BOŞANMA DENEYİMİ YAŞAMIŞ KADINLARIN BOŞANMA ÖNCESİNDE, SÜRECİNDE, SONRASINDA YAŞADIKLARININ VE BOŞANMAYA İLİŞKİN DÜŞÜNCELERİNİN FEMİNİST KURAM ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 1, 86 - 116, 23.06.2023

Şevval Gök , Meriç Tok , Ali Emre Şevik , Gülay Günay

Öz

Bu araştırmanın amacı kadınların boşanma öncesinde, sürecinde ve sonrasında yaşadıkları deneyimlerin öğrenilmesiyle birlikte boşanma deneyimlerinde yaşadıklarının toplumsal cinsiyet kavramı ve feminist kuram çerçevesinde anlamlandırılması ve boşanmaya dair bakış açılarının aktarılmasıdır. Yapılan bu araştırma nitel çalışma ile gerçekleştirilmiş olup verilerin toplanması için yarı yapılandırılmış görüşme formu oluşturulmuştur. Verilerin değerlendirilmesi amacıyla içerik analizi yöntemine başvurulmuştur. Çalışma grubunu oluşturan 20 kadın ile yüz yüze ve telefonla görüşmeler gerçekleştirilmiş ve yapılan görüşmeler sonucunda verilerin değerlendirilmesi amacıyla içerik analizi yöntemine başvurulmuştur. Boşanmanın hem erkeği hem de kadını etkilediği aşikardır fakat en çok etkilenen taraf kadınlar olmuştur. Araştırmaya katılan tüm kadınların cinsiyetlerinden dolayı boşanma öncesi, süreci ve sonrasında büyük bir baskıya maruz kaldıkları görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Boşanma, Boşanma ve Kadın, Toplumsal Cinsiyet, Feminizm

Destekleyen Kurum

Araştırmamızı destekleyen herhangi bir kurum ya da kuruluş bulunmamaktadır.

