BIST SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK 25 ENDEKSİ ŞİRKETLERİNİN SU VE SANİTASYON AÇIKLAMALARI: SKA 6 ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRME

Yıl 2025, Cilt: 47 Sayı: 3, - , 28.12.2025

Merve Öz

https://doi.org/10.14780/muiibd.1654770

Öz

Bu çalışma, BIST Sürdürülebilirlik 25 (XSD25) Endeksi’nde yer alan şirketlerin SKA 6: Temiz Su ve Sanitasyon hedeflerine yönelik açıklamalarını incelemektedir. Farklı sektörlerde faaliyet gösteren 25 şirketin 2023 yılında yayımladığı raporlardaki suyla ilgili beyanları, MAXQDA24 yazılımı kullanılarak içerik analizi yöntemiyle değerlendirilmiştir. Analiz kapsamında su güvenliği, atık su yönetimi, hijyen ve sanitasyon, su verimliliği, suyun entegre yönetimi, su ekosisteminin korunması, su yönetiminde iş birliği ve paydaş katılımı gibi SKA 6 hedeflerine yönelik açıklamalar incelenmiştir. Sonuçlar, imalat sektörünün bu hedefler doğrultusunda en fazla açıklama yapan sektör olduğunu, Perakende ve Ticaret sektörünün de yüksek katılım sağladığını göstermektedir. Diğer sektörlerin de bu amaca önemli katkılarda bulunduğu belirlenmiştir. Şirketlerin en fazla üzerinde durduğu konular su yönetimi, atık su yönetimi ve su verimliliği olmuştur. Açıklamalar hem nitel hem de nicel veriler içermektedir. Bu çalışma, Türkiye’de özel sektörün su yönetimi ve SKA 6 hedeflerine uyum düzeyini değerlendiren literatüre katkı sağlamanın yanı sıra, şirketlerin su yönetimi politikalarını geliştirmelerine yönelik içgörüler sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

SKA 6 Temiz Su ve Sanitasyon , Sürdürülebilirlik Raporlaması , Entegre Raporlama , Kurumsal Su Yönetimi , BIST Sürdürülebilirlik 25 Endeksi , MAXQDA

WATER AND SANITATION DISCLOSURES OF BIST SUSTAINABILITY 25 INDEX COMPANIES: AN ASSESSMENT WITHIN THE FRAMEWORK OF SDG 6

Öz

This study examines the disclosures of companies listed in the BIST Sustainability 25 (XSD25) Index regarding SDG 6: Clean Water and Sanitation. The water-related statements in the 2023 reports of 25 companies operating in different sectors were analyzed using the content analysis method with MAXQDA24 software. The analysis focused on SDG 6-related disclosures, including water security, wastewater management, hygiene and sanitation, water efficiency, integrated water management, protection of water ecosystems, collaboration in water management, and stakeholder engagement. The results indicate that the Manufacturing sector made the most disclosures regarding these goals, while the Retail and Trade sector also demonstrated a high level of participation. Other sectors were also found to contribute significantly to these objectives. Companies emphasized water management, wastewater management, and water efficiency the most. Their disclosures included both qualitative and quantitative data. This study contributes to the literature on private sector compliance with SDG 6 and water management in Türkiye while providing insights for companies to improve their water management policies.

Anahtar Kelimeler

SDG 6: Clean Water and Sanitation , Sustainability Reporting , Integrated Reporting , Corporate Water Management , BIST Sustainability 25 Index , MAXQDA

