Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Baroniçeler, Kuryeler, Panterler: Yasadışı Psikoaktif Madde Trafiğinde Kadınların Rolleri ve Temsilleri

Yıl 2023, Cilt: 47 Sayı: 2, 771 - 792, 15.03.2023

Öz

Yasadışı psikoaktif maddelerin üretimi, dağıtılması ve pazarlanmasının artan etkileri ve popüler kültürdeki sunumları, küresel ve yerel siyasette ve akademik çalışmalarda her geçen gün daha görünür hâle gelmektedir. Buna bağlı olarak, bu maddelerin trafiğinin farklı aşamalarında ve şebekelerde kadınlara biçilen roller ve kadınların temsillerinin anlaşılması da hem pratikte hem de akademik yazında daha çok önem arz etmektedir. Bu çalışma, kadınların, yasadışı psikoaktif madde trafiğinin farklı aşamalarında genellikle küçümseme ya da abartma arasında salınan rollerine ve temsillerine sanat eserleri, etnografik, antropolojik kaynaklar ve araştırmacı gazetecilik çalışmaları üzerinden odaklanmaktadır. Çalışmada, yasadışı psikoaktif madde trafiği şebekelerinde en alt kademeden lider konumundaki kadınlara odaklanan literatür ve popüler kültürdeki sunumlar üzerinden, kadınların rolleri ve temsilleri analiz etmektedir. Bu bağlamda, çalışmada, kadınların rolleri ve konumları, tarihsel-sosyolojik bir perspektifle faydalanılarak tartışılmaktadır. Buna göre, çalışmada, kadınların, daha çok, trafiğin alt basamakları olan üretim, dağıtım ve pazarlama aşamalarında rol aldığı; ancak, nadiren de olsa daha üst kademeler olan şiddet uzmanlığı ve en üst mertebe olan liderlik konumuna da yükseldikleri savunulmuştur. Buna göre, bu yöndeki çalışmaların; kadınların trafikteki ve şebekelerdeki durumunu, kendi kararlarını kendileri alamayan, edilgen ve kurban aktörler ve bunun da karşısında, kadınların kendi kararlarını kendileri alan, risklerin farkında olan ve rasyonel, etkin aktörler olduğunu savunan örnekler olmak üzere ikiye bölündüğü ortaya konulmuştur. Vaka analizi sonucunda ise, kadınların, 20. yüzyılın başından itibaren, Meksika’da, trafiğin liderlik de dahil birçok aşamasında rol sahibi olduğu ve bu durumun, birer açık sır olarak kabul gördüğü sonucuna ulaşılmıştır. Bununla birlikte, hem trafiğin kendi yapısı hem trafiğe dair söylemler hem de trafikle mücadele, ataerkil normlar ve pratikler üzerinden şekillenmiş; kadınların rol ve temsilleri de bunlardan etkilenmiş, faal olarak şebeke liderliği yapan kadınlar dahi kendilerini geri planda tutmaya dikkat etmişlerdir. Bu şekilde, küresel yasadışı madde trafiğindeki kritik konumları sebebiyle merkezine Meksika ve Kolombiya’daki yasadışı psikoaktif madde trafiği şebekelerini ve bunların eylemlerini alan çalışma, konuya dair Türkçe yazındaki göreceli boşluğa da katkı sağlamayı amaçlamaktadır.

Kaynakça

  • Aguayo Quezada S (2001). La Charola: Una historia de los servicios de inteligencia en México. México City. D.F.: Grijalbo.
  • Aguiar J C (2012). Policing New Illegalities Piracy, Raids, and Madrinas. İçinde: W G Pansters (der), Violence, Coercion, and State-Making in Twentieth-Century Mexico, Stanford: Stanford University Press, 159-181.
  • Allum F (2007). Doing It for Themselves or Standing in for Their Men? Women in the Neapolitan Camorra (1950–2003). İçinde: G Fiandaca (der), Women and the Mafia: Female Roles in Organized Crime Structures. Londra: Springer, 9-18.
