Kürt Sorununun “Çözüm Süreci” Biterken AKP Medyası ve Psikolojik Savaş

Yıl 2015, Cilt: 39 Sayı: 4, 5 - 42, 19.12.2015

Gülseren Adaklı

Öz

Kolonyal döneme kadar giden, ancak 1960’lı yıllarda yenilenen ayaklanma bastırma literatürü (counter-insurgency), temelde siyasal iktidarların yığınsal ayaklanmalarla açığa çıkan meşruiyet krizlerine yanıt vermek üzere kurgulanmıştır. Medyanın, ayaklanmacılara fikri desteği kırmak üzere yürütülen psikolojik savaş programlarında özel bir yeri bulunmaktadır. AKP Hükümeti, 2013 Haziranında patlak veren Gezi protestoları ve Fethullah Gülen Cemaatiyle olan stratejik ortaklığın fiilen bittiğini gösteren 17/25 Aralık 2013 yolsuzluk operasyonlarından itibaren AKP medyasının merkezinde olduğu yeni bir psikolojik savaş başlatmıştır. Hükümetle Kürt özgürlük hareketinin temsilcileri arasında yürütülen Çözüm Sürecinin 7 Haziran 2015 seçimlerinde fiilen ortadan kalkması fiziki çatışmayı olduğu kadar, süre giden psikolojik savaşı da şiddetlendirmiştir. Bu koşullarda, toplumu derin şekilde kutuplaştırıcı siyasetiyle paralel şekilde Hükümetin kullandığı temel unsurlar, AKP medyası ve yine partinin eşgüdümündeki özel iletişim birimine bağlı, AK-trol olarak bilinen sosyal medya kullanıcıları olmuştur. Bu çalışmada, AKP ve doğal lideri, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın psikolojik savaş çabaları, medya çerçevelemesi ve ayaklanma bastırma literatürü bağlamında çözümlenmektedir. Çalışmanın temel varsayımı, Türkiye’de son dönemde yaşanan krizin, AKP’nin psikolojik savaş siyasetiyle ortadan kaldırılamayacağı, “sıradan insanların” kamusal bilgiye erişiminin olağandışı ölçüde sınırlandırılmasına, Hükümet medyasının savaş kışkırtıcılığının da olağandışı artmasına rağmen bütün Devlet aygıtı kullanılsa bile günümüz koşullarında aktif rıza üretmenin kolaylaşmadığıdır.