Kaynakça

• Akbank. (2023). Akbank Entegre Faaliyet Raporu. https://www.akbankinvestorrelations.com/tr/images/pdf/ akbank-2023-entegre-faaliyet-raporu.pdf
• Al-Noaimi, M. A. (2020). SDG goal 6 monitoring in the Kingdom of Bahrain. Desalination and Water Treatment, 176, 406-427.
• Anadolu Efes. (2023). Anadolu Efes Entegre Raporu. https://www.anadoluefes.com/tablo/338/surdurulebilirlik/ raporlar
• Arçelik. (2023). Arçelik Faaliyet Raporu. https://www.arcelikglobal.com/media/7535/arcelik_tr23.pdf
• Bebbington, J., & Unerman, J. (2018). Achieving the United Nations Sustainable Development Goals: an enabling role for accounting research. Accounting, Auditing & Accountability Journal, 31(1), 2-24.
• Borsa İstanbul. (2025). BIST Sürdürülebilirlik 25. borsaistanbul.com: https://www.borsaistanbul.com/tr/ endeks-detay/521/bist-surdurulebilirlik-25
• BİM. (2023). BİM Entegre Faaliyet Raporu. https://www.bim.com.tr/Surdurulebilirlik/2023/2023%20 Entegre%20Faaliyet%20Raporu.pdf
• Christ, K. L., & Burritt, R. L. (2017a). What constitutes contemporary corporate water accounting? A review from a management perspective. Sustainable Development, 25(2), 138-149.
• Christ, K. L., & Burritt, R. L. (2017b). Water management accounting: A framework for corporate practice. Journal of Cleaner Production, 152, 379-386.
• Creswell, J. W. (2019). Eğitim araştırmaları: Nicel ve nitel araştırmanın planlanması, yürütülmesi ve değerlendirilmesi (H. Ekşi, Çev.). A. Durmuş (Haz.). EDAM.
• Çimsa. (2023). Çimsa Entegre Faaliyet Raporu. https://cimsa.com.tr/wp-content/uploads/2024/04/2023- entegre-faaliyet-raporu-reduce.pdf
• Ding, D., Liu, B., & Chang, M. (2023). Carbon emissions and TCFD aligned climate-related information disclosures. Journal of Business Ethics, 182(4), 967-1001.
• Doğuş Otomotiv. (2023). Doğuş Otomotiv Entegre Sürdürülebilirlik Raporu. https://www.dogusotomotiv.com. tr/newdogusotomotiv_files/202.481.4165018850_Dogus-Otomotiv_ESR_2023-TR.pdf
• EnerjiSA. (2023). EnerjiSA Sürdürülebilirlik Raporu. https://www.enerjisauretim.com.tr/_assets/pdf/enerjisauretim- 2023-surdurulebilirlik-raporu.pdf
• ENKA İnşaat. (2023). Erdemir Entegre Faaliyet Raporu. https://www.erdemir.com.tr/yatirimci-iliskileri/yi2- entegre-faaliyet-raporlari
• Fagan, B. (2011). Elixir: A history of water and humankind. Bloomsbury Press.
• FORD. (2023). Ford Entegre Faaliyet Raporu. https://fordotosan.com.tr/documents/Documents/Surd_ Raporlari/ford-otosan-2023-entegre-faaliyet-raporu.pdf
• Garanti BBVA. (2023). Garanti BBVA Entegre Faaliyet Raporu. https://www.garantibbvainvestorrelations.com/ tr/haberler/detay/Garanti-Bankasi-2023-Entegre-Faaliyet-Raporu/341/9573/0
• Grey, D., & Sadoff, C. W. (2007). Sink or swim? Water security for growth and development. Water policy, 9(6), 545-571.
• Hoekstra, A. Y. (2017). Water footprint assessment: evolvement of a new research field. Water Resources Management, 31(10), 3061-3081
• İklim Değişikliği Başkanlığı. (2023). Taksonomilerin uygulanmasına yönelik raporlama ve beyan standartlarının analizi. Türkiye Cumhuriyeti. https://iklim.gov.tr/db/turkce/projeler/files/3.Raporlama%20ve%20 Beyan%20Standartlarının%20Analizi.pdf
• İstanbul Sanayi Odası. (2024, Şubat 6). İklim değişikliği ve su yönetimi: Sanayi sektörü raporu. İstanbul Sanayi Odası. https://www.iso.org.tr/projeler/suraporu/
• İş Bankası. (2023). İş Bankası Entegre Faaliyet Raporu. https://gorsel.isbank.com.tr/ir/2023/2023TR/index.html
• Lodhia, S., Kaur, A., & Kuruppu, S. C. (2023). The disclosure of sustainable development goals (SDGs) by the top 50 Australian companies: substantive or symbolic legitimation?. Meditari Accountancy Research, 31(6), 1578-1605.
• KGK (2023, Mayıs 30). Soru ve cevaplarla sürdürülebilirlik raporlaması. https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/ files/Sustainability/Soru_ve_Cevaplarla_Surdurulebilirlik_Raporlamasi_30_05_2023-.pdf
• Koç Holding. (2023). Koç Holding Sürdürülebilirlik Raporu. https://www.koc.com.tr/surdurulebilirlik Küresel Amaçlar. (t.y.). 6. Amaç: Temiz su ve sanitasyon. https://www.kureselamaclar.org/amaclar/temiz-su-vesanitasyon/