  • Anderson T L (2005). Dimensions of Women’s Power in the Illicit Drug Economy. Theoretical Criminology, 9(4), 371–400. doi: 10.1177/1362480605057725
  • Anderson T L ve Kavanaugh P R (2017). Women’s Evolving Roles in Drug Trafficking in the United States: New Conceptualizations Needed for 21st-Century Markets. Contemporary Drug Problems, 44(4), 339–355. https://doi.org/10.1177/0091450917735111.
  • Arias E D ve Grisaffi T (2021). Introduction: The Moral Economy of the Cocaine Trade. İçinde: E D Arias ve T Grisaffi (der), Cocaine: From Coca Fields to the Streets, Londra: Durham University Press, 1-40.
  • Astorga L (2003). Drogas sin Fronteras. Debolsillo.
  • Astorga L (2006). México: tráfico de drogas, seguridad y terrorismo. İçinde: C Galvis (der), Narcotráfıco: Europa, Estados Unidos, América Latina, Lima: Obreal, 139-161.
  • Balderas O (2016). My seven years as a sex slave in Mexican drug cartels. Vice News, 12 Ağustos. Son erişim tarihi, 7/10/2022. https://www.vice.com/en/article/zmqee9/my-seven-years-as-a-sex-slave-in-mexican-drug-cartels
  • Bonello D (2022). Las Patronas: The Secret History of Latin America’s Female Cartel Bosses. Vice News. Son erişim tarihi, 12/10/2022. https://www.vice.com/en/article/wx5v99/las-patronas
  • Borderland Beat (2011). Female assassins a growing part of drug cartels. Son erişim tarihi, 7/10/2022. http://www.borderlandbeat.com/2011/06/female-assassins-growing-part-of-drug.html
  • Buxton J (2020). Women as Actors in the Drug Economy. İçinde: J Buxton, G Margo ve L Burger (der), The Impact of Global Drug Policy on Women: Shifting the Needle, Bingley: Emerald Publishing Limited, 147-158. https://doi.org/10.1108/978-1-83982-882-920200021
  • Campbell H (2008). Female Drug Smugglers on the U.S.-Mexico Border: Gender, Crime, and Empowerment. Anthropological Quarterly, 81(1), 233-267. doi: 10.1353/anq.2008.0004
  • Campbell H (2009). Drug War Zone Frontline Dispatches from the Streets of El Paso and Juárez. Austin: University of Texas Press.
  • Campbell N D (2000). Using Women: Gender, Drug Policy, and Social Justice. New York: Routledge.
  • Carey E (2009). Selling is More of a Habit than Using: Narcotraficante Lola la Chata and Her Threat to Civilization, 1930-1960. Journal of Women’s History, 21(2), 62-89. doi: 10.1353/jowh.0.0080
  • Carey E (2014). Women drug traffickers: mules, bosses, and organized crime. New México: University of New México Press.
  • Carey E (2017). A Woman Formed the First Cartel? Historical imagination and realities of the US-Mexico drug war. Social History of Alcohol and Drugs, 31, 25-41.
  • Carey E (2022). La Nacha, the Godmother of Border Trafficking: Transnational Drugs and Gendered Power in Ciudad Juárez, 1920–1960. İçinde: W G Pansters ve B T Smith (der), Histories of Drug Trafficking in Twentieth-Century Mexico, Albuquerque: University of New Mexico Press, 109-126.
  • Chicago Tribune (2022). Primer vistazo a Sofía Vergara como la famosa reina de las drogas Griselda Blanco para nueva serie de Netflix, 20 Ocak. Son erişim tarihi, 12/10/2022. https://www.chicagotribune.com/espanol/entretenimiento/sns-es-sofia-vergara-reina-drogas-narco-griselda-blanco-netflix-20220119-r62s7kk6xbbqhhdk6d5datrsl4-story.html
  • Consejo Cuidadano Para la Seguridad Pública y la Justicia Penal (2018). Las 50 ciudades más violentas del mundo 2018. Son erişim tarihi, 1.11.2021. http://www.seguridadjusticiaypaz.org.mx/seg uridad/1567-estudio-las-50-ciudades-mas- violentas-del-mundo-2018
  • Contreras L P (2010). De ‘marihuaneros’ a ‘mafiosos’: transformaciones en los discursos de la prensa colombiana de los años sesenta y setenta sobre el ‘problema droga. Signo y Pensamiento, 39, 314-329.