Anahtar Kelimeler

Kürt sorunu, çözüm süreci, AKP medyası, ayaklanma bastırma, psikolojik savaş

Kaynakça

• Adaklı, G (19.08.2013). Solcu Bir Gazete, Solculuktan Önce ‘Gazete’ Yapmalıdır… Medium/Media (Kişisel blog), https://gulserenadakli.wordpress.com/2013/08/19/birgun1/
• Adaklı G (2012). Psikolojik Savaş ve Türk Medyası. Azad Alik, 27 Şubat, https://azadalik.wordpress.com/2012/02/27/psikolojik-savas-ve-turk-medyasi1/
• Albayrak N (28.08.2015). Koalisyonları Erdoğan mı Engelledi. Star, http://haber.star.com.tr/yazar/koalisyonlari-erdogan-mi-engelledi/yazi-1052875;
• Altuncu Ö ve Kaçmaz Y (2015). İşte AKP’nin ‘Yeni Türkiye Digital Ofisi’: 200 kişi, 24 saat, çift vardiya. Radikal, 8 Mayıs. http://www.radikal.com.tr/politika/iste_akpnin_yeni_turkiye_digital_ofisi_200_kisi_24_saat_cift_vardiya-1352335
• Altuntaş Ö (18.05.2015). AKP Sosyal Medya Merkezi’nde Bir Gün. BBC Türkçe, http://www.bbc.com/turkce/haberler/2015/05/150515_akp_sosyal_medya.
• Analiz Merkezi (18.08.2015/22:15). Aydın Doğan’ın Ajansı DHA’dan PKK’ya Özel Yayın! http://www.analizmerkezi.com/aydin-doganin-ajansi-dhadan-pkkya-ozel-yayin-61279h.htm
• ANF (02.09.2015). DİHA’ya Beşinci Kez Erişim Engeli. http://anfajans.com/guncel/dihaya-besinci-kez-erisim-engeli
• Apple Jr., R. W. (16.07.1985). Thatcher Urges the Press to Help ‘Starve’ Terrorists.NYT, http://www.nytimes.com/1985/07/16/world/thatcher-urges-the-press-to-helpstarve-terrorists.html
• Aydemir Ş (2011). İki Yılda 27 Çalışanı Öldürüldü. Radikal, 18 Mart, http://www.radikal.com.tr/kultur/iki_yilda_27_calisani_olduruldu-1043304
• Aykol H (28.08.2015). Savaşı Yeniden Kim Başlattı ve Seçimler Yapılabilecek mi? http://yeniozgurpolitika.eu/index.php?rupel=nuce&id=45575
• Ayrıntı Dergi (2013). Barış Gazeteciliği Tutarlılık Gerektirir (Sevda Alankuş ile Söyleşi). 12 Mayıs, http://ayrintidergi.com.tr/baris-gazeteciligi-tutarlilik-gerektirir-sevda-alankusile-soylesi/.
• BBC (2015). Editorial Guidelines in Full War, Terror & Emergencies. http://www.bbc.co.uk/guidelines/editorialguidelines/edguide/war/mandatoryreferr.shtml (erişimtarihi: 29.8.2015).
• BBC Türkçe (16.09.2015). Erdoğan: İhanet Oyununun Medya Ayağı Var. http://www.bbc.com/turkce/haberler/2015/09/150916_erdoganombudsmankonusma
• Bianet (2011). Özgür Gündem 17 yıl Sonra Yeniden; Hoş Geldin! 4 Nisan, https://bianet.org/bianet/ifade-ozgurlugu/129057-ozgur-gundem-17-yil-sonra-yeniden-hos-geldin
• Bila, Fikret (27.08.2015). Devlet İçin Varoluş Meselesiydi. Milliyet, http://www.milliyet.com.tr/devlet-icin-varolus-meselesiydi/siyaset/ydetay/2093052/default.htm;
• Birdal M S (2015). Yeni Sürüm Kontrgerilla. Evrensel, 6 Ocak, http://www.evrensel.net/yazi/73114/yeni-surum-kontrgerilla
• Bugorkova O (24.03.2015). Kremlin’in ‘Troll Ordusu’nun Perde Arkası. BBC DinlemeServisi, http://www.bbc.com/turkce/haberler/2015/03/150324_ukrayna_rusya
• Bulut Y (2015). Bu Adamlar Yargılanmayacak mı?, Star, 9 ağustos, http://haber.star.com.tr/yazar/bu-adamlar-yargilanmayacak-mi/haber-1048933
• CBS News (2015). Controversial Report Changed War Coverage in America. http://www.cbsnews.com/news/controversial-report-changed-war-coverage-in-america/
• CPJ (2014). Leyla Yildizhan (Deniz Firat) Firat News Agency. 8 Ağustos, https://www.cpj.org/killed/2014/leyla-yildizhan-deniz-firat.php
• Demir H (02.09.2015). Yasama Değil Yasaklama Organı. Dicle Haber Ajansı, http://www.diclehaber.com/tr/news/content/view/472391?from=1815887918
• Dicle Haber Ajansı (10.09.2015). İşte Devletin Çözümden Çark Ederek Savaşı Başlatma Kronolojisi. http://www.diclehaber.com/tr/news/content/view/473785?from=1815887918
