansı pek fazla değildir. Şehirdeki Rum mirasının insani karşılığı pek ortada gözükmemektedir ve bu anlamda bir kimlik hayaletinden söz edilebilir. Aslında hafızamız aracılığıyla Rumlar ile kurduğumuz ilişki bize İstanbul’un geçmişi, ulusal aidiyet, resmî tarih ve Türk kimliği hakkında önemli ipuçları sunmakla kalmaz, geleceğe dair farklılığın tanınması ve bir birarada yaşama

Anahtar Kelimeler

Hafıza, Unutma, Rum, Azınlık, İstanbul, Kimlik, Şehir, Travma

Kaynakça

• Akçam, Taner (2004). From Empire To Republic: Turkish Nationalism and the Armenian Genocide, Londra: Zed.
• Bali, Rıfat N. (2002). Tarz‐ı Hayattan Life Style’a: Yeni Seçkinler, Yeni Mekanlar, Yeni Yaşamlar, İstanbul: İletişim.
• ________, (2000). “Rıfat Bali ile Söyleşi: İyi Değildik, İyi Değiliz, İyi Olabilecek miyiz?”, ROLL, Eylül‐Ekim, Sayı 9: 45‐47.
• Campbell, Sue (2008). “The Second Voice”, Memory Studies, Vol 1(1): 41‐48.
• Chambers, Iain (2005). Göç, Kültür, Kimlik, İstanbul: Ayrıntı.
• Cohen, Anthony P. (1994). Self Conscoiusness: An Alternative Anthropology of Identity, London: Routledge.
• Connerton, Paul (2008). “Seven Types of Forgetting”, Memory Studies, Vol 1(1): 59‐71.
• Dink, Hrant (2002). “Şapparigce”, AGOS, Sayı 317, 26 Nisan: 12.
• Güler, Ali (2001). Rakamlarla Türkiye’de Azınlıklar, Ankara: Berikan.
• Hoffmann, Tessie (2002). “Armenians in Turkey”, The EU Office of Armenian Associations of Europe, Brussels: 1‐46.
• Istanbul Life (2002). Nisan.
• Istanbul Life (2000). Kasım.
• Hirsch, Marianne (1997). Family Frames: Photography, Narrative and Postmemory. Cambridge, MA: Harvard University Press.
• Karaosmanoğlu, Kerem (2008). “Türkiye’de Azınlıklar ve Komplo Zihniyeti”, Liberal Düşünce, Yıl. 13, Sayı. 50: 139‐158.
• Karpat, Kemal (2003). Osmanlı Nüfusu (1830‐1914): Demografik ve Sosyal Özellikleri, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Keyder, Çağlar (1999). “The Setting”, Keyder (ed.), Istanbul: Between the Local and the Global içinde, Lanham: Rowman & Littlefield, 3‐30.
• Kırca, Ali (2000). Azınlıklar Kaybolan Renkler, İstanbul: Sabah Yayınları.
• Kırıkkanat, Mine G. (1996). “Rebetiko”, Radikal, 10 Kasım.
• Kitsikis, Dimitri (1996). Türk‐Yunan İmparatorluğu. İstanbul: İletişim.
• Koçoğlu, Yahya (2003). Hatırlıyorum: Türkiye’de Gayrimüslim Hayatlar, İstanbul: Metis.
• ________, (2001). Azınlık Gençleri Anlatıyor, İstanbul: Metis.
• Levi, Avner (1998). Türkiye Cumhuriyet’inde Yahudiler, İstanbul: İletişim.
• Maalouf, Amin (2000). On Identity, London: The Harvill Press
• Mahçupyan, Etyen (2005). İçimizdeki Öteki, İstanbul: İletişim.
• Mansel, Philip (2008). Konstantiniyye: Dünyanın Arzuladığı Şehir 1453‐1924, İstanbul: Everest.
• Mazower, Mark (2000). The Balkans: From the End of Byzantium to the Present Day, Londra: Phoenix.
• Millas, Herkül (2005). Türk ve Yunan Romanlarında “Öteki” ve Kimlik, İstanbul: İletişim.
• ________, (2002). “Türk Kahvesi”, Radikal 2, 11 Kasım.
• Morley, David ve Robins, Kevin (1997). Kimlik Mekanları: Küresel Medya, Elektronik Ortamlar ve Kültürel Sınırlar, İstanbul: Ayrıntı.
• Neyzi, Leyla (2004). “Ben Kimim”: Türkiye’de Sözlü Tarih, Kimlik ve Öznellik, İstanbul: İletişim.
• Neyzi, Leyla (2002). “Remembering to Forget: Sabbateanism, National Identity and Subjectivity in Turkey”, Comparative Study in Society and History, 44 (1), Ocak: 137‐158.
• Pamuk, Orhan (2004). İstanbul: Hatıralar ve Şehir, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Poole, Ross (2008). “Memory, History and the Claims of the Past”, Memory Studies, Vol 1(2): 149‐166.
• Sen, Amartya (2006). Identity and Violence: The Illusion of Destiny, London: Penguin‐Allen Lane.
• Sturken, Marita (2008). “Memory, Consumerism and Media: Reflections on the Emergence of the Field”, Memory Studies, Vol 1(1): 73‐78.
• Todorova, Maria (2004). “Introduction: Learning Memory, Remembering Identity”, Todorova (ed.), Balkan Identities: Nation and Memory içinde, New York City: New York University Press: 1‐24.
• Özyürek, Esra (2001a) “Giriş”, Özyürek (ed.), Türkiye’nin Toplumsal Hafızası: Hatırladıklarıyla ve Unuttuklarıyla içinde, İstanbul: İletişim: 7‐15.
• ________, (2001b), “Renkli, Beyaz ve Siyah Vatandaşlar Üzerine”, Birikim, Sayı 141, Ocak: 100‐104.
• ROLL (2002), Özel Sayı, No. 4, Nisan.
• Yaykın, Murat (2005). Imbros: Burada Yalnız Ölüm Var, İstanbul: Bileşim.
• Zürcher, Eric J. (1997). Turkey: A Modern History, Londra: I.B.Tauris.