İsrail 2017 Irak Kürdistanı Bağımsızlık Referandumunu Neden Destekledi? Ontolojik Güvenlik Çerçevesinden Bir Değerlendirme

Yıl 2021, Cilt: 45 Sayı: 3, 559 - 586, 08.09.2021

Serhun Al

Öz

25 Eylül 2017’de Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY) başkanı Mesud Barzani
önderliğinde gerçekleştirilen bağımsızlık referandumuna açık destek veren tek
ülke İsrail oldu. Özellikle Barzani yönetiminin yakın müttefiki olan Amerika Birleşik
Devletleri (ABD) Irak toprak bütünlüğünün Ortadoğu’nun istikrarı için önemli olduğunu
vurgulayarak Barzani’nin bağımsızlık referandumunu ertelemesi çağrısında bulundu.
Bölgesel güçler Türkiye ve İran da referanduma sert tepki verdiler. Uluslararası
kamuoyunun, büyük devletlerin ve bölgesel güçlerin yalnızlaştırdığı Barzani yönetiminin
bağımsızlık referandumuna bir tek İsrail açıktan destek verdi. Başbakan Benjamin
Netanyahu ve diğer hükümet yetkilileri yaptıkları açıklamalarda İsrail devletinin Irak
Kürtlerinin devlet kurmak için çabalarını desteklediğini beyan ettiler. Neden İsrail, ABD
ve Batılı birçok devletin destek vermediği referanduma açıktan destek beyanında
bulundu? Bu davranış Uluslararası İlişkiler teorileri bağlamında nasıl açıklanabilir? Bu
makale devletlerin kaygı ve varoluşsal tehditleri önlemek için öz-kimlikleri etrafında
oluşturduğu söylemlerin ve davranışların sürekliliğine dikkat çeken Ontolojik Güvenlik
Teorisi (OGT) üzerinden İsrail’in Irak Kürdistanı’na desteğini açıklıyor. Bu makalede
tartışılacağı üzere Realist teorinin fiziksel güvenlik ve hayatta kalma çerçevesinin ötesine
geçen OGT yaklaşımına göre İsrail bu desteği vermeseydi kendi ontolojik güvenliğini
tehlikeye atacaktı. Referandum sürecinde İsrail, Kürdistan ve uluslararası basında çıkan
demeç ve görüşlere dayanarak İsrail’in desteği irdelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Irak, Kürtler, İsrail Dış Politikası, İran, Ontolojik Güvenlik

Kaynakça

• Abdullah F H (2018a). The Political System in Iraqi Kurdistan: Party Rivalries and Future Perspectives. Asian Affairs, 49(4), 606–24.
• Abdullah F H (2018b). PUK–KDP Conflict: Future Kurdish Status in Kirkuk. Jadavpur Journal of International Relations, 22(2), 107–126.
• Abdullah H (2019). Kürtlerin Twitter Üzerindeki Destekçisi İsrail. https://www.rudaw.net/turkish/opinion/25102019. Son Erişim Tarihi, 25.10.2019.