Nestorian-Kurdish Social Relations in the Context of Narrative Theory

Yıl 2022, , 125 - 146, 18.05.2022

Emel Topcu , Engin Korkmaz

https://doi.org/10.19059/mukaddime.1036986

Öz

Bu makalenin amacı, XIX. yüzyıldan Birinci Dünya Savaşına kadar geçen süreçte, Nasturi ve Kürtlerin sosyal ilişkilerini saha araştırması verileri ile naratif teori bağlamında incelemektir. Çalışmanın temel sorusu: Hakkari’de birlikte yaşamış Nasturi ve Kürt sosyal ilişkileri tarihsel olarak nasıl bir eksende ilerlemiş ve nasıl bir dönüşüme uğramıştır? Bunun dışında alt sorular, Nasturi ve Kürt toplumunun evlilik adetleri, mistik inançları, günlük yaşam tarzları gibi uygulamaların birbirine benzeyen ve birbirlerinden farklılaşan özellikleri neler olmuştur? şeklinde olmuştur. Bu sorular çerçevesinde, çalışmanın bulguları sahadan elde edilen verilerle tespit edilmiştir. Çalışmanın verileri Hakkâri ve ilçeleri ile Kürdistan Bölgesel Yönetiminde yapılan yarı yapılandırılmış mülakatlarla elde edilmiştir. Saha araştırması ile elde edilen veriler Nasturi ve Kürtlerin bakış açısı ile karşılaştırılıp naratif teorinin ilkeleri ve Pierre Bourdieu’nun ilişkisel sosyolojisi bağlamında analiz edilmiştir. Bu çalışma, yüzyıllarca bir arada yaşamış Nasturi ve Kürtlerin sosyal yaşam pratiklerini her iki topluluğun torunlarının bakış açısı ile ortaya çıkartması bağlamında önem taşımaktadır. Nasturi ve Kürtlerin sosyal yaşamında din, dil gibi farklılıklar olmakla birlikte, genel itibari ile iki topluluğun günlük yaşamı, aşiretsel formasyonları, geleneksel adetleri ve kültürel yaşamları benzer olmuştur. Çalışmada her iki insan topluluğunun ilişkilerinin tarih boyunca dostluk ve komşuluğa dayandığı fakat bölgedeki misyoner ve dış devlet görevlilerinin çalışmaları ile bozulduğu bulgusuna rastlanmıştır. Sonuç olarak Nasturi ve Kürtler tarih boyunca ortak fikir ve düşünceler üzerinde inşa edilmiş değerlere bağlı bir yaşam icra etmişlerdir. Fakat çoğu zaman dış etkenlerin etkisi ile söz konusu değerlerin yerini uzlaşmazlık ve çatışmalar almıştır.

Anahtar Kelimeler

Nasturi, Kürt, İlişki, Naratif Teori, çatışma

Nestorian-Kurdish Social Relations in the Context of Narrative Theory

Öz

This article examined the social relations of Nestorians and Kurds in the period from the 19th century to the First World War. The data used in the study were obtained through semi-structured interviews, which were conducted in Hakkari city. The data obtained from the field research were compared with the historical perspectives of Nestorian-Kurdish relations. Then, the data was analyzed in the context of the principles of narrative theory and Pierre Bourdieu's relational sociology. This study has revealed the social life practices of Nestorians and Kurds, who lived together for centuries, from the perspective of their grandchildren. Although Nestorian and Kurdish religion and language differ, their daily life, tribal formation, traditional customs and cultural lives of the two communities have been generally similar. After thorough analysis, this study indicated that Nestorian-Kurdish relations were based on friendship and neighborliness, which later deteriorated due to the influence of missionaries and foreign state officials. Nestorians and Kurds have shared a common history, culture, values, ideas and thoughts throughout history. However, with the influence of external factors, these values have been replaced and the era of disputes and conflicts had gradually evolved.