Teşekkür

Makalemizi yayımlama imkanı sundukları için Marmara Üniversitesi Kadın ve Toplumsal Cinsiyet Dergisine teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Akoğlu, Ö. A., ve Küçükkaragöz, H. (2018). Boşanma Nedenleri ve Boşanma Sonrasında Karşılaşılan Güçlüklere İlişkin Bir Araştırma: İzmır İli Örneğı. Toplum ve Sosyal Hizmet, 29(1), 153-172. Erişim Tarihi: 05.05.2021 https://Dergipark.Org.Tr/En/Pub/Tsh/İssue/38635/448693
• Akpınar, R., Taşcı, K. ve Özsan, M. E. (2013). Hoşnutsuzluk Endeksine Göre Türkiye’de Bölgesel Farklılık, Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 4(10): 59-70
• Amato, P. R. & James, S. (2010). Divorce İn Europe And The United States: Commonalities And Differences Across Nations. Family Science, 1(1), 2-13.
• Arıkan, Ç. (1996). Halkın Boşanmaya İlişkin Tutumları Araştırması. T.C. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı. Ankara.
• Atasü Topçuoğlu, R. ve Altuntaş, B. (2016). Engelli Bakımı Sosyal Bakım ve Kadın Emeği. (S. 13-41). Ankara: Nika Yayınevi
• Beauvoir, S. (2020b). İkinci Cinsiyet Yaşanmış Deneyim (2. Cilt). Acar Savran. G. (Çev.). 5. Bölüm İçinde (S.13-222). İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları
• Berger, M. (2020). Causes Of Divorce: 13 Of The Most Common Reasons Erişim Tarihi: 05.05.2021 https://www.itsovereasy.com/insights/causes-of-divorce
• Birol, S. Ş., Temel, V., ve Aydın, E. (2017). Kadınların Boşanma Sonrası Yaşamlarının Psiko-Sosyal Açıdan İncelenmesi. Erişim Tarihi: 05.05.2021 http://Earsiv.Kmu.Edu.Tr/Xmlui/Handle/11492/1300
• Bourassa, K. J., Sbarra, D. A. & Whisman, M. A. (2015). Women İn Very Low Quality Marriages Gain Life Satisfaction Following Divorce. Journal Of Family Psychology, 29(3), 490. Erişim Tarihi: 05.05.2021 https://Psycnet.Apa.Org/Record/2015-15261-001
• Bulut, I. (1991). Parçalanmış Aileden Gelen Çocukların Davranış Özellikleri Hakkında Bir Araştırma. Aile Yazıları Iıı, Birey, Kişilik ve Toplum. Ankara, Ss. 197-228.
• Bulut, D. (2008). Kadınlarda Boşanma Ve Kültür İlişkisi. Journal Of Society & Social Work, 19(2). Erişim Tarihi: 05.05.2021 https://Www.Acarindex.Com/Dosyalar/Makale/Acarindex-1423931317.Pdf
• Can Y. ve Aksu N.B. (2016). “Boşanma Sürecinde Ve Sonrasında Kadın”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15 (58), S. 888-902. Erişim Tarihi: 05.05.2021 Https://Dergipark.Org.Tr/En/Pub/Esosder/Article/258824 Carbone, J. R. (1994). A Feminist Perspective On Divorce. The Future Of Children, 183-209. Erişim Tarihi: 05.05.2021 https://Www.Jstor.Org/Stable/1602484?Seq=1
• Crabtree, S. A., Harris, S. M., Bell, N. K., Allen, S., & Roberts, K. M. (2018). The Roles Of Love And Happiness İn Divorce Decision Making. Journal Of Divorce & Remarriage, 59(8), 601-615. Erişim Tarihi: 05.05.2021 https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/10502556.2018.1466254
• Çelen, M. (2011). Türkiye’de Boşanma Olgusu Ve Boşanma Çeşitleri.(Erişim Tarihi: 10.05.2021) http://Www.Manevisosyalhizmet.Com/Wp-Content/Uploads/2011/06/Turkiyede-Bosanma.Pdf
• Çiçek, Z. (2014). Boşanmanın Sosyolojik Analizi: Denizli Kenti Örneği. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Ana Bilim Dalı
• Demir, S. A. (2016). Aile İçi Problemler: İletişimsizlik, Şiddet ve Boşanma, (Editör) Avcı, N. Ve Aksoy, E.: Aile Sosyolojisi İçinde (Ss. 235-253) İstanbul: Lisans Yayıncılık.
• Dietz, M. G. (2003). Current Controversies İn Feminist Theory. Annual Review Of Political Science, 6(1), 399-431. Erişim Tarihi: 05.05.2021 https://Www.Annualreviews.Org/Doi/Abs/10.1146/Annurev.Polisci.6.121901.085635 Donovan, J. (2019). Feminist Teori. Bora A., Ağduk Gevrek, M. Ve Sayılan, F. (Çev.). (S.21-269). İstanbul: İletişim Yayınları
