MÜZİKSEL ALGILAMADA TEORİ PRATİK BAĞLANTISI (NEXUS): SOSYO-KÜLTÜREL BİR MUTABAKAT OLARAK PERDE (PİTCH)

Yıl 2013, Sayı: 8, 37 - 50, 01.08.2013

Kubilay Mutlu

Öz

The Theory /Praxis Nexus in the Musical Perception; Pitch as a Sociocultural Consensus This study focuses on musical perception in the context of theory / praxis nexus that presents theoretical framework for explaining the difference between theory and practice. It is carried out with an interdisciplinary approach due to the nature of ethnomusicology. Pitch, scale, makam (maqâm), rhythm and “notation” which are now considered as contemporary myth will be used as a case study in the context of musical theory. “Writing about music is like dancing on architecture” is a well known quotation to explain the difference between theory and practice. It seems that the difference is not a big problem for people in cultural context or musical tradition. On the contrary, reproduction of consensus is dynamically generated via musical practice.

Anahtar Kelimeler

Musical perception, music theory, cultural performance, cultural memory, pitch.

MÜZİKSEL ALGILAMADA TEORİ PRATİK BAĞLANTISI (NEXUS): SOSYO-KÜLTÜREL BİR MUTABAKAT OLARAK PERDE (PİTCH)

Öz

Müziksel algılamanın teori pratik bağlantısına (nexus) odaklanan bu çalışma, etnomüzikoloji disiplininin de doğasına uygun olarak disiplinler arası bir yaklaşımla ele alınmıştır. Genel anlamda teori ve pratik arasında her zaman var olan açı farkı, müzik teorisi ve pratikleri bağlamında tartışılırken müzik yazısının müziğin kendisi olarak kabul edildiği „çağdaş söylencesi‟ de dahil olmak üzere müzik teorisi bağlamında perde, aşıt, makam ve ritim gibi müziksel kavramlar birer örnek olay olarak ele alınacaktır. Çokça alıntılanan “Müzik üzerine yazı yazmak, mimarlık üzerine dans etmeye benzer” sözünün de ima ettiği bu teori ve pratik arasındaki açı farkı, kültürel bağlamda ele alındığında adı geçen topluluklar açısından bir sorun teşkil etmemektedir. Aksine sosyokültürel mutabakata dayalı olarak devam eden performans pratikleri yoluyla kuşaktan kuşağa dinamik olarak yeniden inşa edilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Müziksel algı, müzik teorisi, kültürel performans, kültürel bellek, perde (pitch).

Kaynakça

• Assmann, J. (2001). Kültürel Bellek Eski Yüksek Kültürlerde Yazı Hatırlama ve Politik Kimlik. (A. Tekin, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Berger, Anna Maria Buse (2005). Medieval Music and the Art of Memory. London: University of California Pres.
• Bohlman, Philip V. (2005). Music As Representation. Journal of Musicological Research, 24: 205-226.
• Cohen, D. ve Katz, R. (2002). Attitudes to the time axis and cognitive constraints: The case of Arabic vocal folk music, Perception and Cognition of Music (ed. Iréne Deliége, John Sloboda.). New York: Psychology Pres.
• Cook, N. (1999). Müziğin ABC’si (T. Doğan, Çev.). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Erol, A. (2009). Müzik Üzerine Düşünmek. İstanbul: Bağlam Yayınları. Kuhn, Thomas S. (1994). Bilim ve Sanat Arasındaki Bağıntılar Üstüne Yorum, Asal Gerilim Bilimsel Gelenek ve Değişim Üzerine Seçme İncelemeler (Y. Şahan, Çev.). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Merriam, Alan P. (1964). The Anthropology of Music. Evanston: Northwestern University Pres.
• Mutlu, K. ve Mutlu, N. (2008). Küreselleşme ve Yerellik: Kültür Üzerine Makro ve Mikro Düalizmler. Karaburun Bilim Kongresi C-3 Oturumu Değişen Dünya/Değişmeyen Öteki. Yayınlanmamış Bildiri.
• Ponty, Merleau M. (1994). Algının Fenomenolojisine Önsöz (M. Atıcı, Çev.). İstanbul: Afa Yayınları.
• Sloboda, J. (2005). Exploring the Musical Mind; Cognition, Emotion, Ability, Function. New York: Oxford University Pres.
• Warrier, Catherine M. ve Zatorre, Robert J. (2002). Influence of tonal context and timbral variation on perception of pitch. Perception & Psychophysics, 64/2:198-207.
• Zeren, A. (1988). Müziğin Fiziksel Temelleri. Konya: Selçuk Üniversitesi Basımevi.