MUHAFAZAKÂRLIĞIN İKİNCİ KURUCUSU RUSSELL KIRK’TE DEĞİŞİM ANLAYIŞI

Yıl 2024, Cilt: 20 Sayı: 67 - Dijital Çağda Siyaset, 334 - 359, 16.12.2024

Fatih Yıldız , Celalettin Güngör

Öz

18. yüzyıl ortalarından başlayarak sonlarına doğru meydana gelen Aydınlanma ve Fransız
Devrimi’yle beraber insan-ların özgürleşmeye, toplumların kendi kendilerini yönetmeye ve devletin
feodal bir biçimden ulus şekline dönüşme-ye başlamasıyla Avrupa’da, maddi-manevi düzeyde
gelişmeler yaşanmış, zaman ve tarih algısı da değişmiştir. Bu algı, doğa yasalarını kendine esas
alan ilerlemeci-evrimci düşünceye giden yolu açmıştır. Bu aydınlanma dönemini düşünürlerinin
öğretide ve Fransız Devrimi’ni yapan devrimcilerin ise pratikte eski düzeni bütünüyle ortadan kaldırmak
ve yerine yeni bir siyasal, sosyal ve ekonomik düzen kurma planına karşı dönemin düşünürlerinin
eleştirileri, muhafazakârlığın temel ilkelerini oluşturur. 20. yüzyılın ikinci yarısında eserlerini vermeye
başlayan Russell Kirk, devrimci ilerlemeye karşı evrimsel ilerleme fikrini savunarak dönemin
baskın ideolojileri olan sosyalizm ve libera-lizm arasına muhafazakârlığı koymuştur.