• Ermez, Ö. (2020). Evlilik, Aile Boşanma. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Ana Bilim Dalı Evlenme ve Boşanma İstatistikleri (2021). Erişim Tarihi: 13.05.2021, https://Data.Tuik.Gov.Tr/Bulten/Index?P=Evlenme-Ve-Bosanma-Istatistikleri-2020-37211
• Ferguson, K. E. (2017). Feminist Theory Today. Annual Review Of Political Science, 20, 269-286. Erişim Tarihi: 05.05.2021 https://Www.Annualreviews.Org/Doi/Abs/10.1146/Annurev-Polisci-052715-111648
• Gahler, M. (2006). “To Divorce Is To Die A Bit...”: A Longitudinal Study Of Marital Disruption And Psychological Distress Among Swedish Women And Men. The Family Journal, 14(4), 372-382. Erişim Tarihi: 05.05.2021 https://Journals.Sagepub.Com/Doi/Abs/10.1177/1066480706290145
• Giddens, A. (2000). Sosyoloji. (s.176). Ayraç Yayınevi, Ankara.
• Gökçe, B. (2020). Boşanmış Ebeveynlerin Boşanma Nedenleri ve Boşanma Kararlarına İlişkin Nitel Bir Çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Programı Guru, S. (2009). Divorce: Obstacles And Opportunities–South Asian Women İn Britain. The Sociological Review, 57(2), 285-305. Erişim Tarihi: 05.05.2021 https://Journals.Sagepub.Com/Doi/Abs/10.1111/J.1467-954x.2009.01830.X
• Günay, G., Ersoy, A. F. ve Özduran, O. A.(2019). Divorce As A Social Problems and It’s Causes: Family Court Examınatıons From Karabuk Sample. Türk Uygulamalı Sosyal Hizmet Dergisi, 2(1), 48-55. Erişim Tarihi: 05.05.2021 https://Dergipark.Org.Tr/En/Pub/Trjasw/İssue/46446/561133
• Harkönen, J. (2014). Divorce: Trends, Patterns, Causes, Consequences. Stockholm Research Reports İn Demography, 7. Erişim Tarihi: 05.05.2021 https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/9781118374085.ch15 Hetherington, E. M. & Kelly, J. (2002). For Better Or For Worse: Divorce Reconsidered. New York: Norton. Hooks, B. (2000). Feminism Is For Everybody Passionate Politics. Cambridge- Ma: South End Press.
• Kara (2020). Ülkelere Göre Boşanma Oranları. Erişim Tarihi:10.05.2021)
• https://Evrenatlasi.Org/2020/12/Ulkelere-Gore-Bosanma-Oranlari/ Kelly, J. (1982). Early Feminist Theory And The" Querelle Des Femmes", 1400-1789. Signs: Journal Of Women İn Culture And Society, 8(1), 4-28. Erişim Tarihi: 05.05.2021 https://Www.Journals.Uchicago.Edu/Doi/Abs/10.1086/493940
• Korkut, Y. (2003). Bir Geçiş Krizi Olarak Boşanma. Psikoloji Çalışmaları, 23, 99-112. Erişim Tarihi: 05.05.2021 https://Dergipark.Org.Tr/En/Download/Article-File/100083
• Krysik J. L. & Finn, J. (2016). Etkili Uygulama İçin Sosyal Hizmet Araştırması. Ercüment Erbay (Ed.) 6. Bölüm İçinde (193-210).Ankara: Nika Yayınevi
• Leopold, T. (2018). Gender Differences İn The Consequences Of Divorce: A Study Of Multiple Outcomes. Demography, 55(3), 769-797. Erişim Tarihi: 05.05.2021 https://Link.Springer.Com/Article/10.1007/S13524-018-0667-6
• Levinger, G. (1966). Sources Of Marital Dissatisfaction Among Applicants For Divorce, American Journal Of Orthopsychiatry, 36(5): 803-807.
• Lorenz, F. O., Wickrama, K. A. S., Conger, R. D., & Elder Jr, G. H. (2006). The Short-Term And Decade-Long Effects Of Divorce On Women's Midlife Health. Journal Of Health And Social Behavior, 47(2), 111-125. Erişim Tarihi: 05.05.2021 https://Journals.Sagepub.Com/Doi/Abs/10.1177/002214650604700202
• Öngider Gregory, N. (2016). Boşanma Mı Yoksa Çocuk İçin Evliliği Sürdürmek Mi? Çocuğun Psikolojik Uyumu Açısından Önemli Bir Soru. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 8(3), 275-289.
