Küresel Kapitalizm Krizden Çıkıyor mu?

Yıl 2010, Cilt: 34 Sayı: 266, 23 - 65, 27.02.2014

Mustafa Durmuş

Öz

Özet
Uluslararası kapitalizmin sistemik krizinin uzun dönemli yeni bir aşamasındayız. Bu krizin
en kötü aşaması Eylül 2008’de Lehman Brothers’ın batışıyla başlamıştı. O tarihten sonra
dünya kapitalizmi yere çakıldı. Bazı ana akım iktisatçılarına göre 2009 İlkbaharından itibaren
toparlanma belirtileri ortaya çıkmaya başladı. Ekonomilerin yeşil filizler vermeye başladığını
ileri süren bu iktisatçılara karşılık Roubini ve Stiglitz gibi diğer bazı iktisatçılar, krizin sona
ermediğini, yeni spekülatif balonların şişirildiğini, uzatılmış bir ekonomik sürünme dönemine
girildiğini, çift dipli bir resesyonun görülebileceğini, ya da en iyimser ihtimalle çok yavaş ve
uzun sürecek bir toparlanmanın söz konusu olabileceğini vurguluyorlar.
Krizden sağlıklı bir çıkışın önünde ciddi engeller var. Bunlar, ABD mortgage piyasasındaki
finansal kurumanın sürmesi, reel sektörde karlılığın hala çok zayıf olması, kriz sonrasında daha
da artan bütçe açıkları ve kamu borç stoku, Çin ekonomisinin sıkıntıları, artan korumacılık
önlemleri ve bunun uluslar arası ticareti daraltması ve tüketici borçlandırılmasının artık
seçenek oluşturmaması.
Diğer yandan toparlanma olsun olmasın, tüm dünyada çalışan sınıfların koşulları giderek
daha da kötüleşiyor. Toparlanma iddialarına rağmen işsizlik artarak sürüyor. Ücret kısıntıları,
sosyal haklardaki kısıntılar ve sağlık, eğitim harcamalarına ayrılan payların azaltılması, buna
karşılık KDV, ÖTV gibi dolaylı vergilerin artırılması krizin faturasının emekçilere ödettirilmeye
devam edileceğini gösteriyor.
Anahtar sözcükler: Finansal kriz, resesyon, toparlanma, yeşil filizler, kar oranları.

 

Abstract
A new phase of the long-term systemic crisis of international capitalism is unfolding. Its
worst phase started immediately after Lehman Brothers went bankrupt in September 2008.
World capitalism then went into a half a year long tailspin. Since Spring 2009, some mainstream
economists have been pointing out that the economic ‘green shoots’ sprouting forth, supposedly
announcing an anticipated recovery. And more and more optimistic predictions of economic
recovery are worldwide. Some other economists, however stress that this is not the end of
the crisis, although some economic indicators are pointing to the end of the economic slide.
All downturns eventually hit a bottom at which the economy stabilises at a new low level, or
from which a recovery takes off. But this is not a normal recession, and the recovery, when
it comes, will not be a normal recovery. Major economists like Roubini and Stiglitzs warn
that behind the “green shoots” and talk of “economic recovery” is in fact there is a return to
a new speculative, and probably short-lived, bubble and we are going into an extended period
of “economic malaise” and a “double-dip recession” or at best an anemic recovery. Socialists
predicts that the world is not facing a routine cyclical recession but a deep structural crisis
which will probably extend for years.

Some underlying factors that seem to be just preventing green shoot recovery from turning
into vigorous new growth are as follows : First, ongoing financial crisis in sub prime mortgage
market, due to decreasing prices of both residental and commercial estate. As the financial
system is severely damaged, the credit crunch will not ease quickly. Second, due to weak
profitability, corporates’ interest payments fell short of committments. Third, rising budget
deficits and government debt ratios threaten financial stability and may cause a new mediumterm
crisis. Fourth, China’s crisis is deepening and threatening a global recovery. Fifth, rising
protectionism among leading capitalist countries may cause trade wars. Finally financing
through consumer credits is no longer an alternative.
Recovery or not, the misery of the working class all over the world is going to deepen.
Unemployment is going to continue to grow even in a weak recovery. Job creation, moreover,
is years away. Cuts in wages, benefits, pensions and health care and increases in indirect taxes
like VAT and SCT will accelerate, making workers pay for the crisis.
Key Words: Financial Crisis, recession, recovery, green shoots, profit rates

 

Anahtar Kelimeler

-

Küresel Kapitalizm Krizden Çıkıyor mu?

Öz

Kaynakça

• -