Anahtar Kelimeler

Nestorian, Kurdish, Relationship, Narrative Theory, Conflict

Kaynakça

• Abdulla, N. (2009). İmparatorluk Sınır ve Aşiret: Kürdistan ve 1843-1932 Türk-Fars Sınır Çatışması, (M. Aslan, Çev.). Avesta Yayınları.
• Ak, M. (2018). Kültürel Kimlik ve Toplumsal Hafıza Mekânları Olarak Ziyaret Yerleri. Turkish Studies, 13(3), 13-25.
• Akbulut, Z. (2020). The Use of Spirituality in Narrative Couples and Family Therapy. Spiritual Psychology and Counseling, 5(1), 113-130.
• Akyüz, G. (2005). Tüm Yönleri ile Süryaniler, Mardin: Kırklar Kilisesi Yayınları.
• Albayrak, K. (1997). Keldaniler ve Nasturiler. Ankara: Vadi Yayınları.
• Aprim, F. (2008). Asurlular: Sürekli Bir Öykü (V. İlmen, Çev.). İstanbul: Yaba Yayınları.
• Arvas, T. Z. (2010). Hakkari Nasturileri (1836-1936). Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van.
• Bal, M. (1990). The Point of Narratology. Poetics Today, 11(4), 727–53.
• Bar Mattay (K. P. Matfiyef) (1996). Asurlar ve Modern Çağda Asur Sorunu. (V. Kelat, Çev.). İstanbul: Kaynak Yayınları.
• Bochner, A.P. (2001). Narative’s Virtue. Qualitative Inquiry. 7(2), pp.131-137. Bourdieu, P. (1996) Distinction: A Social Critique of the Judgement of Taste. London: Routledge.
• Bourdieu, P. (2017). Ayrım: Beğeni Yargısının Toplumsal Eleştirisi. D. Fırat ve G. Berkkurt (Çev.), Heretik Yayınları, Ankara.
• Chhabra, G. (2020). Insider, Outsider or an In-Betweener? Epistemological Reflections of a Legally Blind Researcher on Conducting Cross-National Disability Research.
• Scandinavian Journal of Disability Research, 22(1), pp. 307–317. DOI: https://doi.org/10.16993/sjdr.696.
• Coakley, J.F. (2011). Gorgias Encyclopedic Dictionary of the Syriac Heritage. Editör: S. P. Brock and A. Butts, G. Kiraz (Ed.), (pp.285-286), New Jersey: Gorgias Press. Hakkari Maddesi, S. 186. https://gedsh.bethmardutho.org/Hakkari.
• Demir, S. (2020). Sosyolojide İlişkisellik ve İlişkisel Sosyoloji. Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
• Donabed, S. and Mako, S. (2009). Ethno-Cultural and Religious Identity of Syrian Orthodox Christians. Feinstein College of Arts & Sciences Faculty Papers, http://docs.rwu.edu/fcas_fp.
• Dwyer, S. C. And Buckle, J. L. (2009). The Space Between: On Being an Insider-Outsider in Qualitative Research. International Institute for Qualitative Methodology, University of Alberta.
• Ellis, C. ve Bochner A. P. (2016). Relationships as Stories: Accounts, Storied Lives, Evocative Narratives, https://www.researchgate.net/publication/254703918, erişim: 26.07.2020.
• Galletti, M. (2016). Kürdistan Hıristiyanları: Çıplak Tarih. (H. Bucak, Çev.). İstanbul: Avesta Yayınları.
• Genette, G. (1980). Narrative Discourse: An Essay in Method. (E. Lewin, Tran.). Ithaca, New York: Cornell Universty Press.
• Graef, J.Silva, R., Hebert, L. (2018). Narrative, Political Violence, and Social Change (https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/1057610X.2018.1452701). Studies in Conflict & Terrorism:1–13. Doi:10.1080/1057610X.2018.1452701
• Güngör, H., Aydın, M. ve diğ. (2013). Dinler Tarihi. A. İ. Yitik (Ed.), Dokuz Eylül Üniversitesi Uzaktan Eğitim Yayınları, No: 24.
• Grant, A. (2015). Nasturiler ya da Kayıp Kabileler. (H. İlhan, Çev.). İstanbul: Avesta Yayınevi.
• Heckmann, L. (2012). Kürtlerde Aşiret ve Akrabalık İlişkileri (3. Baskı). (G. Erkaya, Çev.), İstanbul: İletişim Yayınları.
