TİRE VAKIF NECİP PAŞA KÜTÜPHANESİ VE BİRKAÇ TEZHİPLİ EL YAZMASI

Yıl 2013, Sayı: 8, 109 - 126, 01.08.2013

Oktay Hatipoğlu

Öz

Tire Necip Pasha Library and some of its Illuminated Manuscripts Among the artworks which are symbols of our national wealth and cultural heritage, manuscripts are of great importance. The manuscripts which remained to present day are kept in some private collections, museums and libraries. One of these libraries is Necip Pasha Library in Tire, one of the districts of İzmir. Necip Pasha Library with its manuscripts belonging to various dates is a precious treasure which sheds light on today. There are around 200 illuminated manuscripts in the library. Four manuscripts donated to the library by Necip Pasha, whose illuminations worthy of analyzing are introduced in the article. Their illuminations belong to different periods of illumination tradition. These manuscripts which belong to 15, 16, 17 and 18. centuries are important for providing information about different periods of illumination art with their page design, pattern, motifs and colours.

Anahtar Kelimeler

Necip Pasha Library, Tire, manuscript, illumination.

TİRE VAKIF NECİP PAŞA KÜTÜPHANESİ VE BİRKAÇ TEZHİPLİ EL YAZMASI

Öz

Millî varlığımızın ve kültürel mirasımızın sembolü olan sanat eserleri arasında yazma eserlerin önemli bir yeri vardır. Geçmişten günümüze ulaşan yazma eserler, bugün özel koleksiyonlarda, müzelerde ve kütüphanelerde muhafaza edilmektedir. Bu kütüphanelerden biri de İzmir’in Tire ilçesindeki Necip Paşa Kütüphanesi’dir. Necip Paşa Kütüphanesi, bünyesinde barındırdığı çeşitli tarihlere ait yazma eserlerle günümüze ışık tutan kıymetli bir hazinedir. Kütüphanede yaklaşık 200 civarında tezhipli yazma eser bulunmaktadır. Bu eserlerden Necip Paşa tarafından kütüphaneye vakfedilen müzehhep yazma eserler arasından tezhipleri incelenmeye değer dört yazma eser, tezhip sanatının farklı dönemlerinin ürünleri olması hasebiyle makale kapsamına alınmış ve tanıtılmıştır. XV., XVI., XVII. ve XVIII yüzyıllara ait olan bu eserler, sayfa düzeni, desen, motif ve renkleri bakımından tezhip sanatının farklı dönemlerine ışık tutması yönleriyle önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Necip Paşa Kütüphanesi, Tire, el yazması, tezhip.

Kaynakça

• Armağan, A. M. (1989). Tüm Yönleriyle Tire 2. İzmir.
• Armağan, A. M. (1991). Tire’nin Tarihçesi. Yeşil Tire. İzmir: Tire Belediyesi.
• Ayverdi, İ. (2008). Misalli Büyük Türkçe Sözlük, c.1. İstanbul: Kubbealtı.
• Bayraktar, S. (2003). Tire’de Necip Paşa Kütüphanesi. Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, 1- 16, Erzurum.
• Darkot, B. (1997). Tire, İA, XII/I, Eskişehir.
• Derman, Ç. (2009). Tezhip Sanatında Kullanılan Terimler, Tabirler ve Malzeme. Hat ve Tezhip Sanatı, Ankara.
• Mahir, B. (1990). II Bayezıd Dönemi Nakkaşhanesinin Osmanlı Tezhip Sanatına Katkıları. Türkiyemiz, (Şubat) Sy. 60, 4-13, Ankara.
• Mahir, B. (1993). Tezhip Sanatı. Geleneksel Türk Sanatları, Ankara: Kültür Bakanlığı.
• Şeker, M. (1994). Necip Paşa Kütüphanesi’nin Vakfiyesi. Türk kültüründe Tire, Ankara.
• Tanındı, Z. (2006). “Nakkaşhâne”, DİA, c. 32, İstanbul.
• Taşkale, F. (2000). Kur’an- Kerîm’de Açan Çiçekler. M. Uğur Derman 65. Yaş Armağanı, İstanbul.
• Üstün, A. (1994). Necip Paşa Kütüphanesi’ndeki Yazmaların Tezhib Bakımından Önemi. Türk Kültüründe Tire, Ankara.
• Yardım, A. (1994). Necip Paşa Kütüphanesi’nin Kültür Tarihimiz Açısından Önemi. Türk Kültüründe Tire, Ankara.
• Yıldırım, A. İ. (2006). Necip Paşa Kütüphanesi. DİA, c. 32, İstanbul.
• Yıldırım, A. İ. (2004). Tire Vakıf Necip Paşa Kütüphanesi Tezhipli Yazmalar Kataloğu, Tire.
• Yılmaz, A. (2004). Türk Kitap Sanatları Tabir ve Istılahları. İstanbul. FOTOĞRAFLAR: Fotoğraf 1. Necip Paşa Kütüphanesi
• Fotoğraf 2. Dîvân-ı Câmi, 1b-2a sayfası Fotoğraf 3. Dîvân-ı Câmi, 5b sayfası Fotoğraf 4. Ahlâk-ı Alai, 1b sayfası Fotoğraf 5. NP/673 envanter nolu Kur’an-ı Kerîm’in Serlevha Tezhibi Fotoğraf 6. NP/672 envanter nolu Kur’an-ı Kerîm’in Serlevha Tezhibi Fotoğraf 7. Mesnevi XVII. yüzyıl (Necip Paşa Kütüphanesi’nden, envanter no: NP/313)