• Lyu, F., Zhang, H., Dang, C., & Gong, X. (2023). A novel framework for water accounting and auditing for efficient management of industrial water use. Journal of Cleaner Production, 395, 136458.
• Mavi. (2023). Mavi Faaliyet/ Sürdürülebilirlik Raporu. https://www.mavi.com/sustainability/reports.html
• Migros. (2023). Migros Entegre Faaliyet Raporu. https://www.migroskurumsal.com/surdurulebilirlik/ raporlarimiz
• Mirosa, O., & Harris, L. M. (2012). Human right to water: Contemporary challenges and contours of a global debate. Antipode, 44(3), 932-949.
• Morrison, J., Schulte, P., & Schenck, R. (2010). Corporate water accounting. An Analysis of Methods and Tools for Measuring Water Use and Its Impacts, United Nations Environment Programme, United Nations Global Compact & Pacific Institute
• Neves-Silva, P., & Heller, L. (2016). The right to water and sanitation as a tool for health promotion of vulnerable groups. Ciencia & saude coletiva, 21, 1861-1870.
• Pegasus. (2023). Pegasus Sürdürülebilirlik Raporu. http://www.pegasusyatirimciiliskileri.com/tr/kurumsalyonetim/ surdurulebilirlik
• Petkim. (2023). Petkim Entegre Faaliyet Raporu. https://www.petkim.com.tr/assets/uploads/raporlar/Petkim_ Entegre_Faaliyet_Raporu_2023.pdf
• Sabancı Holding. (2023). Sabancı Holding Sürdürülebilirlik Raporu. https://surdurulebilirlik.sabanci.com/2023/
• Sa’Ad, S. F., Zailan, R., Alwi, S. W., Lim, J. S., & Manan, Z. A. (2019, November). Towards water integration in Eco-Industrial Park: An overview of water recovery from industries. In IOP Conference Series: Materials Science and Engineering (Vol. 702, No. 1, p. 012015). IOP Publishing.
• Signori, S., & Bodino, G. A. (2013). Water management and accounting: Remarks and new insights from an accountability perspective. In Accounting and control for sustainability (pp. 115-161). Emerald Group Publishing Limited.
• suverimliliği.gov.tr. (2025). Endüstriyel Su Verimliliği. Su Verimliliği Seferberliği: https://www.suverimliligi.gov. tr/endustriyel-su-verimliligi/
• Şişecam. (2023). Şişecam Sürdürülebilirlik Raporu. https://sustainability.sisecam.com/sites/catalogs/tr/ Documents/surdurulebilirlik-raporlari/sisecamsurdurulebilirlik2023.pdf
• T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı. (2022). T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı Su Yönetimi Genel Müdürlüğü Yağmur Suyu Hasadı Rehber Dokümanı. tarimorman.gov.tr: https://www.tarimorman.gov.tr/SYGM/Belgeler/ Su%20Kaynakları%20İklim%20Proje/Yağmur%20Suyu%20Hasadı%20Rehber%20Dokümanı.pdf
• TAV Havalimanları. (2023). TAV Havalimanları Sürdürülebilirlik Raporu. https://tavhavalimanlari.com.tr/ surdurulebilirlik/surdurulebilirlik
• TOFAŞ. (2023). TOFAŞ Entegre Raporu. https://www.tofas.com.tr/Surdurulebilirlik/SurdurulebilirlikRaporlari/ PublishingImages/entegre/2023-Entegre-Raporu.pdf
• Tüpraş. (2023). Tüpraş Entegre Faaliyet Raporu. https://www.tupras.com.tr/assets/img/sustainability/tupras- 2023-entegre-faaliyet-raporu.pdf
• Türk Hava Yolları. (2023). THY Sürdürülebilirlik Raporu. https://investor.turkishairlines.com/documents/ surdurulebilirlik/thy_2023_surdurulebilirlik_raporu.pdf
• Turkcell. (2023). Turkcell Entegre Faaliyet Raporu. https://www.turkcell.com.tr/tr/hakkimizda/yatirimciiliskileri/ faaliyet-raporu
• UNESCO World Water Assessment Programme. (2024). UN World Water Development Report 2024: Water for prosperity and peace. UN Water. https://www.unwater.org/publications/un-world-water-developmentreport- 2024
• Ülker. (2023). Ülker Bisküvi Sürdürülebilirlik Raporu. https://www.ulker.com.tr/documents/ulker_ surdurulebilirlik_raporu_2023.pdf
• Vardon, M. J., Le, T. H. L., Martinez-Lagunes, R., Pule, O. B., Schenau, S., May, S., & Grafton, R. Q. (2025). Accounting for water: A global review and indicators of best practice for improved water governance. Ecological Economics, 227, 108396.
• WWF – Türkiye. (2021). Su Biterse Herkes Susar. www.wwf.org.tr: https://www.wwf.org.tr/?10460/Su-Biterse- Herkes-Susar
• WWF-Türkiye. (2015). Türkiye’nin su riskleri raporu. https://www.wwf.org.tr/?4180/turkiyenin-su-riskleriraporu