"İşçi Sınıfsız Demokratik Devrim"in İşçi Sınıfına Katkıları: 27 Mayıs Örneği

Yıl 2010, Cilt: 34 Sayı: 267, 211 - 233, 27.02.2014

Yıldırım Koç

Öz

ÖZET
Demokrat Parti, Türkiye’nin aydınlanması ve demokratik devrimi açısından gerici bir
harekettir. Bu gerici hareket, kapitalist dünyada ekonomik büyümenin yaşandığı bir dönemde
Soğuk Savaş’ta önemli bir jeopolitik konumda yer aldığı için, küçük meta üreticilerinin ve işçi
sınıfının çalışma ve yaşama koşullarında önemli olumlu gelişmeler gerçekleştirebilmiştir. Dış
ekonomik yardımın yanı sıra, tarım teknolojisinde, ulaştırmada ve sağlık alanında yaşanan
iyileşmeler ile DP’nin sosyal politikası, işçi sınıfının hizmet akdiyle çalışan geniş kesimlerinin
Demokrat Parti’yi desteklemelerine yol açmıştır. Böylece, yabancı güçlerin ve sermayenin
hakimiyetinin güçlendiği bir Türkiye’de, işçi sınıfının geniş kesimleri bu demokrasi karşıtı
süreci desteklemiştir. 27 Mayıs olayı, Türkiye’de demokratik devrimde önemli bir aşamadır. 27
Mayıs’ın önderleri, Türkiye’nin demokratikleşmesinin önünü açmışlar, Türkiye’de sosyalist
hareketin işçi sınıfıyla bağlar geliştirmesine olanak tanımışlar ve gerici bir yönetimi destekleyen
geniş işçi kitlelerinin sendikal hak ve özgürlüklerini anayasal güvence altına almışlardır. 27
Mayıs, DP döneminde demokrasi mücadelesine katılmayan işçi sınıfı hareketinin gelişmesine
önemli katkılarda bulunmuştur.
Anahtar Sözcükler: DP, 27 Mayıs, işçi sınıfı, demokratik devrim, demokratikleşme,
sosyalizm, sosyal politika

 

ABSTRACT
From the perspective of enlightenment and democratic revolution in Turkey, the Democrat
Party is reactionary. This reactionary movement could realize important improvements in the
living and working conditions of the small commodity producers and the working class, thanks
to the fact that Turkey was located at an important geopolitical location during the Cold War
at a time of economic growth of the capitalist world. In addition to the foreign economic aid,
improvements in agricultural technology, transportation and health care and the social policy
of DP, led to the support of the vast sections of the working class to the Democratic Party.
Thus, in Turkey when the domination of foreign powers and capital increased, large sections
of the working class supported this anti-democratic process. 27 May is an important stage in
the democratic revolution in Turkey. The leaders of 27 May facilitated the democratisation
process in Turkey, enabled the socialist movement in Turkey to develop links with the working
class and brought under constitutional guarantee the trade union rights and freedoms of the
masses of workers, who had supported this reactionary regime. 27 May has made important
contributions to the development of the working class movement which had not participated in
the struggle for democracy during the DP rule.
Keywords: DP, 27 May, working class, democratic revolution, democratisation, socialism,
social policy

Anahtar Kelimeler

DP, 27 Mayıs, işçi sınıf, demokratik devrim, demokratikleşme, sosyalizm, sosyal politika