  • Correa-Cabrera G (2017). Los Zetas Inc: Criminal Corporations, Energy and Civil War in Mexico. Texas: University of Texas Press.
  • Cusick L (2006). Widening the harm reduction agenda: From drug use to sex work. International Journal of Drug Policy, 17(1), 3–11. https://doi.org/10.1016/j.drugpo.2005.12.002
  • Del Olmo R (1990). The Economic-Crisis and the Criminalization of Latin-American Women. Social Justice, 17(2), 40–53.
  • Driver A (2015). More or Less Dead: Feminicide, Haunting, and the Ethics of Representation in Mexico. Tuscon: The University of Arizona Press.
  • Durán-Martínez A (2018). The Politics of Drug Violence: Criminals, Cops and Politicians in Colombia and Mexico. New York: Oxford University Press.
  • El Tiempo (2021). “¿Qué hay detrás del aumento de homicidios en lo que va del año?”, 1 Temmuz. Son erişim tarihi, 12/9/2022. https://www.eltiempo.com/justicia/delitos/balance-de-homicidios-en-colombia-aumentaron-21-en-2021-600015
  • Expansión (2013). Sandra Ávila, “reina” que inspira corridos y destaca en el mundo del narco. 20 Ağustos. Son erişim tarihi, 9/10/2022. https://expansion.mx/nacional/2013/08/20/sandra-avila-reina-que-inspira-corridos-y-destaca-en-el-mundo-del-narco
  • Farfán Méndez C (2020). Women’s Involvement in Organised Crime and Drug Trafficking: A Comparative Analysis of the Sinaloa and Yamaguchi-gumi Organisations. İçinde: J Buxton, G Margo ve L Burger (der), The Impact of Global Drug Policy on Women: Shifting the Needle, Bingley: Emerald Publishing Limited, 159-168. https://doi.org/10.1108/978-1-83982-882-920200022
  • Fiandaca G (der). (2007). Women and the Mafia: Female Roles in Organized Crime Structures. Londra: Springer.
  • Fleetwood J (2014). Drug Mules: Women in the International Cocaine Trade. New York: Palgrave Macmillan.
  • Franklin J (2016). Queen of Cartels: most famous female leader of Mexico's underworld speaks out. The Guardian, 16 Mayıs. Son erişim tarihi, 22/10/2022. https://www.theguardian.com/society/2016/may/16/mexico-drug-cartels-famous-female-leader-sandra-avila
  • Giacomello C (2014). How the Drug Trade Criminalizes Women Disproportionately. NACLA Report on the Americas, 47(2), 38-41. doi: 10.1080/10714839.2014.11721853.
  • Giacomello C ve Youngers C A (2020). Women Incarcerated for Drug-related Offences: A Latin American Perspective. İçinde: J Buxton, G Margo ve L Burger (der), The Impact of Global Drug Policy on Women: Shifting the Needle, Bingley: Emerald Publishing Limited, 103-111. https://doi.org/10.1108/978-1-83982-882-920200016
  • Giacomello C ve Feilding A (2013). Illicit Drugs Markets and Dimensions of Violence in Guatemala. Oxford: Beckley Foundation. Son erişim tarihi, 4/10/2022. https://www.beckleyfoundation.org/wp-content/uploads/2016/04/Illicit-Drugs-Markets-Report-20-December-2013.pdf
  • Global Initiative Against Transnational Organized Crime (2020). Crime and Contagion: The Impact of a Pandemic on Organized Crime. Son erişim tarihi, 4/10/2022. https://respect.international/wp-content/uploads/2020/07/Crime-and-Contagion-The-impact-of-a-pandemic-on-organized-crime-.pdf
  • Gootenberg P (2008). Andean cocaine: the making of a global drug. Chapel Hill: The University of North Carolina Press.
