The Role of Greek Merchants in European Capitalism and Greek Independence Movement

Yıl 2021, , 1 - 26, 07.05.2021

Feride Aslı Ergül Jorgensen

https://doi.org/10.19059/mukaddime.786495

Öz

Bu makale, Yunan tüccarların Yunan bağımsızlık hareketinde çoğunlukla ihmal edilen rolünü, Avrupa kapitalist sistemiyle bütünleşmelerine bakarak anlamayı amaçlamaktadır. Bunu yaparak, Yunan bağımsızlık mücadelesinin arkasındaki ilk ve en önemli uyarıcı güç olarak yalnızca Yunan veya Avrupa entelijansiyasına odaklanan literatürdeki romantik milliyetçi okumaların genel eğiliminin ötesine geçebileceğimize inanıyoruz. Yunan bağımsızlık hareketi, milliyetçi duygular ile milliyetçi ekonomiler arasındaki can alıcı bağlantıyı gösterdiği için uluslararası ilişkilerde farklı bir yere sahiptir. Bu makaledeki iddia, ticarette sahip olduğu ayrıcalıklarla Avrupa kapitalist sistemine hızlı ve başarılı bir şekilde uyum sağlayan Yunanlı yükselen burjuva sınıfının, ekonomik avantajları ve çıkarları doğrultusunda Osmanlı İmparatorluğu'ndan bağımsızlık peşinde koştuğu yönündedir. Ticaretteki ayrıcalıklarıyla Avrupa kapitalist sistemine hızlı ve başarılı bir şekilde uyum sağlayan bu burjuva sınıfının, ekonomik avantajları ve çıkarları doğrultusunda Osmanlı İmparatorluğu'ndan bağımsızl olmayı tercih ettiği ve bu doğrultuda Osmanlı İmparatorluk içerisindeki Yunan azınlık içersinde bağımsızlık ayaklanmasına girişecek bir sınıfın oluşumu için mali olanaklarını seferber ettikleri iddiası makalenin çıkış noktasıdır. Bu kapsamda, Yunan tüccarların Avrupa kapitalizmindeki rolü ve dolayısıyla Yunan bağımsızlık hareketi üzerindeki etkileri incelenmiştir. Ticari avantajlarla uluslararası ticarete etkin bir şekilde dahil olduklarında, Avrupa kapitalist sisteminde stratejik bir aktör olabilecek kendi ulus-devletlerini arayacak kadar zengin ve güçlü hale geldiler. Bu amaçla, sermaye birikimi ve Avrupalılaşma ruhu, onları Yunan entelijansiyasının ortaya çıkışının ve bağımsız bir Yunan devleti mücadelesinde ideolojik bir temelin oluşumunun finansörü olmaya teşvik etti. Bu şekilde bir tercih yapmalarının arka planını anlamak için sistemik bir dünya kapitalizmi değerlendirmesine ihtiyaç vardır. Uluslararası ticaretin hız kazandığı ve devletlerin düzenli ve dinamik bir uluslararası ticaret ağına sahip olmak istediği Avrupa kapitalizminin gelişimi karşısında, durağan ve içe dönük imparatorluk ekonomileri tercih edilirliklerini kaybetmişlerdir. Osmanlı İmparatorluğu’ndaki toprağa dayalı üretim sisteminde istedikleri gibi bir yer edinemeyen Yunanlıların, ülke toprakları dışına çıkarak deniz ticaretine yönelmiş olmaları, uluslararası kapitalist sisteme uyum sağlamakta sıkıntı yaşamamalarını sağlamıştır. Osmanlı İmparatorluğu’nun son zamanlarında ekonomik anlamda daha da zayıflamasına sebep olan kapitülasyon maddeleri, Yunanlı tüccarların Akdeniz’de vergilerden muaf ve ayrıcalıklı dolaşımını hızlandırmış ve onlara büyük bir ekonomik güç getirmiştir. Avrupalı büyük güçlerin siyasi anlamda destek ve korumasını da arkasına alan bu sınıf, Avrupa’daki önemli ticari merkezlerde kısa sürede önemli ticari aktörlerden birisi haline gelmiştir. Bu durumu anlamak için, Avrupa’daki önemli liman kentlerindeki ticari hareketlere ve gemi trafiğine bakılabilir. Yunanlı tüccarların ticari faaliyetleri bir sure sonra Avrupa'daki finans sektörüne dahil olmaları ile daha da artmış ve elde ettikleri güç onları çağa ayak uyduramayan imparatorluk düzeninin dışında yeni ulus-devlet modeli altında yer alma fikrine yöneltmiştir. Bu taleplerini gerçekleştirmek için de Yunanlı genç aydın sınıfının Avrupa’daki üniversitelere burslu şekilde yollanması, bağımsızlık ayaklanmasını organize eden Filiki Etaria derneğinin kurulması ve milliyetçi fikirleri besleyen kitapların Osmanlı İmparatorluğu içerisinde çokça basılması için, bu sınıfın ciddi bir kaynak aktarımına gittiği görülebilir. Bu bağlamda, uluslararası ticaret ağlarına katılma ile ulusal bağımsızlık arayışı arasında bir bağlantı olacağı sonucuna dayanarak, Yunan tüccar sınıfının Osmanlı İmparatorluğu'nun kontrol bölgesini terk ettiği ve zenginleşmiş sermaye sınıfının kendi ulus devletini talep etmeye başladığı sonucuna varıldı.