CONTRIBUTIONS TO THE WORKING CLASS OF THE “DEMOCRATIC REVOLUTION WITHOUT THE WORKING CLASS”: THE 27 MAY INCIDENT

Öz

Kaynakça

• Ağaoğlu, Samet (1972), Demokrat Parti’nin Doğuş ve Yükseliş Sebepleri, Bir Soru, İstanbul, s.7, 78.
• Basın-Yayın ve Turizm Umum Md. (1957), Türkiye Nasıl İlerliyor, 1950-1957, Ankara, s. 1-20. Çalışma Vekaleti (1955), 4841 Sayılı Çalışma Vekaletinin Kuruluş ve Görevleri Hakkındaki Kanunun
• 17. Maddesine Göre Toplanan İkinci Çalışma Meclisi Zabıtları ve Komisyon Raporları, Ankara. Çalışma Vekaleti (1957), İşçiye Sağlanan Faydalar, s. 6.
• mülkiye 2010 Cilt: XXXIV Sayı:267 233
• Çavdar, Tevfik (1984), “Demokrat Parti,” Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, İstanbul içinde, s. 2069-70.
• Ekmekçi, Mustafa, “Çimento Sanayiinde Memurlar Vatan Cephesi’ne Zorla Nasıl Kaydettirilmişlerdi?” Öncü Gazetesi, 25.12.1960.
• Eroğul, Cem (1970), Demokrat Parti (Tarihi ve İdeolojisi), Ankara: SBF Yay.
• Giritlioğlu, F. (1965), Türk Siyasi Tarihinde Cumhuriyet Halk Partisi’nin Mevkii, Ankara, s. 314, 369. Güven, D. (2005), Cumhuriyet dönemi Azınlık Politikaları Bağlamında 6-7 Eylül Olayları, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay., s.60.
• Işıklı, Alpaslan (1979), Sendikacılık ve Siyaset, İstanbul: Birikim Yay., s. 362-363.
• İşçi Sigortaları Kurumu (1961), 1960 Yılı Çalışma Raporu ve Bilançosu, Ankara, s. 38, 45.
• Karpat, Kemal (1967), Türk Demokrasi Tarihi, Sosyal, Ekonomik, Kültürel Temeller, İstanbul, s.144.
• Kepenek, Yakup (1990), Gelişimi, Üretim Yapısı ve Sorunlarıyla Türkiye Ekonomisi, Ankara, Verso Yay., s.113.
• Koç, Yıldırım, “ ’27 Mayıs’zede İşçiler,” Mülkiyeliler Birliği Dergisi, Sayı 164, Şubat 1994, s.21-24.
• Koç, Yıldırım (1996), “6-7 Eylül Olayları ve Türk-İş,” Türkiye İşçi Sınıfı ve Sendikacılık Tarihi, Olaylar-Değerlendirmeler, YOL-İŞ Yay., Ankara içinde, s. 226-228.
• Kutal, Metin (1969), Teorik Esasları ve Tatbikatı Bakımından Asgari Ücret, İstanbul: İ.Ü.İktisat Fakültesi İktisad ve İçtimaiyat Enstitüsü Yay., s. 131-132.
• Kültür Bakanlığı - Tarih Vakfı (1998), Sendikacılık Ansiklopedisi, C.3, İstanbul, s. 489. Sendikalı Deniz-İş, “Sümerbank Deri ve Kundura Fabrikasının İşçilerine Sosyal Yardımı,” Türkiye
• Deniz İşçileri Sendikaları Federasyonu Yayın Organı, Sayı 5, 25 Temmuz 1953.
• Sunar, İ. (1984), “Demokrat Parti ve Popülizm,” Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, Cilt 8, İletişim Yay., İstanbul içinde, s.2083-2084.
• Sülker,Kemal (1987), Türkiye Sendikacılık Tarihi, İstanbul, Bilim Kitapevi Yay., s.11.
• Türk-İş (1957), 3. Genel Kurul İdari ve Mali Faaliyet Raporu (8.8.1953-31.5.1957), Ankara, s. 4-6.
• Türk-İş (1960), 4. Genel Kurulu İcra ve İdare Heyetleri İdari ve Mali Raporları, Ankara, s.4.
• Türkiye Tütün Müskirat Gıda ve Yardımcı İşçi Sendikaları Federasyonu – TTMGYİSF (1969), TTMGYİSF Olağanüstü Kongresi İdari, Mali ve Murakabe Raporları - 1969, İstanbul, s. 21.
• Uyar, H. (2001), Vatan Cephesi, Türk Siyasal Yaşamında Cepheleşmelere Bir Örnek, İstanbul: Büke Yay., s.40.