• Dicle Haber Ajansı (26.08.2015). Takvimden Bomba Yalan! http://www.diclehaber.com/tr/news/content/view/471487?from=3833919307,
• Esayan M (26.08.2015). Gayrimeşru Kardeşler, PKK ve Diğerleri... Yeni Şafak, http://www.yenisafak.com/yazarlar/markaresayan/gayrimesru-kardesler-pkk-ve-digerleri-2019890
• Evrensel (24.08.2015). Erdoğan Rejimi Değiştirince ‘Devrim’ Diyen Yandaşlar ‘Öz Yönetim’i Müebbete Mahkum Etti! http://www.evrensel.net/haber/258974/erdoganrejimi-degistirince-devrim-diyen-yandaslar-oz-yonetimi-muebbete-mahkum-etti
• Finley K (2015). Pro-Government Twitter Bots Try to Hush Mexican Activists. Wired, 24 Ağustos, http://www.wired.com/2015/08/pro-government-twitter-bots-try-hushmexican-activists/ Bir araştırmaya göre 2014’te internet trafiğinin % 51’ini bu tür (ro)botlar oluşturmaktadır https://www.incapsula.com/blog/bot-traffic-report-2014.html
• Fung K (2013). Turkish Newspaper Takvim Publishes Fake Christiane Amanpour Interview. Huffington Post, http://www.huffingtonpost.com/2013/06/18/christianeamanpour-takvim-turkish-newspaper_n_3460023.html.
• Gürdoğan N (25.08.2015). Şiir Okuyan Terörist Olamaz. Yeni Şafak, http://www.yenisafak.com/yazarlar/nazifgurdogan/siir-okuyan-terorist-olamaz-2019877
• Hersh S M (1969). An Atrocity Is Uncovered: November 1969. The My Lai Massacre. St. Louis Post Dispatch, http://www.pierretristam.com/Bobst/library/wf-200.htm.
• Hürriyet (01.09.2015). AK Parti’de ‘Trol’ Sıkıntısı. http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29959867.asp
• Hürriyet (26.08.2015). Başbakan Ahmet Davutoğlu Genel Yayın Yönetmenleri ile Görüştü. http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29643969.asp.
• Hürriyet Daily News (18.06.2013). ‘Shame on You,’ Amanpour Reacts to Turkish Daily that Published Fake Interview. http://www.hurriyetdailynews.com/a-turkish-dailydefames-cnns-anchor-christiane-amanpour.aspx?pageID=238&nID=49022&NewsCatID=341
• İMCTV (09.09.2015). HDP’den Yeni Şafak Hakkında Suç Duyurusu. http://www.imctv.com.tr/hdpden-yeni-safak-hakkinda-suc-duyurusu/.
• Kaplan L (24.08.2015). Çatışmaları Bir Yıl Önce Örgüt Başlattı. Star, http://haber.star.com.tr/guncel/oz-yonetim-bir-ayaklanma-projesidir/haber-1051901
• Karagül İ (09.09.2015). PKK Doğu’dan, Aydın Doğan Batı’dan vuruyor. Yeni Şafak, http://www.yenisafak.com/yazarlar/ibrahimkaragul/pkk-dogudan-aydin-dogan-batidanvuruyor-2021676
• Karagül İ (21.08.2015). Aydın Doğan, Terör Ve Ulusal Güvenlik.. Yeni Şafak, http://www.yenisafak.com/yazarlar/ibrahimkaragul/aydin-dogan-teror-ve-ulusalguvenlik-2018798;
• Karagül İ (28.08.2015). Siyasi İktidarsızlar! Yeni Şafak, http://www.yenisafak.com/yazarlar/ibrahimkaragul/siyasi-iktidarsizlar-2019925.
• Karagül İ (26.08. 2015). Entelektüel Teröre, İç İşgale Direnmek..Yeni Şafak, www.yenisafak.com/yazarlar/ibrahimkaragul/entelektuel-teroreic-isgale-direnmek-2019896
• Kelkitlioğlu M (22.03.2015). Kürtçülük Yaparak Rant Sağlıyorlar. Akşam, http://www.aksam.com.tr/siyaset/kurtculuk-yaparak-rant-sagliyorlar/haber-391640
• Kelkitlioğlu M (28.08. 2015). PKK ve HDP Kokuyu Aldı. Akşam, http://www.aksam.com.tr/yazarlar/murat-kelkitlioglu/pkk-ve-hdp-kokuyu-aldi/haber-437117
• Küçükaydın D (2015). Olacağı Bilinen Bir Cinayetin Kroniği. Radikal Blog, http://blog.radikal.com.tr/politika/olacagi-bilinen-bir-cinayetin-kronigi-112474
• MacAskill E (31.01. 2015). British Army Creates Team of Facebook Warriors. TheGuardian, http://www.theguardian.com/uk-news/2015/jan/31/british-army-facebook-warriors-77th-brigade.
