Annelerin Çalışma Durumları ile Depresyon ve Anksiyete Düzeyleri İlişkisinin İncelenmesi- Bir Ön Çalışma

Yıl 2017, Cilt: 1 Sayı: 1, 17 - 22, 30.06.2017

Melike Dönmez Hazal Yavuzlar Civan Esra Noyan Ahlatçıoğlu Dilruba Dülgeroğlu Esra Yazıcı , Nazan Aydın

https://doi.org/10.26695/mukatcad.2017.1

Öz

Anne olmak kadınların üstlendiği rolleri ve bununla birlikte sorumluluklarını arttırmaktadır. Anneler, artan roller ve sorumluluklar nedeniyle
zaman zaman zorlanmakta ve bu durumlar sebebi ile ruhsal bozukluklara neden olacak sıkıntılar yaşayabilmektedir. Çalışıyor olmak ya da olmamak
bu durum üzerine etkisi olan başlıca faktörlerden birisidir. Annelik ve çalışma durumunun çocuklar üzerine olan etkileri literatürde oldukça
sık yer almakta iken çalışma durumunun annenin ruhsal durumuna etkisi üzerine aynı oranda yayın bulunmamaktadır. Bu çalışmada
annelerdeki depresyon ve anksiyete düzeyleri ile çalışma durumları arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma örneklemi 5 yaş altında
çocuğu olan, 73 çalışmayan ve 70 çalışan anneden oluşmaktadır. Annelere çalışma durumlarına göre iki farklı sosyodemografik veri formundan
biri, Edinburgh Doğum Sonrası Depresyon ölçeği (EDSDÖ), Beck Anksiyete Ölçeği (BAÖ), Pharis Özgüven Ölçeği (PÖÖ), Maternal
Bağlanma Ölçeği (MBÖ) uygulanmıştır. EDSDÖ’ne göre depresyon kesme skoru ve çalışma durumu ile ilişkisinde istatiksel olarak anlamlı
değer bulunmamakla birlikte, çalışan annelerde depresyon sayısal olarak daha az bulunmuştur. BAÖ’ne göre, orta ve yüksek anksiyeteye sahip
olanların çalışmayan anneler arasında daha fazla sayıda olduğu gözlenmiştir. PÖÖ ve MBO ölçeği skorları her iki grupta da benzer bulunmuştur. Bu bulguları etkileyecek farklı faktörler mevcut olmakla birlikte çalışıyor olmanın annelerin ruh sağlığı üzerinde olumlu etkiye sahip olduğu
yapılabilecek yorumlardan biridir. Bu bulgularla, annelerin desteklerinin artırılarak çalışmalarının teşvik edilmesi önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Çalışan anne, anne ruh sağlığı, depresyon, anksiyete

Investigation of Relationship Between Depression, Anxiety Levels and Working Status of Mothers - A Preliminary Study

Öz

The roles and responsibilities of women increase after they become mothers. Because of the increase in their roles and responsibilities, the
mothers can experience difficulties from time to time, and these can lead to mental disorders. One of the factors that have effect on this is working
status of mothers. While there are many researches about the impact of the mothers’ working status on children, the number of studies about
the relationship between maternal work and maternal mental health status is relatively small. The aim of this study is to investigate the relationship
between the levels of depression, anxiety and working status of mothers. The study sample consisted of 73 non-working and 70 working
mothers with children under 5 years of age. The Edinburgh Postnatal Depression Scale, Beck Anxiety Inventory, Pharis Self-Confidence
Scale, and Maternal Attachment Inventory and two different sociodemographic data forms according to working status were used. Despite the
lack of statistical significance in relation to depression cut-off score and working status according to EPDS, depression was found to be numerically
less frequent in working mothers. According to the BAI, those with moderate to high anxiety were observed to be more frequent among
non-working mothers. PMS and MAI scale scores were found to be similar in both groups. Although there are many different factors that may
affect these findings it is possible to conclude that having a job has positive effects on mothers’ mental health. Depending on these findings, it
can be suggested that the support of mothers can be increased to encourge them to have a working life.

