Kadın Cinselliğinin Disipline Edilmesini Kadının Genital Sakatlanması Üzerinden Okumak

Yıl 2023, Cilt: 47 Sayı: 1, 95 - 117, 08.07.2023

Çiğdem Sema Sırma

Öz

Beden, ontolojik yönünün yanı sıra din, sağlık, politika, ekonomi ve sosyal bilimler perspektiflerinin kesişme alanında yer almaktadır ve buzdağının görünür kısmana
benzer şekilde fizyolojik boyutun dışında toplumsal uzamda çeşitli anlamlar taşımaktadır. Beden, ikili karşıtlıklar bağlamında, özellikle kadın bedeni odak alındığında; ‘sağlık’/
‘hastalık’, ‘güzellik’/ ‘çirkinlik’/, ‘ideal’/ ‘ideal olmayan’ ve ‘doğurgan’ / ‘kısır’ gibi çeşitli yan anlamlarla değerlendirilebilmektedir. Ayrıca bedenin duruşu otorite ve statünün de göstergesi olabilmektedir. Toplumsal cinsiyet rolleri bağlamında ataerkil toplumda kadınlar, yemek masasında oturdukları yer, beden dilleri veya ses tonları gibi davranışları konusunda çeşitli kısıtlamalara maruz kalmaktadırlar. Kadın bedenini kontrol ve disipline etme yöntemleri bir taraftan korse, küçük ayakkabı ve zayıf beden baskısı iken diğer taraftan kadının hayatı pahasına beden bütünlüğünü bozarak
cinselliğini yaşamasını disipline etmek olarak karşımıza çıkmaktadır. Kadının genital sakatlanması hem bedensel bir işaretleme hem de toplumun kadının cinselliğine dair beklentilerinin somut bir göstergesi olma özelliğini taşımaktadır. Feminist politika içerisinde kadının politik, ekonomik ve gündelik hayattaki hakları için yapılan mücadele ve kazanımlar, dünyanın farklı coğrafyalarındaki kadınlar için genital sakatlanmaya karşı mücadele ile devam etmektedir. Her ne kadar feminist politikalarla birlikte çeşitli kazanımlar elde edilmiş olsa da hala genital sakatlanma bekâretin kanıtı ve cinsel isteği azaltma gerekçeleriyle varlığını sürdürmektedir. Ayrıca kadının genital sakatlanması kuşaklararası aktarım yoluyla da gerçekleşebilmekte ve genellikle de kadınlar tarafından uygulanmaktadır. Çocuk bedeninden genç kadın bedenine geçiş aşamasında kadının bedensel bütünlüğünün genital sakatlanma ile elinden alınarak cinsel yaşamının disipline edilmesi, günümüzde hala önemli bir problem alanını oluşturmaktadır. Kadının öncelikle beden bütünlüğünü bozan genital sakatlama, psikolojik sonuçlarına ek olarak kadının hayatı süresince devam edecek sağlık problemleriyle ve hatta ölümle sonuçlanabilmektedir. Diğer taraftan kadının genital sakatlanmasının kültürel kabul edilirliğinin kırılması gerektiği de açıktır. Bu noktada, sosyolojik olarak kadının genital sakatlanmasının neden ve sonuçları ile ele alınması önem kazanmaktadır. Bu çalışmanın konusunu, sosyolojik bakış açısıyla insan hakları ve beden bütünlüğünün korunması temelinde kadının genital sakatlanmasının sembolik anlamlarının ve sosyal inşasının kuramsal olarak ele alınması oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kadın, Kadın sünneti / Kadının Genital Sakatlanması, Kadın Cinselliği, Beden, Disiplin

Kaynakça

• Altınay A. G, (2021). Bedenimiz ve Biz: Bekâret ve Cinselliğin Siyaseti. İçinde: A Bora ve A. Günal (der), 90’larda Türkiye’de Feminizm, İstanbul: İletişim Yayınları, 323-345.
• Althaus F. A, (1997) Female Circumcision: Rite of Passage or Violation of Rights?. International Family Planning Perspectives, 23, (3), 130-133.
• Bahar S, (1995) Human Rights Are Women’s Right: Amnesty International and the Family. Hypatia, The Family and Feminist Theory 11(1), 105-134.
• Barrett H. R, Bedri N, ve Krishnapalan N, (2021) The Female Genital Mutilation (FGM) – Migration Matrix: The case of the Arab League Region, Health Care for Women International, 42 (2), 186-212.
• Berkovitch N, ve Bradley K, (1999) The Globalization of Women’s Status: Consensus / Dissensus in the World Polity. Sociological Perspectives, 42 (3), 481- 498.
• Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu, 2022 (United Nations Population Fund [UNFPA]) https://www.unfpa.org/resources/female-genital-mutilation-fgm-frequently-askedquestions# whatisfgm. Son erişim tarihi: 10.01.2023.
• Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu, 2023 (United Nations Population Fund [UNFPA]) https://www.unfpa.org/female-genital-mutilation#readmore-expand. Son erişim tarihi: 27.02.2023.
• Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu, 2023 (United Nations Population Fund [UNFPA]), International Day of Zero Tolerance for Female Genital Mutilation, https://www.unfpa.org/events/international-day-zero-tolerance-female-genital-mutilation Son erişim tarihi: 27.02.2023.
• Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (United Nations Population Fund [UNFPA]) ve Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (United Nations International Children’s Emergency Fund [UNICEF]), Delivering and Sustaining in the New Normal, Joint Programme on the Elimination of Female Genital Mutilation: Accelerating Change , 2021 Annual Report.