• Matin K (2015). Kobani: What’s in a Name? The Disorder of Things, 15 Ekim, http://thedisorderofthings.com/2014/10/15/kobani-whats-in-a-name/
• Muğurtay N (2015). Muhafazakâr Kürtler ve HDP: 7 Haziran Seçimlerini Hatırlamak. 16 Ağustos, Azad Alik, https://azadalik.wordpress.com/2015/08/16/muhafazakar-kurtlerve-hdp-7-haziran-secimlerini-hatirlamak/
• Özkök E (2015). Jöleli A330’dan İndirilmedi mi? Hürriyet, 8 Ağustos, http://sosyal.hurriyet.com.tr/yazar/ertugrul-ozkok_10/joleli-a330-dan-indirildi-mi_29758112
• Sabah (09.08.2015). Erdoğan’a Suikast Davasında Skandallar Bitmiyor. http://www.sabah.com.tr/gundem/2015/08/09/sumeyye-erdogana-suikast-davasinda-skandallarbitmiyor.
• Sözeri E K (2015). BBC Terör Propagandası mı Yapıyor? 31 Ağustos, P24: BağımsızGazetecilik Platformu, http://www.platform24.org/guncel/1052/bbc-teror-propagandasi-mi-yapiyor
• Sözeri E K (2015). HDP’ye Yapılan Saldırılar ve Cezasızlık Sistemli mi? 17 Mayıs, P24: Bağımsız Gazetecilik Platformu, http://www.platform24.org/guncel/899/hdp-yeyapilan-saldirilar-ve-cezasizlik-sistemli-mi-
• Takvim (18.06.2013). CNN’den kirli itiraf! http://www.takvim.com.tr/guncel/2013/06/18/cnnden-kirli-itiraf
• TC Dışişleri Bakanlığı (2015). No: 235, 21 Ağustos 2015, BBC’nin Terörizmi Açıkça Destekleyen Yayını Hk. http://www.mfa.gov.tr/no_-235_-21-agustos-2015_-bbc_ninterorizmi-acikca-destekleyen-yayini-hk_.tr.mfa
• The Guardian (18.08.2015). Woman Who Sued Pro-Putin Russian ‘Troll Factory’ Gets One Rouble in Damages. http://www.theguardian.com/world/2015/aug/18/womanwho-sued-pro-putin-russian-troll-factory-gets-one-rouble-in-damages;
• Türkiye İnsan Hakları Vakfı (2015a). 4-12 Eylül arasındaki Sokağa Çıkma yasağı sırasında Cizre’de Yaşanan Hak İhlalleri Raporu, http://tihv.org.tr/4-12-eylul-arasindaki-sokagacikma-yasagi-sirasinda-cizrede-yasanan-hak-ihlalleri-raporu/ (son erişim tarihi: 17.09.2015)
• Türkiye İnsan Hakları Vakfı (2015b). 6-7 Ağustos 2015 TİHV Dokümantasyon Merkezi Günlük İnsan Hakları Raporu, http://tihv.org.tr/6-7-agustos-2015-tihv-dokumantasyonmerkezi-gunluk-insan-haklari-raporu/ (son erişim tarihi: 17.09.2015)
• Twitter bots (26.08.2015). Diario La Razón, Partido Popular y Casa Real promocionados por una extensa red de cuentas falsas en Twitter. https://botsdetwitter.wordpress.com/2015/08/26/la-razon-pp-spam/ (erişim: 01.09.2015)
• Vatan (2014). IŞİD, PKK’lı Gazeteci Deniz Fırat’ı Öldürdü. 9 Ağustos, http://www.gazetevatan.com/isid-gazeteci-deniz-firat-i-oldurdu-666433-dunya/
• Vatan (24.07.2015/22:46). Türk Jetleri PKK ve IŞİD’i Bombaladı! http://www.gazetevatan.com/turk-jetleri-pkk-ve-isid-i-bombaladi--837172-gundem/
• Welch F (2005). The ‘Broadcast Ban’ on Sinn Fein. http://news.bbc.co.uk/2/hi/4409447.stm
• Yel, A M (2015). Banning Sinn Fein but broadcasting IRA? Turkey Agenda, 25 Ağustos, http://www.turkeyagenda.com/banning-sinn-fein-but-broadcasting-ira-2765.html
• Yeni Şafak (15.03.2015). Erdoğan: Artık Kürt Sorunu Yok Kardeşim. http://www.yenisafak.com/gundem/erdogan-artik-kurt-sorunu-yok-kardesim-2097940
• Yeni Şafak (2015). Sümeyye Erdoğan’a Suikast Emri. http://www.yenisafak.com/gundem/sumeyye-erdogana-suikast-emri-2087008
• Yetkin M (26.08.2015). Davutoğlu’nun Yerinde Olmak İsteyen Var mı? Radikal, http://www.radikal.com.tr/yazarlar/murat_yetkin/davutoglunun_yerinde_olmak_isteyen_var_mi-1421914.
• Yılmaz Ç (26.08.2015). Sürecin Kronolojik Bitişi. http://jiyan.org/2015/08/26/surecinkronolojik-bitisi/.
• Zeifman, Igal (2014). 2014 Bot Traffic Report: Just the Droids You were Looking for, https://www.incapsula.com/blog/bot-traffic-report-2014.html (Son erişim tarihi: 10 Eylül 2015)