Anahtar Kelimeler

Russell Kirk, Muhafazakârlık, Fransız Devrimi, Aydınlanma, İlerleme, Değişim

Kaynakça

• Ağaoğulları, M. A. (2003). Fransız Devriminin İlk İki Yılında Cumhuriyet Tartışmaları. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 58, 3, 2003.
• Ağaoğulları, M. A. (2015). “Fransız Devrimi: Halk Sahneye Çıkıyor”, Sokrates’ten Jakobenlere Batı’da Siyasi Düşünceler. (Ed.) Ağaoğulları, M. A. 6. Baskı. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Armaoğlu, F. (1997). 19. Yüzyıl Siyasi Tarihi (1789–1914), Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Aron, R. (1986). Sosyolojik Düşüncenin Evreleri. Çev. Korkmaz Alemdar, Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Ateş, T. (2007). Siyasal Tarih. 2. Baskı. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Avcu, S. A. (2011). Amerikan Muhafazakâr Düşüncesinde Özel Mülkiyet. Muhafazakâr Düşünce Dergisi, 7, 27, 2011
• Black, C. E. (1989). Çağdaşlaşmanın İtici Güçleri, Çev. M. Fatih Gümüş, 2. Baskı. Verso Yayıncılık, Ankara.
• Burke, E. (2016). Fransa’daki Devrim Üzerine Düşünceler, Çev. Okan Arslan, Ankara: Kadim Yayınları.
• Cassirer, E. (1984), Devlet Felsefes. Çev. Necla Arat. İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Cevizci, A., Küçükalp, K. (2010). Batı Düşüncesi- Felsefi Temeller. İsam Yayınları, İstanbul.
• Çaha, Ö. (2004). Muhafazakâr Düşüncede Toplum. Liberal Düşünce, 34, 2004, 15-24.
• Çetin, H. (2004). Muhafazakârlık: Kaosa Karşı Kozmos. Muhafazakâr Düşünce Dergisi, Sayı: 1, 1, 2004
• Çetin, H. (2007), Çağdaş Siyasal Akımlar. Ankara: Orion Yayınları.
• Duman, F. (2017). “Muhafazakarlık”, Siyasi İdeolojiler. (Ed.) Buğra Kalkan-Hasan Yücel Başdemir. Ankara: Adres Yayınları.
• Duman, M. Z. (2008). Fransız Devriminin Politik Sonuçları ve Tocqueville’in Devrime İlişkin Görüşleri. Sosyoloji Dergisi, 19, 2008.
• Erdoğan, M. (2006). Muhafazakarlık: Ana Temaları. Liberal Düşünce, 34, 2006, 5-9.
• Ergil, D. (1986). Muhafazakar Düşüncenin Temelleri. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi 41/1, 1986
• Federici, M. P. (2023). Introduction to the 2023 Edition. Russell Kirk, The Politics of Prudence, Washington, DC: Regnery Gateway.
• Giddens, A. (2000). Siyaset, Sosyoloji ve Toplumsal Teori. Çev. Tuncay Birkan, İstanbul: Metis Yayınları.
• Goldmann, L. (1999). Aydınlanma Felsefesi. Çev. Emre Arslan. Ankara: Doruk Yayımcılık.
• Gökberk, M. (1993). Felsefe Tarihi. 2. Baskı. İstanbul: Remzi Yayınları.
• Göze, A. (1983). Siyasal Düşünceler Tarihi. İstanbul: Fakülteler Matbaası.
• Güngörmez, B. (2004). Muhafazakâr Paradigma: “Dogma” ve “Önyargı””. Muhafazakâr Düşünce Dergisi, 1, 1, 2004.
• Hayek, F. (1994). Kanun, Yaşama Faaliyeti, Özgürlük. Çev. Atilla Yayla. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Henrie, M. C. (2023). “Introduction to the 2004 Edition”, Russell Kirk, The Politics of Prudence, Washington, DC: Regnery Gateway.
• Heywood, A. (2015). Siyasi İdeolojiler. 9. Baskı. Ankara: Adres Yayınları.
• Hilav, S. (2008). Felsefe Yazıları. 4. Baskı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Hobsbawm, E. J. (2009). Fransız Devrimi’ne Bakış (İki Yüzyıl Sonra Marseillaise’in Yankıları). Çev. Osman Akınhay. İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Honderich T. (2005). Conservatism-Burke, Nozick, Bush, Blair?. London: Pluto Press.
• Honderich, T. (1982). Determinism and Politics. Midwest Studies in Philosophy, 7 (1), 1982, 365-388.
• Kant, I. (1993). Aydınlanma Nedir? Sorusuna Yanıt. Çev. Nejat Bozkurt. Felsefe Yazıları, 6. Kitap.
• Kirk, R. (2005). Süreklilik ve Değişim. Çev. Faruk Çakır. Muhafazakâr Düşünce Dergisi, 4, 1, 2005.
• Kirk, R. (2020). Muhafazakârlığın On Prensibi. Çev. Okan Arslan, Muhafazakârlık Okumaları, Der: Fatih Duman, Ankara: Kadim Yayınları.
• Kirk, R. (2019). Muhafazakâr Anlayış-Burke’ten Eliot’a. Çev. Okan Arslan. Ankara: Kadim Yayınları.
• Kirk, R. (2023). The Politics of Prudence, Washington, DC: Regnery Gateway.
• Mendenhall, A. (2019). No One Knows What “Change” and “Equality” Mean. https://isi.org/ intercollegiate-review/russell-kirk-change-equality/, October 1, 2019, Erişim Tarihi: 15.04.2023.
• Nisbet, R. (1990). Muhafazakârlık. Çev. Erol Mutlu, İçinde: (Ed.) Bottomore- Nisbet, Sosyolojik Çözümlemenin Tarihi. Ankara: V Yayınları
• Nisbet, R. (2011). Mülkiyet ve Hayat. Muhafazakâr Düşünce Dergisi, Çev. M. Fatih Serenli- Kudret Bülbül, 7, 27, 2011
• Nisbet, R. (2014). Muhafazakârlık- Düş ve Gerçek. 3. Baskı. Ankara: Kadim Yayınları
• Özipek, B. B. (2017). Muhafazakârlık, Devrim ve Türkiye”, Modern Türkiye’de Siyasî Düşünce 5, (Ed.) Ahmet Çiğdem. 6. Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Özlem, D. (2007). “Türkiye’de Pozitivizm ve Siyaset”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce, Modernleşme ve Batıcılık, Cilt 3. (Ed.) Uygur Kocabaşoğlu. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Sarıca, M. (1981). 100 Soruda Fransız İhtilali. 2. Baskı. İstanbul: Gerçek Yayınevi
• Schapiro, J. S. (1996). Çağdaş Düşüncede Toplumsal Tepki. Çev. Mehmetcan Köksal- Mehmet Harmancı. İstanbul: Köprü Yayınları.
• Scruton, R. (1984). The Meaning of Conservatism. Second Edition, Macmillan.
• Soboul, A. (1969). 1789 Fransız İnkılap Tarihi. Çev. Şerif Hulusi. Cem Yayınevi, İstanbul.
• Sönmez, V. (2010). Auguste Comte- Pozitivizm. DEUHYO ED, 3, 2010
• Spencer, L., Krauze, A. (2012). Aydınlanma, Çev. Erhan Kibaroğlu, İstanbul: NTV Yayınları.
• Şaylan, G. (1981). Çağdaş Siyasal Sistemler. Ankara: Türkiye ve Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayınları.
• Waline, M. (1951). Felsefi, Hukuki ve İçtimai Pozitivizm. Çev. Münci Kapani, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 8, 3, 1951
• Yılmaz, H. (2005). Gelenek, Gelenekçilik ve Gelenekselcilik. Muhafazakâr Düşünce Dergisi, 1, 3, 2005, 39-54.