From Conservatism to Turkish Conservatism: Cultural and Political Roots of an Idelogy

Yıl 2023, Cilt: 14 Sayı: 2, 176 - 198, 30.11.2023

Fırat Mollaer

https://doi.org/10.19059/mukaddime.1368014

Cited By: 2

Öz

Bu çalışma Batıda gelişen muhafazakâr teoriden Türk muhafazakârlığına muhafazakâr ideolojinin genel özelliklerini saptamaya ve bunu Türk muhafazakârlığının çeşitli aşamaları ve çağdaş muhafazakârlığın durumu açısından ele almayı amaçlıyor. Buna göre, muhafazakârlığın Batıdaki ve Türkiye'deki karşılıkları arasında politik coğrafyalar arası farklılıklar olsa bile muhafazakâr ideolojinin çekirdek ilkeleri açısından ele alınırsa bir süreklilikten bahsetmemiz de mümkün görünmektedir. Bu varsayımdan hareketle, çalışma ilk bölümünde muhafazakârlığı “pratik bir ideoloji” olarak konumlandırdıktan sonra ideolojinin temel ilkelerini belirliyor. İkinci ana bölümde ise Türk muhafazakârlığının yaklaşık 100 yıllık serüveninde birbirinden farklı aşamalar ve üslupları teşhis ediyor. Son olarak içinde bulunduğumuz muhafazakârlık aşamasının genel özelliklerini çözümlüyor.

Anahtar Kelimeler

conservatism, Turkish conservatism, ideology, practical ideology, classical conservatism

