KADIN YOKSULLUĞU VE MİKRO KREDİ: TÜRKİYE ÜZERİNE AMPİRİK BİR İNCELEME

Yıl 2019, Cilt: 41 Sayı: 1, 83 - 105, 12.07.2019

Pınar Çuhadar , Neşe Algan

https://doi.org/10.14780/muiibd.582309

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmanın amacı, mikro kredi kullanımı ve kadın yoksulluğu arasındaki ilişkiyi Türkiye için sınamaktadır. Neo liberalizm etkisiyle devletin küçültülmesi söyleminin güç kazanması, sosyal politika alanından merkezi otoritenin çekilmesiyle sivil toplum kuruluşları ve yerel yönetimlerin etki alanının genişlemesine neden olmuştur. Bu değişimle bireyin yoksulluktan üreterek kurtulması ve büyük oranda kendi becerisi ile bu sorunu çözmesi beklenmektedir. Krediye erişim kanalları sınırlı olan yoksulların, birer girişimci olmasını sağlamak amacıyla kullanılan mikro kredi de bu kapsamda değerlendirilmesi gereken önemli bir araçtır. Mikro kredi, yoksulluğun sonuçlarından en ağır etkilenen gruplardan biri olan kadınları hedeflemektedir. Mikro kredinin kadınların güçlendirilmesinde ve yoksullukla mücadelede etkili bir araç olup olmadığını sorgulayan önemli bir literatür de oluşmuştur. Bazı çalışmalar mikro kredinin kadın yoksulluğunu azaltmada etkili bir araç olduğunu savunurken, bazı çalışmalar yoksulluğun enformel kurumların belirlediği toplumsal cinsiyet rolleri ile ilişkili olduğunu ve bu çözümlerin yetersiz kalacağını savunmaktadır. Bu çalışmada, literatürdeki bu tartışmalara bağlı olarak, 2006-2016 yıllarında Türkiye için hangi görüşün geçerli olduğunu araştırılmaktadır. Çalışmada küçük örneklem içinde güçlü sonuçlar veren Hacker-Hatemi J (2010) simetrik nedensellik testi kullanılacaktır. Elde edilen bulgular, kullanılan mikro kredi düzeyi ile kadın yoksulluğunun azalması arasında bir nedensellik olmadığını göstermektedir. Bu sonuçların ortaya çıkmasında enformel kurumların toplumsal cinsiyet üzerine etkisinin ve eğitim düzeyinin yetersizliğinin belirleyici olduğu düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Yoksulluk, mikro kredi, nedensellik

