DİJİTAL ÇAĞDA SİYASALLIK: ŞAHİT, ŞAHİTLİK VE ŞAHİTLİK ÇAĞI ÜZERİNE DÜŞÜNCELER

Yıl 2024, Cilt: 20 Sayı: 67 - Dijital Çağda Siyaset, 104 - 125, 16.12.2024

Sümeyye Sakarya

Öz

7 Ekim Aksa Tufanı’nın başlattığı siyasal hareketlenme sonucu İsrail-Filistin meselesinde İsrail’in
meşruiyetini kaybettiği bir kopuşa sebep olması, “Eğer dijital bir çağda yaşamasaydık ve olup biten
canlı yayında izlenmeseydi siyasal anlamda 7 Ekim bu etkiyi yaratabilir miydi?” sorusunu gündeme
getirmektedir. Eski soykırımların serencamına bakarak kolaylıkla “Hayır” cevabını verebileceğimiz
bu sorunun bizi götürdüğü esas soru dijital bir çağda siyasallığın ve siyasal eylemin ne ve nasıl
olabileceğidir. Zira pek çok sürekliliğe rağmen dijitallik, şahitliği merkezîleştirmesi bakımından yeni
bir siyasallık ortaya çıkarmaktadır. Bir siyaset teorisi denemesi olan bu çalışmada, dijitalleşme
bağlamında şahitlik ve siyasallık arasındaki ilişkinin neredeyse aynılaşmaya varan değişimi incelenmektedir.
Bunun için öncelikle, Annette Wieviorka’nın Holokost anlatısında şahidin rolünü ele
aldığı Şahidin Çağı (2006) adlı eseri aracılığıyla dijital çağ, şahitlik çağı ve siyasallık arasındaki
ilişkiler üzerine bir girizgâh sağlanmaktadır. Ardından siyasallığın ve siyasal eylemin ne olduğu ve
şahitlikle ilişkileri temelcilik-sonrası siyaset teorisi Hannah Arendt ile tartışmaya sokularak irdelenmektedir.
Son olarak da şahitliğin ne olduğu, siyasal bir eylem olarak şahitliğin nasıl gerçekleştirilebileceği
ve dijital çağın bu nasıla getirdiği imkânlar ve sınırlılıklar sorgulanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Dijital Çağ, Şahitlik Çağı, Şahitlik, Siyasal, Siyasal Eylem, Hannah Arendt