Anahtar Kelimeler

Yunanlı Tüccarlar, Avrupa Kapitalizmi, İmparatorluklar, Ulus-devletler, Yunan Bağımsızlık Savaşı

The Role of Greek Merchants in European Capitalism and Greek Independence Movement

Öz

This article aims to understand the mostly-neglected role of the Greek merchants in the Greek independence movement by looking into their integration in European capitalist system. By doing this, we believe that we are able to move beyond the general tendency of romantic nationalist readings in the literature which focuses only on the Greek or European intelligentsia, as the first and foremost stimulating power behind the Greek struggle for independence. The Greek independence movement has a different place in international relations since it shows the crucial connection between the nationalist feelings and the nationalist economies. The claim in this article is that the emerging bourgeois class of the Greeks, which adapted quickly and successfully to the European capitalist system with its privileges in trade, sought independence from the Ottoman Empire in line with its economic advantages and interests. As they effectively got involved in international trade with the commercial advantages, they became wealthy and powerful enough to seek for their own nation-state that could be a strategic actor in European capitalist system. To this end, the accumulation of capital and the spirit of Europeanization encouraged them to become financiers of the emergence of the Greek intelligentsia and the formation of an ideological base in the struggle for an independent Greek state. The fact that the static and introverted empire economies that could not keep up with the dynamism of international capitalism were replaced by the nation-states explains why the enriched Greek merchant class moved away from the Ottoman Empire and turned towards European capitalism. Their successful involvement in capitalist development in Europe can be understood better when we look into the trade capacity of the Greeks at the European ports and their effective existence in international financial networks. In this context, based on the inference that there would be a link between joining international trade networks and seeking national independence, it was concluded that the Greek merchant class left the Ottoman Empire's control area and the enriched capital class became demanding its own nation-state.

Anahtar Kelimeler

Greek merchants, European capitalism, Empires, Nation-states, Greek Independence Movement