Anahtar Kelimeler

Working mother, maternal mental health, depression, anxiety

Kaynakça

• Aktaş, Y. (1994). Çalışan anne ve çocuğu. Yaşadıkça Eğitim, 1994(36), 7-12.
• Alstveit, M., Severinsson, E., & Karlsen, B. (2011). Readjusting one’s life in the tension inherent in work and motherhood. Journal of Advanced Nursing, 67(10), 2151–2160. doi: 10.1111/j.1365-2648.2011.05660.x
• Cox, J. L., Holden, J. M., & Sagovsky, R. (1987). Detection of postnatal depression. Development of the 10-item Edinburgh Postnatal Depression Scale. The British Journal of Psychiatry, 150(6), 782-786. Retrieved from http://bjp.rcpsych.org/content/150/6/782
• Çalışır, H. (2003). İlk kez anne olan kadınların annelik rolü başarımlarını etkileyen etmenlerin incelenmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Dagher, R. K., McGovern, P. M., Alexander, B. H., Dowd, B. E., Ukestad, L. K., & McCaffrey, D. J. (2009). The psychosocial work environment and maternal postpartum depression. International Journal of Behavioral Medicine, 16(4), 339-346. doi: 10.1007/s12529-008-9014-4
• Demiriz, S. ve Dinçer, Ç. (2000). Okul öncesi dönem çocuklarının öz bakım becerilerinin annelerinin çalışıp çalışmama durumlarına göre incelenmesi-A study on the preschool children’s self-help skills according to their mother’s working status. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 58–65.
• Engindeniz, A.N., Küey L. ve Kültür S. (1997). Edinburgh doğum sonrası depresyon ölçeği Türkçe formu geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Bahar Sempozyumları 1, Ankara: Psikiyatri Derneği Yayınları.
• Han, W.-J., Ruhm, C. J., Waldfogel, J., & Washbrook, E. (2008). The timing of mothers’ employment after childbirth. Monthly Labor Review, 131(6), 15–27.
• Hisli, N. (1989). Beck depresyon envanterinin üniversite öğrencileri için geçerliği, güvenirliği. Psikoloji Dergisi, 7(23), 3-13.
• Hsin, A., & Felfe, C. (2014). When does time matter? Maternal employment, children’s time with parents, and child development. Demography, 51(5), 1867–1894. doi: 10.1007/s13524- 014-0334-5
• Kavlak, O. & Şirin, A. (2009). The Turkish version of Maternal Attachment Inventory. Journal of Human Sciences, 6(1), 188–202.
• Loutfi, M. F. (Ed.) (2001). Women, gender and work: What is equality and how do we get there? Geneva: International Labour Office.
• Nomaguchi, K. M., Milkie, M. A., & Bianchi, S. M. (2005). Time strains and psychological well-being: Do dual-earner mothers and fathers differ? Journal of Family Issues, 26(6), 756–792. doi: 10.1177/0192513X05277524
• Ogbuanu, C., Glover, S., Probst, J., Liu, J., & Hussey, J. (2011). The effect of maternity leave length and time of return to work on breastfeeding. Pediatrics, 127(6), e1414-e1427. doi: 10.1542/peds.2010-0459
• Özkan, İ. (1994). Benlik saygısını etkileyen etkenler. Düşünen Adam, 7(3), 4–9.
• Poduval, J., & Poduval, M. (2009). Working mothers: How much working, how much mothers, and where is the womanhood? Mens Sana Monographs, 7(1), 63–79. doi: 10.4103/0973- 1229.41799
• Schwab-Reese, L. M., Ramirez, M., Ashida, S., & Peek-Asa, C. (2017). Psychosocial employment characteristics and postpartum maternal mental health symptoms. American Journal of Industrial Medicine, 60(1), 109–120. doi: 10.1002/ajim.22666
• Shepherd-Banigan, M., Bell, J. F., Basu, A., Booth-LaForce, C., & Harris, J. R. (2016). Workplace stress and working from home influence depressive symptoms among employed women with young children. International Journal of Behavioral Medicine, 23(1), 102–111. doi: 10.1007/s12529-015-9482-2
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) (2017). İstatistiklerle kadın, 2016. 24643, 8–11. Erişim Adresi: www.tuik.gov.tr
• Waldfogel, J. (2002). Child care, women’s employment, and child outcomes. Journal of Population Economics, 15(3), 527–548. doi: 10.1007/s001480100072