Kaynakça

• AL-AMIN, M., Chowdhury, T. (2008).Women, Poverty and Empowerment: An Investigation into the Dark Side of Microfinance, Asian Affairs, 30 (2):16-29.
• ALTUNÖZ, U. (2015). Mikro Kredilerin Kadın İstihdamı ve Kalkınmaya Etkileri, ÇSGB Çalışma Dünyası Dergisi, 3 (1): 7-14.
• BAKTIR SANCAK, N., Erdem, E. (2016). Türkiye’de Kadın Yoksulluğunun Çözümünde Mikro Kredi Uygulamaları: Sosyal Etkilerin Ölçülmesi, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, 33: 99-12.
• BALKIZ, I., Ö., Öztürk, E. (2013). Neo-liberal Gelişme Anlayışı ve Kadın: Mikro finans Uygulamaları Kadınları Güçlendiriyor Mu?, Mediterranean Journal of Humanities, 3(2): 1-21.
• BAYRAMOĞLU TAY, A., Dökmen, G. (2017). Türkiye’de Kadın İstihdamı ve Mikro Kredi Uygulamaları İlişkisi Üzerine Bir Değerlendirme, Bartın Üniversitesi İİBF Dergisi, 8(16): 41-64.
• BAYRAKTUTAN, Y., AKATAY, M. (2012). Kentsel Yoksulluk ve Mikrofinansman: Kocaeli Örneği, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24: 1 – 34.
• BİLDİRİCİ, M., Özaksoy, F. (2017). Regional Development of Turkey by Microcredit System in Economic Issues, Ed .Koç, S., Öruç, E., Anlar, A., 106-134.
• BUĞRA, A. (2007). Yoksullukla Mücadele Yöntemi Olarak Mikrokredi, Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Politika Forumu Bülteni. 2(1).
• CAN,Y., Karataş, A. (2007).Yerel Ekonomilerde Kalkınmanın İtici Gücü Olarak Kadın Girişimcilerin Rolü ve Mikro Finansman: Muğla İli Örneği, Selçuk Üniversitesi Karaman İİBF Dergisi Yerel Ekonomiler Özel Sayısı, Mayıs:251-261.
• CHAVAN, P. Ramakumar, R. (2002). Micro-Credit and Rural Poverty: An Analysis of Empirical Evidence, Economics and Political Weekly, 37(10): 955-965.
• COPASTAKE, J. (2002). Inequality and the Polarizing Impact of Microcredıt: Evidence from Zambia’s Copperbelt, Journal of International Development, 14:743–755.
• DOĞAN,B., Kaya, M. (2013).Yoksullukla Mücadelede Mikro Kredi Sistemi: Diyarbakır Örneği, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(45):144-170.
• EMANNUEL, E., Okoh , S., Dougles,H. (2016). An Impact Analysis of Micro-Credit on Poverty Reduction Among Women in Taraba State, Nigeria. International Journal of Economics, Commerce and Management, 6(5):1010-1019.
• GORNICK, J. Boeri, N. (2016). Gender And Poverty. The Oxford Handbook of Social Science of Poverty. Erişim: http://www.oxfordhandbooks.com/view/10.1093/oxfordhb/978.019.9914050.001.0001/oxfordhb-978.019.9914050-E-11 (15.05.2018).
• GLYNN, J., Perera, N., Reetu, V. (2007). Unit Root Tests and Structrural Breaks: A Survey with Applications, Revista De Metodos Cuantitativos Para´La Economia Y La Empresa, 3:63-79.
• GÖKYAY, Ç. (2008). Türkiye’de Mikro Kredi Uygulamaları ve İstihdama Yansımaları. Uzmanlık Tezi, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Ankara.
• HECKER,, R.S.,Hatemi, J.A. (2006). Tests for Causality between Integrated Variables Using Asymptotic and Bootstrap Distributions: Theory and Application, Applied Economics, 38 (13): 1489-1500.
• HECKER , R., S., Hatemi, J. A. (2010). Bootstrap Test for Causality with Endogenous Lag Length Choice – Theory and Application in Finance, CESIS Electronic Working Paper Series 223.
• KANDEMİR,O., Aktaş, Y. (2011).Importance of Microcredit in Fight Against Poverty in Turkey, International Journal of Economics and Finance Studies,3(2): 253-262.
• KHANDKER, S.(2005). Microfinance and Poverty: Evidence Using Panel Data from Bagladesh,World Bank Economic Review, 19(2):263-286.
• MADDALA, G. (1992). Introduction to Econometrics, New York: Macmillan Publishing
• MAILO, M., Halepoto, H., A., Shah,A. (2014).Time Series Analysis of Micro Credit and Its Impact on SMES Business Growth and Alleviating Poverty in Rural Sindh, Revista Română De Statistică – Supliment Nr. 11: 65-72.
• MAZUMDER, M.,S.,U., Wencong , L. (2013). Microcredit and Poverty Reduction: A Case of Bangladesh, Prague Economic Papers, 3: 403-417.
• ÖNDER, H., Şenses, F. (2006). Türkiye’de Yoksulluk ve Yoksulluk Düşüncesi, İktisat, Siyaset, Devlet Üzerine Yazılar, Prof. Dr. Kemal Saybaşlı’ya Armağan, (Haz: B. Ülman, İ. Akça), Bağlam Yay: İstanbul, 199-221.
• ÖZTÜRK, M., Çetin,B. (2009). Dünyada ve Türkiye’de Yoksulluk ve Kadınlar, Journal of Yaşar University, 3(11): 2661-2698.
• ÖZMEN, F. (2012). Türkiye’de Kadın İstihdamı ve Mikro Kredi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 3(6): 109-130.
• PRIYA, S., Sathiya, M. (2018). Comparative Study of Economic Progression of Women Before and After Availing Micro Credit, International Journal of Engineering and Management Research, 8(1): 85-93.
• RANKIN, K. (2010). Governing Development: Neo liberalism, Microcredit and Rational Economic Woman, Economy And Society, 30(1): 18-37.
• RONALD, A. (2017). Leftist Politics and The Limits of Microcredit in Argentina, Journal of Politics in Latin America, 9 (2): 41–62.
• SARISOY, İ. Koç, S. (2010). Türkiye’de Kamu Sosyal Transfer Harcamalarının Yoksulluğu Azaltmadaki Etkilerinin Ekonometrik Analizi.,Maliye Dergisi, 158: 326-348.
• SHAKYA, Y., Rankin, K. (2008).The Politics of Subversion in Development Practice: An Exploration of Microfinance in Nepal and Vietnam, The Journal Of Development Studies, 44(8): 1214-1235.
• SOLMAZ, E., Avcı, M. (2017).Yoksullukla Mücadelede Sosyal Koruma Harcamaları: Avrupa Birliği Ülkeleri Üzerine Bir İnceleme, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 6(1): 46-73.
• SULTAN, Y., Masih, M. (2016). Does Micro finance effect Economic Growth? Evidence From Bangladesh Based on ARDL Approach, MPRA Paper, No.72123.
• SWAIN, R., Wallentin, F.Y. (2009). Does Microfinance Empower Women? Evidence from Self‐Help Groups in India, International Review of Applied Economics, 23(5): 541-556.
• ŞENGÜR, M., Taban, S. (2012).Yoksullukla Mücadele Stratejisi Olarak Mikro Kredi Uygulaması: Eskişehir İli Örneği. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(1), 59-89.
• ŞENER, Ü. (2012). Kadın Yoksulluğu. Mülkiye Dergisi, 36(4):51-67.
• TGMP(2019). Mikrofinans Nedir?, Erişim: http://www.tgmp.net/tr/sayfa/mikro-finansnedir—/127/1(15.04.2019).
• TÜİK (2018).Hanehalkı Fertlerinin Cinsiyet Ve Eğitim Durumuna Göre Yoksulluk Oranları. Erişim: http:// www.tuik.gov.tr/Pretablo.Do?Alt_İd=1068 (12.04.2018).
• UÇAR, C. (2011). Kadın Yoksulluğu ile Mücadelede Sosyal Politika Araçları ve Etkinlikleri, Uzmanlık Tezi Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü, Ankara.
• ULUTAŞ, Ç. (2009). Yoksulluğun Kadınlaşması Ve Görünmeyen Emek, Çalışma ve Toplum, 2,:25-40.
• VETRIVEl, S., Kumarmangalam, C. (2010).Role of Mıcrofınance Instıtutıons in Rural Development. International Journal of Information Technology and Knowledge Management, 2 (2):435-441.
• YILDIRMALP, S., Özdemir, A. (2013). Yapabilirlikten Yoksunluk Bağlamında Türkiye’de Kadın Yoksulluğu. Emek Ve Toplum, 2(4):50-83.
• ZAMAN, H. (1999).Assessing The Impact Micro-Credit on Poverty and Vulnurability in Bangledesh,The World Bank Development Economics Working Paper No:2145.