KALDIRAÇ ORANI VE YATIRIMLAR İLİŞKİSİNİN BORSA İSTANBUL’DA İŞLEM GÖREN FİRMALAR AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2016, Cilt: 38 Sayı: 2, 235 - 253, 25.12.2016

Özgür Özdemir

https://doi.org/10.14780/muiibd.281406

Öz

Bu çalışmanın amacı finansal kaldıraç oranının firmaların yatırımlarını etkileyip etkilemediğini

Türkiye’de faaliyet gösteren şirketler özelinde incelemek ve yatırımlar-kaldıraç oranı yazımına

gelişmekte olan bir ülke örneğiyle katkıda bulunmaktır. Bu amaçla, hisseleri 1994-2014 yılları arasında

Borsa İstanbul’da işlem görmüş ve/veya görmekte olan 246 şirkete ait 1.681 firma-yıl verisi kullanılarak,

kaldıraç oranı-yatırımlar oranı ilişkisi sabit etkiler regresyon modeliyle incelenmiştir. Çalışmanın

verisi uluslararası bir veri sağlayıcısı olan Wharton Research Data Services tarafından hazırlanmakta

olan Compustat ve Center for Research in Security Prices (CRSP) adlı iki veri tabanından alınmıştır.

Analizler sonucu ortaya çıkan bulgular, kaldıraç oranı ve yatırımlar arasında negatif bir ilişki olduğu

ve bu negatif ilişkinin büyüme kapasitesi düşük olan firmalarda daha şiddetli hissedildiği yönündedir.

Elde edilen bu bulgular, sermaye yapısı teorileriyle uyumlu olarak, yüksek borç oranıyla faaliyetlerini

sürdüren Türk şirketlerinin yeni yatırımlar yapamadıklarını ve dolayısıyla da mevcut büyüme

olanaklarından faydalanamadıklarını ortaya koymuştur. Ayrıca, çalışmanın sonuçları düşük büyüme

kapasitesi olan ve yüksek kaldıraçla faaliyetlerini sürdüren firmalarda, kaldıracın serbest nakdin

yöneticiler tarafından yetersiz büyüme vadeden yatırımlara aktarılmasını engelleyen bir kalkan rolü

oynadığı teorisini destekler niteliktedir. Bu bulgular uluslararası literatürdeki bulgularla genel olarak

paralellik göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Kaldıraç Oranı, Yatırımlar Oranı, Büyüme İmkanı

Kaynakça

• AHN, Seoungpil, David J. Denis ve Diane K. Denis, “Leverage and Investment in Diversified Firms”, Journal of Financial Economics, vol.79, no:2, 2006, s.317-337.Aivazian, V. A., Ge, Y., & Qiu, J. (2005). The impact of leverage on firm investment: Canadian evidence. Journal of Corporate Finance, 11, 277-291.
• BILLETT, Matthew T., Tao-Hsien D. King, ve David C. Mauer, “Growth Opportunities and the Choice of Leverage, Debt Maturity, and Covenants”, The Journal of Finance, vol.62, no.2, April 2007, s.699. Blundell, R., Bond, S., Devereux, M., & Schiantarelli, F. (1992). Investment and Tobin’s Q. Journal of Econometrics, 51, 233-257.
• BREUSCH, T. S. ve A. R. Pagan, “The Lagrange Multiplier Test and its Applications to Model Specification in Econometrics”, The Review of Economic Studies, vol.47, no:1, 1980, s.239-253.
• CHILDS Paul D., David C. Mauer ve Steven H. Ott, “Interactions of Corporate Financing and Investment Decisions: The Effects of Agency Conflicts”, Journal of Financial Economics, vol.76, 2005, s.682.
• DANG, Viet A., “Leverage, Debt Maturity and Firm Investment: An Empirical Analysis”, Journal of Business Finance & Accounting, vol.38, no.1&2, January/March 2011, s.225-258.
• DIAMOND, Douglas W., “Debt Maturity Structure and Liquidity Risk”, The Quarterly Journal of Economics, vol.106, no.3, August 1991, s.710.
• ERDOĞAN, Aysa Ipek, “Büyüme İmkânı, Finansman Kararları ve Yatırım Miktarı İlişkisi: BIST Örneği”, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, cilt.13, sayı.1, Ocak 2015, s.19-35.
• GROSSMAN, Sanford J. ve Oliver D. Hart, “Corporate financial structure and managerial incentives”, The Economics of Information and Uncertainty, Der: John J. McCall, Chicago: University of Chicago Press, 1982, s. 107-140.
• HAUSMAN, Jerry A., “Specification tests in econometrics”, Econometrica, vol.46, no:6, 1978, s.1251-1271.
• HOSHI, Takeo, Anil Kashyap ve David Scharfstein, “Corporate Structure, Liquidity, and Investment: Evidence from Japanese Industrial Groups”, The Quarterly Journal of Economics, February 1991, s.46.
• JENSEN, Michael C., “Agency Costs of Free Cash Flow, Corporate Finance and Takeovers”, The American Economic Review, vol. 72, no:2, 1986, s. 323-329.
• JOHNSON, Shane A., “Debt Maturity and the Effects of Growth Opportunities and Liquidity Risk on Leverage”, The Review of Financial Studies, vol.16, no.1, 2003, s.209-236.
• KAI, Li ve Nagpurnanand R. Prabhala, “Self-selection models in corporate finance”, Handbook of Empirical Corporate Finance, Der: B. Espen Eckbo, Amsterdam: North-Holland, vol.1, 2007, s. 3-509,
• LANG, Larry, Eli Ofek ve Rene M. Stulz, “Leverage, Investment and Firm Growth”, Journal of Financial Economics, vol.40, 1996, s. 3-4.
• MODIGLIANI, Franco ve Merton H. Miller, “The Cost of Capital, Corporation Finance, and The Theory of Investment”, American Economic Review, vol.48, no.3, June 1958, s. 261-297.
• MYERS, Stewart C., “Determinants of Corporate Borrowing”, Journal of Financial Economics, vol.5, no.2, July 1977, s.147-175.
• STULZ, Rene M., “Managerial Discretion and Optimal Financing Policies”, Journal of Financial Economics, vol.26, 1990, s.3-27.
• TEKÇE, Bülent, “Investment and Debt Maturity: An Empirical Analysis from Turkey”, Working Paper, Uni Credit & Universities, vol.16, 2011, s.1-31. http://www.unicreditanduniversities.eu/uploads/assets/WP_2011/Tekce_n16_2011.pdf. Erişim Tarihi (03.02.2016).