Kaynakça

• Alper, E.-Göral, Ö. (2003). Aydınlar Ocağı. Ahmet Çiğdem (Ed.), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce, cilt 5, Muhafazakârlık içinde (s. 583-589). İstanbul: İletişim.
• Atabay, M. (2003). Anadoluculuk. Tanıl Bora (Ed.), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce, cilt 4, Milliyetçilik içinde (s. 515-540). İstanbul: İletişim.
• Aytürk, İ. (2023). Post-Post-Kemalizm: Yeni Bir Paradigmayı Beklerken. İlker Aytürk, Berk Esen (Ed.), Post-Post-Kemalizm: Türkiye Çalışmalarında Yeni Arayışlar içinde (s. 23-49). İstanbul: İletişim.
• Ayvazoğlu, B. (2003a). Peyami Safa. Ahmet Çiğdem (Ed.), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce, cilt 5, Muhafazakârlık içinde (s. 220-229). İstanbul: İletişim.
• Ayvazoğlu, B. (2003b). Türk Muhafazakârlığının Kültürel Kuruluşu. Ahmet Çiğdem (Ed.), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce, cilt 5, Muhafazakârlık içinde (s. 509-531). İstanbul: İletişim.
• Ayvazoğlu, B. (2003c). Yahya Kemal. Ahmet Çiğdem (Ed.), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce, cilt 5, Muhafazakârlık içinde (s. 416-421). İstanbul: İletişim.
• Bora, T. (1998). Türk Sağının Üç Hali. İstanbul: Birikim.
• Bora, Tanıl-Erdoğan, N. (2003). Muhafazakâr Popülizm. Ahmet Çiğdem (Ed.), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce, cilt 5, Muhafazakârlık içinde (s. 632-644). İstanbul: İletişim.
• Bourdieu, P. (1977). Outline of a Theory of Practice (Richard Nice, Trans.). Cambridge University Press.
• Bourdieu, P. (1998). Practical Reason: On the Theory of Action. Stanford University Press.
• Brown, W. (2006). American Nightmare: Neoliberalism, Neoconservatism, and De-Democratization. Political Theory, 34, 690-714.
• Brown, W. (2019). In the Ruins of Neoliberalism: The Rise of Anti-Democratic Politics in the West. Columbia University Press.
• Burke, E. (2014). Revolutionary Writings: Reflections on the Revolution in France and the First Letter on a Regicide Peace. Cambridge University Press.
• Çetinsaya, G. (2003). Cumhuriyet Türkiye’sinde ‘Osmanlıcılık’. Ahmet Çiğdem (Ed.), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce, cilt 5, Muhafazakârlık içinde (s. 361-380). İstanbul: İletişim.
• Çınar, M. (2003). Dergâh Dergisi. Ahmet Çiğdem (Ed.), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce, cilt 5, Muhafazakârlık içinde (s. 85-91). İstanbul: İletişim.
• Çiğdem, A. (2001). Taşra Epiği, ‘Türk’ İdeolojileri ve İslamcılık. İstanbul: Birikim.
• Çiğdem, A. (2003), Sunuş. Ahmet Çiğdem (Ed.), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce, cilt 5, Muhafazakârlık içinde (s. 13-19). İstanbul: İletişim.
• Demirel, T. (2007). Cumhuriyet Döneminde Alternatif Batılılaşma Arayışları: 1946 Sonrası Muhafazakâr Modernleşmeci Eğilimler Üzerine Bazı Değinmeler. Uygur Kocabaşoğlu (Ed.). Modern Türkiye’de Siyasi
• Düşünce, cilt 3, Modernleşme ve Batıcılık içinde (s. 218-238). İstanbul: İletişim.
• Eagleton, T. (1991). Ideology: An Introduction. New York-London: Verso.
• Erdoğan, R. T. (2004). Sunuş. Uluslararası Muhafazakârlık ve Demokrasi Sempozyumu. AK Parti Siyasi ve Hukuki İşler Başkanlığı. 10-11 Ocak.
• Freeden, M. (2003). Ideology. Oxford University Press.
• Freeden, M. (2005). Liberal Languages: Ideological Imaginations and Twentieth-Century Progressive Thought. Princeton University Press.
• Freeden, M. (2006). Ideologies and Political Theory: A Conceptual Approach. Oxford University Press.
• Güzel, Murat (2003). Necip Fazıl Kısakürek. Ahmet Çiğdem (Ed.), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce, cilt 5, Muhafazakârlık içinde (s. 334-341). İstanbul: İletişim.
• Habermas, J. (1991). The Structural Transformation of the Public Sphere: An Inquiry into a Category of Bourgeois Society (Thomas Burger, Trans.). The MIT Press.
• Hall, S.-Jacques, M. (1983). The Politics of Thatcherism. Lawrence and Wishart Ltd.
• Heywood, A. (2021). Political Ideologies: An Introduction. Red Globe Press.
• Huntington, S. (1957). Conservatism as an Ideology. American Political Science Review, 51, 2, 454-473.
• İnalcık, H. (2006). Change in Otoman-Turkish Society. Turkey and Europe in History. İstanbul: Eren.
• İnsel, A. (2003). Düzen mi Kalkınma mı? Ahmet Çiğdem (Ed.), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce, cilt 5, Muhafazakârlık içinde (s. 616-621). İstanbul: İletişim.
• İrem, N. (1996). Kemalist Modernism and the Genesis of Turkish Traditionalist Conservatism. Yayımlanmamış Doktora tezi, Bilkent Üniversitesi, Ankara.
• İrem, N. (2002). Turkish Conservative Modernism: Birth of a Nationalist Quest for Cultural Renewal. International Journal of Middle East Studies, 34, 1, 87-112.
• İrem, N. (2004). Undercurrents of European Modernity and the Foundations of Modern Turkish Conservatism: Bergsonism in Retrospect. Middle Eastern Studies, 40, 4, 79-112.
• Kirk, R. (1978). The Conservative Mind, From Burke to Eliot. Chicago: Regnery Gateway.
• Köker, L. (2003). Liberal Muhafazakârlık ve Türkiye. Ahmet Çiğdem (Ed.), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce, cilt 5, Muhafazakârlık içinde (s. 274-289). İstanbul: İletişim.
• Kymlicka, W. (2002). Contemporary Political Philosophy: An Introduction. Oxford University Press.
• Macridis, R. (1992). Contemporary Political Ideologies: Movements and Regimes. Harper Collins Publishers.
• Mannheim, K. (1991). Ideology and Utopia. Routledge.
• Mardin, Ş. (1973). Center-Periphery Relations: A Key to Turkish Politics? Daedalus, 102, 1, 169-190.
• Mardin, Ş. (1992). İdeoloji. İstanbul: İletişim.
• Mardin, Ş. (1994). Necip Fazıl and Necip Fazil and the Nakşibendı. Şerif Mardin (Ed.), Cultural Transition in the Middle East içinde (pp. 189-213). Brill.
• Mardin, Ş. (2006). Some Considerations on the Building of an Ottoman Public Identity in the Nineteenth Century. Religion, Society and Modernity in Turkey. Syracuse University Press.
• Mollaer, E. C. (2023). Questioning Islamic Conservatism: Social Space, Class, and Gender In the Everday of Keçiören. Yayımlanmamış doktora tezi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Mollaer, F. (2016a). Tekno-Muhafazakârlığın Eleştirisi: Politik Denemeler. İstanbul: İletişim.
• Mollaer, F. (2016b). Liberal Muhafazakârlık Karşısında Nurettin Topçu. İstanbul: Dergâh.
• Mollaer, F. (2017). Türk Muhafazakârlığında Bir Cevelan. İstanbul: Dergâh.
• Nisbet, R. (1978). Conservatism. Tom Bottomere, Robert Nisbet (Ed.), A History of Sociological Analysis içinde (pp. 80-119). New York: Basic Books.
• Nisbet, R. (2002). Conservatism: Dream and Reality. London and New York: Routledge.
• O’Sullivan, N. (2013). Conservatism. M. Freeden, L. T. Sargent, M. Stears (Ed.), The Oxford Handbook of Political Ideologies içinde (pp. 293-311). Oxford University Press.
• Oakeshott, M. (1962). Rationalism in Politics and Other Essays. London: Methuen.
• Quinton, A. (1978). The Politics of Imperfection: The Religious and Secular Traditions of Conservatice Thought in England from Hooker to Oakeshott. London&Boston: Faber and Faber. From Conservatism to Turkish Conservatism: Cultural and Political Roots of an Ideology
• Tännsjö, T. (2022). Conservatism. Oxford Research Encyclopedias, Politics, Oxford University Press.
• Taşkın, Y. (2003a). Muhafazakârlığın Uslanmaz Çocuğu: Reaksiyonerlik. Ahmet Çiğdem (Ed.), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce, cilt 5, Muhafazakârlık içinde (s. 187-215). İstanbul: İletişim.
• Taşkın, Y. (2003b). Nevzat Yalçıntaş. Ahmet Çiğdem (Ed.), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce, cilt 5, Muhafazakârlık içinde (s. 384-387). İstanbul: İletişim.
• Tunaya, T. Z. (1996). Türkiye’nin Siyasi Hayatında Batılılaşma Hareketleri. İstanbul: Arba.
• Ülken, H. Z. (1994). Türkiye’de Çağdaş Düşünce Tarihi. İstanbul: Ülken.
• Vincent, A. (2007). The Nature of Political Theory. Oxford University Press.
• Vincent, A. (2010). Modern Political Ideologies. Wiley-Blackwell.
• Yılmaz, M. (2006). Ak Parti: “Muhafazakâr Demokrasi ile Milliyetçi-Muhafazakârlık Arasında. Muhafazakâr Düşünce, 9-10, 47-54.