Popülizmin Normatif İmkânları: Hınç ve Diğer Popülist Siyaset Biçimleri

Yıl 2017, Cilt: 41 Sayı: 1, 7 - 32, 09.05.2017

Onur Yıldız

Öz

 Bir siyasal olgu olarak popülizm üzerine yapılan normatif değerlendirmelere göz atıldığında, popülizmin, anaakım literatürde yaygın olarak olumsuz çağrışımlar ile anıldığı gözlemlenebilir. Liberal-demokratik bakış açısından popülizm siyasal düzenin işleyişini sekteye uğratan bir aksaklık olarak görülmekte, liberal-demokratik kurum ve kuralların işleyişine dair popülist itiraz, bir patoloji olarak anlaşılmakta ve normatif açıdan olumsuz olarak değerlendirilmektedir. Liberal düşünce içinde popülizme dair bu bakışın izi tarihsel olarak geriye götürülebilir. Fakat, son yıllarda hem demokratik hassasiyetleri güçlü popülist partilerin siyasal alanda güçlenmesi hem de popülizm üzerine yapılan kuramsal tartışmalarda demokrasi ve popülizm ilişkisinin çok yanlı bir ilişki olarak ele alınması ile beraber, popülizmin normatif değerlendirmelerinde bir çeşitlenme gözlemlenmektedir.

Metin, bu çeşitlenmeden hareketle, popülizme dair normatif değerlendirmelerin odaklandığı bir soru olarak “iyi popülizmi kötü popülizmden ayırt etmeye” dair teorik bir katkı sunma hedefindedir. Metinde Ernesto Laclau’nun popülizm kavramsallaştırmasında dile getirilen ve fakat yeterince detaylandırılmamış bir unsur olarak farklı popülist hareketlerin ürettiği çeşitli duygusal bağlanma türleri ve popülist bir araya gelmelerin katılımcılarının farklı duygusal yatırımları ele alınacaktır. Buna göre hınca dayalı bir bağlılık üreten popülist siyasetler ile daha açık, kapsayıcı ve demokratik duygusal bağlanmalar üreten popülist türleri arasında normatif bir ayrım ve değerlendirme yapmanın kuramsal imkânları tartışılacaktır.

Metin popülizme dair olumsuz normatif değerlendirmelerin modern siyasal teori içinde geriye giden izlerini tartışarak başlayacak ve sonrasında da bu olumsuz değerlendirmelerin güncel örneklerini ele alacaktır. Sonrasında ise yakın dönemde popülizmin demokratik imkânlarına vurgu yapan yazarların düşünceleri gözden geçirilecek ve bu imkânların sınırları vurgulanmaya çalışılacaktır. Margaret Canovan ve Cristobal Kaltwasser gibi düşünürlerin ele alınmasından sonra Ernesto Laclau’nun popülizmi bir siyasal mantık olarak kavramsallaştırması tartışılacak ve bu kavramsallaştırmanın normatif sınırlılıklarına rağmen, ortaya attığı ‘popülizmin duygusal bağlılıklara dair farklılaşması’ tezi ile bir normatif tartışma imkânı barındırdığı iddia edilecektir. Son olarak ise hınç üzerinden bir araya gelmeyi üreten bir popülizm ile bir araya gelmenin farklı duygusal bağlılıklar ile gerçekleştiği popülizm türlerini karşılaştıran bir normatif tartışma sunulacaktır.

Anahtar Kelimeler

popülizm, siyaset, normativite, demokrasi, hınç.

Kaynakça

• Ahmed S (2013). The Cultural Politics of Emotion. Routledge.
• Anti-Immigrant Populism: The March of Europe’s little Trumps (2015), http://www. economist.com/news/europe/21679855-xenophobic-parties-have-long-been-ostracised-mainstream-politicians-may-no-longer-be. Son erişim tarihi, 8/8/2016.
• Brown W (1995). States of Injury: Power and Freedom in Late Modernity. New Jersey: Princeton University.
• Butler J (2013). Kırılgan Hayat: Yasın ve Şiddetin Gücü, Metis, İstanbul.
• Canovan M (1981). Populism. Houghton Mifflin Harcourt P.
• Canovan M (1999). Trust the People! Populism and the Two Faces of Democracy. Political Studies, 47(1), 2-16.
• De la Torre C ve Weylan K (2013). Latin America’s Authoritarian Drift. Journal of Democracy, 24(3), 18-32.
• Greece and Its Discontents (2015). http://www.economist.com/news/ europe/21641273-syrizas-victory-will-inspire-other-populists-challenge-europes-political-order-greece-and-its, Son erişim tarihi: 8/8/2016.
• Kaltwasser C R (2012). The Ambivalence of Populism: Threat and Corrective for Democracy. Democratization, 19(2), 184-208.
• Katsambekis G and Stavrakakis Y (2013). Populism, anti-populism and European democracy: A view from the South. Populism, Political Ecology, 117.
• Laclau E (2005). Populism: What’s in a Name?. İçinde F Panizza (der), Populism and the Mirror of Democracy, Londra: Verso.
• Laclau E (2007). Popülist Akıl Üzerine. İstanbul: Epso.
• Le Bon G (2005). Kitleler Psikolojisi. Çev., S Demirkan, İstanbul: Yağmur Yayınları.
• Lipset M Seymour (1960). The Political Man: The Social Bases of Politics, Doubleday & Company
• Mouffe C (2002). Demokratik Paradoks.İstanbul: Epos.
• Mouffe C (2010). Siyasal Üzerine. İstanbul: İletişim yay.
• Mouffe C (2015). Dünyayı Politik Düşünmek. İstanbul: İletişim Yay.
• Mudde C (2015). The Problem with Populism. Guardian, 17 Şubat. Son erişim tarihi, 8/8/2016.
• Nietzche F (2003). On the Genealogy of the Morals. New York: Dover Publications.
• Playing with Fear (2015). http://www.economist.com/news/leaders/21679792- america-and-europe-right-wing-populist-politicians-are-march-threat, son erişim: 9/8/2016
• Ranciere J (2014). Demokrasi Nefreti, İstanbul: İletişim Yay.
• Scheler M (2015). Hınç. Ankara: Alfa Yay.
• Stavrakakis Y and Katsambekis G (2014). Left-wing Populism in the European Periphery: The Case of SYRIZA. Journal of Political Ideologies,19(2), pp.119-142.
• SYRIZA (2013). The Political Resolution of the First Congress of SYRIZA, http://left.gr/ news/political-resolution-1st-congress-syriza, son erişim 8/8/2016
• Taggart P (2002). Populism and the Pathology of Representative Politics. In Democracies and the Populist Challenge (pp. 62-80). Palgrave Macmillan UK.
• Tarde G (1903). The Laws of Imitation. New York: H. Holt.
• The Return of Populism (2006). http://www.economist.com/node/6802448. Son erişim tarihi, 8/8/2016.
• Tocqueville A D (1994). Amerika’da Demokrasi. Çev. İhsan Sezal vd., Ankara: Yetkin Yay.
• Ure M (2015). Resentment/Ressentiment. Constellations, 22(4), pp.599-613.
• Wodak R ve M Khosravinik ve B Mral (2013). Right-wing Populism in Europe: Politics and Discourse. Londra: Bloomsbur.