Kaynakça

• Agamben, G. (1999). Remnants of Auschwitz: The Witness and the Archive. Çev. Heller-Roazen, D. New York: Zone Books.
• Arendt, H. (1968a). Truth and Politics. Between Past and Future: Eight Exercises in Political Thought, İçinde (ss. 227-264). New York: The Viking Press.
• Arendt, H. (1968b). Men in Dark Times. Harcourt, Brace & World.
• Arendt, H. (1972). Lying in Politics. Crisis of the Republic, İçinde (ss. 1-43). A Harvest Book.
• Arendt, H. (1990). On Revolution. Penguin Books.
• Arendt, H. (1998). The Human Condition. The University of Chicago Press.
• Arendt, H. (2006). Eichmann in Jerusalem: A Report on the Banality of Evil. Penguin Books.
• Atar, F. (t.y.). ŞEHİD. TDV İslâm Ansiklopedisi. 30 Eylül 2024 tarihinde https:// islamansiklopedisi.org.tr/sehid adresinden erişildi.
• Attwood, B. (2008). In the Age of Testimony: The Stolen Generations Narrative, “Distance,” and Public History. Public Culture, 20(1), 2008, 75-95.
• Barbour, C. (2011). The acts of faith: On witnessing in Derrida and Arendt. Philosophy and Social Criticism, 37(6), 2011, 629-645.
• Birmingham, P. (2008). Elated Citizenry: Deception and the Democratic Task of Bearing Witness. Research in Phenomenology, (38), 2008, 198-215.
• Catechism of the Catholic Church. (t.y.). II. To Bear Witness To The Truth. 1 Ekim 2024 tarihinde https://www.vatican.va/content/catechism/en/part_three/section_two/chapter_two/ article_8/ii_to_bear_witness_to_the_truth.html#$2HP adresinden erişildi.
• Çelebi, İ. (t.y.). KELİME-i ŞEHÂDET. TDV İslâm Ansiklopedisi. 1 Ekim 2024 tarihinde https:// islamansiklopedisi.org.tr/kelime-i-sehadet adresinden erişildi.
• Donegan, M. (2024, 28 Şubat). Aaron Bushnell set himself on fire outside an Israeli embassy. It is our loss he is no longer with us. The Guardian. https://www.theguardian.com/ commentisfree/2024/feb/28/aaron-bushnell-self-immolation-gaza-israel adresinden erişildi.
• Gürkan, S. L. (t.y.). ŞEHİD. TDV İslâm Ansiklopedisi. 30 Eylül 2024 tarihinde https:// islamansiklopedisi.org.tr/sehid adresinden erişildi.
• Halil, H. (2018). Kur’ân’da “Şehadet” Kavramı. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 27(22), 2018, 131-155.
• Hogervorst, S. (2020). The era of the user. Testimonies in the digital age. Rethinking History: The Journal of Theory and Practice, 24(2), 2020, 169-183.
• Issawi, F. el. (2024, 1 Eylül). Western media is helping hide the bodies amid Israel’s genocide. Https://www.newarab.com/. The New Arab. 4 Ekim 2024 tarihinde https://www.newarab. com/opinion/western-media-helping-hide-bodies-amid-israels-genocide adresinden erişildi.
• Jockush, L. (2012). Collect and Record! Jewish Holocaust Documentation in Early Postwar Europe. Oxford University Press.
• Kaya, A. (2018). Gannuşi’nin “Siyasetsiz” Siyaset Felsefesinin Kritiği. İnsan & Toplum Dergisi, 8(1), 2018,115-142. doi:10.12658/M0232
• Kaya, A. (2022). İdeoloji. M. A. Ağcan (Ed.), Çağdaş Siyaset Teorisi, İçinde (ss. 311-345). İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Kristeva, J. (2001). Hannah Arendt: Life is a Narrative. Çev. F. Collins. University of Toronto Press.
• Laclau, E. (1990). New Reflections on The Revolution of Our Time. Verso.
• Laub, D. (1992). An Event Without a Witness: Truth, Testimony and Survival. S. Felman, D. Laub (Ed.), Testimony: Crises of Witnessing in Literature, Psychoanalysis and History, İçinde (ss. 75-92). Routledge.
• Laub, D. ve Hamburger, A. (Ed.). (2017). Psychoanalysis and Holocaust Testimony. Routledge. Levine, M. G. (2006). The Belated Witness: Literature, Testimony, and the Question of Holocaust Survival. Stanford University Press.
• Marchart, O. (2007). Post-Foundational Political Thought: Political Difference in Nancy, Lefort, Badiou and Laclau. Edinburgh University Press.
• McAfee, N. (2005). Bearing Witness in the Polis: Kristeva, Arendt, and the Space of Appearance. T. Chanter, E. Plonowska Ziarek (Ed.), Revolt, Affect, Collectivity: The Unstable Boundaries of Kristeva’s Polis, İçinde (ss. 113-125). State University of New York Press.
• Mercan, M. H. (2023). Operation al-Aqsa Flood: A Rupture in the History of the Palestinian Resistance and Its Implications. Insight Turkey, 25(4), 2023, 79-90.
• Mouffe, C. (2005). On the Political. Routledge.
• Mouffe, C. (2013). Agonistics: Thinking the World Politically. Verso.
• Möller, F. (2010). Rwanda Revisualized: Genocide, Photography, and the Era of the Witness. Alternatives, 35(2), 2010, 113-136.
• Oliver, K. (2001). Witnessing Beyond Recognition. University of Minnesota Press.
• Peters, J. D. (2001). Witnessing. Media, Culture & Society, 23(6), 2001, 707-723. doi:10.1177/016344301023006002
• Rancière, J. (1999). Disagreement: Politics and Philosophy. University of Minnesota Press.
• Schmitt, C. (2007). The Concept of the Political: Expanded Edition. Çev. G. Schwab. University of Chicago Press.
• Topaloğlu, B. (t.y.). ŞEHÎD. TDV İslâm Ansiklopedisi. 30 Eylül 2024 tarihinde https:// islamansiklopedisi.org.tr/sehid--esma-i-husna adresinden erişildi.
• Trezise, T. (2013). Witnessing Witnessing: On the Reception of Holocaust Survivor Testimony. Fordham University Press.
• Turan, R. I. (2023, 12 Ekim). White House clarifies Biden’s claims on ‘confirmed pictures’ of Hamas ‘beheading children’. Anadolu Agency. https://www.aa.com.tr/en/middle-east/ white-house-clarifies-biden-s-claims-on-confirmed-pictures-of-hamas-beheadingchildren-/ 3016397 adresinden erişildi.
• Villa, D. (1995). Arendt and Heidegger: The Fate of the Political. Princeton University Press. Wieviorka, A. (2006). The Era of the Witness. Çev. J. Stark. Cornell University Press.