• Özkazanç, A. (2018). Feminizm Ve Queer Kuram. Bir İmkansız İdeal: Aile İçinde (S. 201-208). Ankara: Dipnot Yayınları Hill, B.P. & Kopp, J. (2015). Editorial on the special issue “Research on Divorce: Causes and Consequences”. Comparative Population Studies, 40(3);219 – 228 .Erişim Tarihi: 05.05.2021 https://www.researchgate.net/publication/283677465_Editorial_on_the_special_issue_Research_on_Divorce_Causes_and_Consequences
• Reeder, J. (2020). Erişim Tarihi: 05.05.2021 https://www.reederlawfirm.com/reasons-for-divorce Rendall, M. S., Weden, M. M., Fabreault, M. M., & Waldron, H. (2011). The Protective Effect Of Marriage For Survival: A Review And Update. Demography, 48(2), 481–506.
• Sancaklı, D. (2014). Boşanmış Annelerin ve Çocuklarının Boşanma Sürecine İlişkin Yaşantıları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
• Sands, R. G. & Nuccio, K. (1992). Postmodern Feminist Theory And Social Work. Social Work, 37(6), 489-494. Erişim Tarihi: 05.05.2021 https://Academic.Oup.Com/Sw/Article-Abstract/37/6/489/1923257 Soygan, H. (2019). Boşanmış Kadınların Boşanma Sebepleri Ve Boşanma Sonrası Karşılaştıkları Güçlüklerin Sosyolojik Analizi Yozgat İli Örneği. Yozgat Bozok Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Ana Bilim Dalı
• Taş, G. (2016). Feminizm Üzerine Genel Bir Değerlendirme: Kavramsal Analizi, Tarihsel Süreçleri Ve Dönüşümleri. Akademik Hassasiyetler, Cilt: 3 - Sayı: 5, Ss. 163-175. Erişim Tarihi: 05.05.2021 https://Scholar.Google.Com/Scholar?Hl=Tr&As_Sdt=0%2c5&Q=Feminizm+%C3%9czerine+Genel+Bir+De%C4%9ferlendirme%3a+Kavramsal+Analizi%2c+Tarihsel+Su%Cc%88re%C3%A7leri+Ve+D%C3%B6nu%Cc%88%C5%9fu%Cc%88mleri&Btng Tarhanacı, M. (2017). Boşanma Avukatlarının Anlatısıyla Trabzon’da Aile Ve Boşanma Olgusu. İmgelem, 89. Erişim Tarihi: 13.05.2021 https://Dergipark.Org.Tr/En/Download/Article-File/406894#Page=89
• Tatlılıoğlu, K. ve Demirel, N. (2016). Sosyal Bir Gerçeklik Olarak Boşanma Olgusu: Sosyal Psikolojik Bir Değerlendirme. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, S, 22, 59-73.
• TAYA (2016). Türkiye Aile Yapısı Araştırması. T.C. Aile Ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Ankara: T.C. Başbakanlık Aile Ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü (Asagem) Yayınları. Erişim Tarihi: 05.05.2021 https://Www.Aile.Gov.Tr/Media/35811/Taya-2016.Pdf
• TBNA (2014). Türkiye Boşanma Nedenleri Araştırması. T.C. Aile Ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Ankara: T.C. Başbakanlık Aile Ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü (Asagem) Yayınları. Erişim Tarihi: 05.05.2021 https://Www.Aile.Gov.Tr/Uploads/Athgm/Uploads/Pages/Arastirmalar/Tbna2014-Kitap.Pdf
• Uçan, Ö. (2007). Boşanma Sürecinde Kriz Merkezine Başvuran Kadınların Retrospektif Olarak Değerlendirilmesi. Klinik Psikiyatri, 10(1), 38-45. Erişim Tarihi: 05.05.2021 https://Jag.Journalagent.Com/Kpd/Pdfs/Kpd_10_1_38_45.Pdf Uğur, S. B. (2014). Günümüzde Kadının Boşanma Deneyimleri: Akademisyen Kadınlar Üzerine Bir Araştırma. Mediterranean Journal Of Humanities, 4(2), 293-326. Erişim Tarihi: 05.05.2021 http://Proje.Akdeniz.Edu.Tr/Mcri/Mjh/4-2/Mjh-22-Sinem_Burcu_Ugur.Pdf
• Walczak, Y. & Burns, S. (2004). Boşanma Ve Çocuk Üzerine Etkileri. İstanbul: Özgür Yayınları. Wollstonecraft, M. (2020). Kadın Haklarının Gerekçelendirilmesi. Hakyemez. D. (Çev.). 2. Bölüm İçinde (S. 35-57). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H.(2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. 7. Bölüm Ve 13. Bölüm İçinde (132, 242). Ankara: Seçkin Yayınları
• Yörük, A. (2009). Feminizm/Ler. Sosyoloji Notları, 7, 63-85. Erişim Tarihi: 05.05.2021 https://Www.Academia.Edu/Download/31778406/Sosyoloji_Notlari_7.Pdf#Page=63 Zastrow, C. (2016). Sosyal Hizmete Giriş. D. Baran Çiftçi (Ed.), 6. Ve 13. Bölüm İçinde (S. 261-597), Ankara: Nika Yayınevi