DİN EĞİTİMİNDE HİKAYE KULLANIMI VE SAİD NURSİ'DE TEMSİL METODU KULLANIMI

Yıl 2022, Cilt: 1 Sayı: 2, 6 - 22, 31.12.2022

Davut Işıkdoğan

Öz

Eğitimde anlatılan konuların muhatapta amaçlanan düzeyde gerçekleştirilmesi esas hedeftir. Bu hedefin gerçekleştirilmesi için de birçok strateji, yaklaşım, yöntem ve teknik kullanılmaktadır. Bu yöntemlerden biri de hikayelerin muhtevanın anlaşılması için kullanılmasıdır. Özellikle din eğitiminde yoğun bir şekilde bulunan soyut kavram ve konuların öğretiminde bu metodun kullanılması oldukça büyük öneme sahiptir. Eserlerinde büyük oranda iman konularını ele alan Said Nursi, yazdığı içeriği temsillerle anlatma yolunu benimsemiştir. Bu yolla İslam ilim geleneğinde çok tartışılan ve anlaşılmasında zorluk yaşanan konuları ele alırken, anlamı okuyucuya yakınlaştırmak için risalelerinde hikayeleme yöntemini kullanmıştır. Anoloji yöntemiyle anlattığı konuları muhatabın aşina olduğu olguları içeren hikayelerle akla indirgemeye çalışmıştır. Özellikle Allah’a, meleklere, ahirete ve diğer imam esaslarına ilişkin muhatapta oluşturmayı hedeflediği bilgileri bu yolla ele almıştır. Ona göre temsil metodu, uzak hakikatleri yakınlaştıran, dağınık meseleleri zihinde toparlayan bir özellik taşımaktadır. Başta Sözler adlı eserinde tüm kitaplarında bu yöntemi kullanmıştır. Muhatap potansiyelin kitaplarından faydalanma düzeyine bakıldığında büyük oranda bunu başarmış görünmektedir.

Anahtar Kelimeler

Din eğitimi, hikâye, iman öğretimi, temsil metodu, anoloji, Din eğitimi, hikâye, iman öğretimi, temsil metodu, anoloji

Kaynakça

• Akıncı, Adem. “Kur’an’daki Kıssalar ve Din Eğitimindeki Yeri”. Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 13/13 (2004), 42-64.
• Aktaş, Şerif - Gündüz, Osman. Yazılı ve Sözlü Anlatım Okuma-Dinleme Konuşma-Yazma. Ankara: Akçağ Yayınları, 2005.
• Akyüz, Yahya. Türk Eğitim Tarihi MÖ 1000 MS 2021. Ankara: Pegem Akademi, Gözden Geçirilmiş 34. Baskı., 2021.
• Batar, Yusuf. “Kur’an Kıssalarının Bazı Eğitsel Özellikleri”. İnönü Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 7/1 (2016), 81-103.
• Çakar, Ayşe. Din ve Ahlak Eğitiminde Hikâyenin Kullanımı. Basılmamış: Rize Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 2007. http://acikerisim.erdogan.edu.tr/xmlui/handle/11436/735
• Çılgın, Sonar. Çocuk Edebiyatı. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları, 2007.
• Ertuğrul, Halit. Eğitimde Bediüzzaman Modeli. İstanbul: Nesil Yayınları, 2007.
• Fersahoğlu, Yaşar. “Din Eğitimi ve Öğretiminde Bir İletişim Yöntemi Olarak Hikâye”. Ekev Akademi Dergisi 16 (2003), 121-130.
• Karaman, Hayrettin vd. Kuran-ı Kerim Açıklamalı Meali. Ankara: TDV Yayınları, 2017.
• Kasapoğlu, Hülya. “Okulda Değer Eğitimi ve Hikayeler”. Milli Eğitim Dergisi 43/198 (2013), 97-109.
• MEB. “İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi (4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar) Öğretim Programı ve Kılavuzu”. MEB Yayınları, 2010. https://dogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_08/17174424_DinKulturu_4-8.siniflar_2010.pdf
• Nursi, Said. Emirdağ Lahikası. İstanbul: Envar Neşriyat, 2013.
• Nursi, Said. İşaratu’l İcaz. çev. Abdulmecid Nursi. İstanbul: Envar Neşriyat, 2013.
• Nursi, Said. Mektubat. İstanbul: Envar Neşriyat, 2013.
• Nursi, Said. Sözler. İstanbul: Envar Neşriyat, 2014.
• Okumuşlar, Muhittin. “Din Eğitiminde Etkin Bir Yöntem Olarak Hikâye”. Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 21 (2006), 237-252.
• Özcan, Zeynep. Cumhuriyet Dönemi Dinî Hayat (1938-1950). Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, 2014.
• Pakdemirli, Mefkure Nur. “İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Derslerinde Hikâye Kullanımı”. DEÜİFD 30 (ts.), 173-195.
• Peseschkian, Nossrat. Doğu Hikâyeleriyle Psikoterapi. çev. Hürol Fısıloğlu. İstanbul: Beyaz Yayınları, 1998. Sarıçam, İbrahim. Hz. Muhammed ve Evrensel Mesajı. Ankara: DİB Yayınları, 11. bsk., 2005.
• Yetim, Said. Bediüzzaman Said Nursî’nin Eğitim ve İrşad Metotları. Şanlıurfa: Harran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans, 1998.