Kaynakça

• Ahmad, F. (2000). Ottoman perceptions of the capitulations 1800–1914. Journal of Islamic Studies, 11(1), 1-20.
• Akça, G. and Hülür, H. (2005). İmparatorluktan Cumhuriyete Toplum ve Ekonominin Dönüşümü ve Merkezileşmenin Dinamikleri. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, cilt 17.
• Callinicos, A. (2007). Does capitalism need the state system?. Cambridge review of international affairs, 20(4), 533-549.
• Chatziioannou, M. C. (2010). Creating the pre-industrial Ottoman-Greek Merchant: Sources, methods and interpretations, Economy and society on both shores of the Aegean, 311-35.
• Clogg, R. (1973). Aspects of Movement for Greek Independence, in (ed.) Richard Clogg, The Struggle for Greek Independence: Essays to Mark the 150th Anniversary of the Greek War of Independence, , The Macmillan Press: UK.
• Clogg, R. (1992). A Concise History of Greece, Cambridge: UK, 1992.
• Frangakis-Syrett, E. (1987). Greek mercantile activities in the eastern Mediterranean, 1780-1820. Balkan Studies, 28(1), 73-86.
• Galani, K. (2010). The Napoleonic Wars and the Disruption of Mediterranean Shipping and Trade: British, Greek and American Merchants in Livorno. The Historical Review/La Revue Historique, 7, 179-198.
• Gellner, E. (1989). Nations and nationalism, Ithaca and London, NY Press, 1983.
• Giddens, A. (1985). Nation-State and Violence, Volume Two of a Contemporary Critique of Historical Materialism. Polity Press, Cambridge.
• Hobsbawm, E. J. (1998). Sanayi ve İmparatorluk, (trans.) Abdullah Ersoy. Dost Kitabevi Yayınları, Ankara.
• İnalcık, H. (1964). The Nature of Traditional Society. Turkey, in (eds.) Robert Ward and Dankwart Rustow, Political Modernization in Japan and Turkey, Princeton: UK.
• Joseph, B. (1985). European Hellenism and Greek nationalism: some effects of ethnocentrism on Greek linguistic scholarship, Journal of Modern Greek Studies, 3(1), 87-95.
• Keyder, Ç. (1997). The Ottoman Empire, in (eds.) Karen Barkey and Mark von Hagen, After Empire. Multiethnic Societies and Nation Building. The Soviet Union and the Russian, Ottoman, and Habsburg Empires. Colorado: Westview, 33.
• Koumarianou, C. (1973). The Contribution of the Intelligentsia towards Greek independence movement, 1798-1821, in (ed.) Richard Clogg. The Macmillan Press: UK.
• Mann, M. (1986). The Sources of Social Power: A History of Power from the Beginning to AD 1760.-1986. Cambridge University Press.
• Miliband, R. (1969). The State in Capitalist Society. Weidenfled and Nicolson: London.
• Millas, H. (2003). “Milli Türk Kimliği ve ‘Öteki’ (Yunan), (ed.) Tanıl Bora, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce: Milliyetçilik, İletişim: İstanbul.
• Panzac, D. (1992). International and domestic maritime trade in the Ottoman Empire during the 18th century. International Journal of Middle East Studies, 24(2), 189-206.
• Poulantzas, N. (1973). Political Power and Social Classes, New Left Books: London.
• Roudometof, V. (1998). From Rum Millet to Greek Nation: Enlightenment, Secularization, and National Identity in Ottoman Balkan Society, 1453-1821. Journal of Modern Greek Studies, 16(1), 11-48.
• Serafetinidis, M., Serafetinidis, G., Lambrinides, M., and Demathas, Z. (1981). The development of Greek shipping capital and its implications for the political economy of Greece, Cambridge Journal of Economics, 5(3), 289-310.
• Spruyt, H. (1994). Institutional selection in international relations: state anarchy as order. International Organization, 527-557.
• Spruyt, H. (1998). Historical sociology and systems theory in international relations. Review of International Political Economy, 5(2), 340-353.
• Vucinich, W. S. (1962). The nature of Balkan society under Ottoman rule. Slavic Review, 21(4), 597-616.
• Wallerstein, I. (1974). The Modern World System, vol. 1. New York: Academic Press.
• Wallerstein, I. (1992). Tarihsel Kapitalizm, (trans.) Necmiye Alpay. Metis Yayınları: İstanbul.