• Herman, D. Jahn, M. and Ryan, M. L. (2005). Routledge Encyclopedia of Narrative Theory, New York: Routledge is an imprint of the Taylor and Francis Group.
• Heywood, A. (2014). Küresel Siyaset (3. Baskı). (N. Uslu ve H. Özdemir, Çev.). İstanbul: Adres Yayınları.
• Izady, M. (2007). Kürtler :Bir El Kitabı. (C. Atila, Çev.). Doz Yayınları.
• Kaplan, Y. (2020). Hakkâri’de Nasturi Patrikliğinin Son Dönemi (1876-1915). Milel ve Nihal Dergisi, 17(2), 250-280.
• Mesûdi, A. H. (2005). Murujul Zehep vel Meadinil Cavher (1. Baskı). Beyrut: Mektübetül Asriye.
• Miller, T. (2005). Making Sense of Motherhood: A Narrative Approach. United Kingdom: Cabbridge Universty Press.
• Mohr, J. W. (2013). Bourdieu’s Relational Method in Theory And in Practice: From Fields and Capitals to Networks and Institutions (and Back Again). F. Dépelteau and C.
• Powell (Ed.), Forthcoming in Relational Sociology: From Project to Paradigm, Palgrave MacMillan Publishers.
• Özkan, G. (2019). Bourdieu’nun İlişkisel Yaklaşımı Işığında Halkla İlişkiler ve Güç. Gümüşhane Üniversitesi Elektronik Dergisi (e-GİFDER), 7(1).
• Palabıyık, A. (2011). Pierre Bourdieu Sosyolojisinde “Habitus”, “Sermaye” ve “Alan” Üzerine. Liberal Düşünce, Yıl 16, Sayı 61-62, s. 121 – 141.
• Parhad, S. (2009). Görevin Ötesinde: Jelulu Malik Kamber’in Yaşam Öyküsü. (V. İlmen, Çev.). İstanbul :Yaba Yayınları.
• Polat, G. D. (2016). İletişim Antropolojisi Üzerine Bir Deneme. Global Media Journal TR Edition, 6(12).
• Polo, M. (1871). The Book of Ser Marco Polo. (H. Yule, Çev.). Albemarle Street London: Nabu Press, 2(5).
• Ricoeur, P. (2007). Zaman ve Anlatı: Bir Zaman Olay Örgüsü-Üçlü Mimesis. (M. Rifat ve S. Rifat, Çev.). İstanbul: YKY Yayınları.
• Rimmon-Kenan, S. (1983/2002). Narrative Fiction: Contemporary Poetics. London and New York: Routledge Taylor and Francis Group Press.
• Shedd, W.A. (1903). The Syrians of Persia and Eastern Turkey. Bulletin Of The American Geographical Society, XXXV(1). (Erişim) http://www.jstor.org/ pss/197537, 11.01.20201.
• Surma Hanım. (2015). Ninova’nın Yakarışı: Doğu Asur Kilise Gelenekleri ve Patrik Mar Şamun’un Katli (4. Baskı). (M. Barış, Çev.). İstanbul: Avesta Yayınları.
• Swartz, D. (2011). Kültür ve İktidar: Pierre Bourdieu’nun Sosyolojisi. (E. Gen, Çev.). İletişim Yayınları. Schultze, E. M. and Papilloud, C. (2018). Pierre Bourdieu and Relational Sociology. F. Dépelteau (Ed.), The Palgrave Handbook of Relational Sociology, Palgrave Macmillan Publications. Şer, A. (2006). Nusaybin Akademisi (Madrasat Naşibin Al-Sahira). (N. Doru, Çev.). İstanbul: Yaba Yayınları.
• Todorov, T. (2002). I m p e r f e c t g a r d e n T h e L e g a c y o f H u m a n i s m. (Carol Cosman, Tran.). Oxford: Princeon Universty Press.
• Verheıj, J. (2016). Hakkâri, Batılılar ve Nasturiler: Hakkari’nin XIX. Yüzyıl Tarihi İle İlgili Avurpa ve Amerikan Kaynakları. M. Adıyaman, Y. Kaplan, X. Sadini (Ed.), Uluslararası Tarihte Hakkari Sempozyumu, Hakkari Üniversitesi Yayınları, 2(1 ), 65-95.
• Wacquant, J. D. (2007). Pierre Bourdieu: Hayatı, Eserleri ve Entelektüel Gelişimi. Editörler: Güney Çeğin, Emrah Göker, Alim Arlı ve Ümit Tatlıcan. Ocak ve Zanaat: Pierre Bourdieu Derlemesi, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Wigram, W.A. (2004). İnsanlığın Beşiği-Kürdistan’da Yaşam. (İ. Bingöl, Çev.). İstanbul: Avesta Yayınları.
• Yonan, G. (1999). Asur Soykırımı: Unutulan Bir Holocaust. (E. Sever, Çev.). İstanbul: Pencere Yayınları.