  • Gugliotta G ve Leen, J (1989 [2011]). Kings of Cocaine: Inside the Medellín Cartel. An Astonishing True Story of Murder, Money, and International Corruption. Garrett County Press Digital Edition.
  • Harper R L, Harper, G C, Stockdale J E (2002). The role and sentencing of women in drug trafficking crime. Legal and Criminal Psychology, 7(1), 101-114. https://doi.org/10.1348/135532502168414
  • Hernández A (2010). Los Señores del Narco. México D. F.: Grijalbo.
  • Hernández A (2021). Emma y las otras señoras del narco. México D. F.: Grijalbo.
  • Hernández R D (2019). Coloniality of the US/Mexico Border Power, Violence, and the Decolonial Imperative. Tuscon: The University of Arizona Press.
  • Ingrascì O (2007). Women in the ‘Ndrangheta: The Serraino–Di Giovine Case. İçinde: G Fiandaca (der), Women and the Mafia: Female Roles in Organized Crime Structures, Londra: Springer, 47-52.
  • Izcara Palacios S P (2017). Prostitution and Migrant Smuggling Networks Operating between Central America, Mexico, and the United States. Latin American Perspectives, 44(6), 31-49. doi: 10.1177/0094582X17699910.
  • Justice in Mexico (2022). 2021 Organized Crime and Violence in Mexico Report. Son erişim tarihi, 19/10/2022. https://justiceinmexico.org/wp-content/uploads/2021/10/OCVM-21.pdf
  • Kassab H S ve Rosen J D (2019). Illicit Markets, Organized Crime, and Global Security. Cham: Palgrave Macmillan. https://doi.org/10.1007/978-3-319-90635-5
  • Lupsha P A (1989). Towards an Etiology of Drug Trafficking and Insurgent Relations: The Phenomenon of Narco-Terrorism. International Journal of Comparative and Applied Criminal Justice, 13(2), 61-75. doi: 10.1080/01924036.1989.9688918
  • Miguel P (2007). Algo sobre las narcas: Un caso de empoderamiento. La Jornada, 4 Ekim. Son erişim tarihi, 7/10/2022. https://www.jornada.com.mx/2007/10/04/index.php?section=sociedad&article=048o1soc
  • Monárrez-Fragoso J E (2018). Feminicide: Impunity for the Perpetrators and Injustice for the Victims. İçinde: K Carrington vd. (der), The Palgrave Handbook of Criminology and the Global South, Palgrave Macmillan, 913-929. https://doi.org/10.1007/978-3-319-65021- 0_44, 913-929.
  • Pansters W G, Benjamin T S (der) (2022). Histories of Drug Trafficking in Twentieth-Century Mexico. Albuquerque: University of New Mexico Press.
  • Parra Restrepo, B (1996). La economía de la droga, ¿quiénes se benefician? Innovar, 8, 93-119.
  • Pereira I ve Ramírez L (2020). From the Colombian Coca Fields: Peasant Women Amid the War on Drugs. İçinde: J Buxton, G Margo, L Burger (der), The Impact of Global Drug Policy on Women: Shifting the Needle, Bingley: Emerald Publishing, 169-178. https://doi.org/10.1108/978-1-83982-882-920200023.
  • Pérez-Reverte A (2003). Entrevista / Arturo Perez-Reverte / Confirma ficcion existencia de ‘Reina’. Son erişim tarihi, 12/10/2022. https://go.gale.com/ps/i.do?p=IFME&u=googlescholar&id=GALE%7CA123893161&v=2.1&it=r&sid=sitemap&asid=5667440f.
  • Prada A M (2009). Asalariados de la muerte. Sicariato y criminalidad en Colombia. URVIO: Revista Latinoamericana de Seguridad Ciudadana, 8, 61-74. https://doi.org/10.17141/urvio.8.2009.1124
  • Quesada I M (2020). Las Empoderadas’ Women Coca Growers Building Territorial Peace. İçinde: J Buxton, G Margo, L Burger (der), The Impact of Global Drug Policy on Women: Shifting the Needle, Bingley: Emerald Publishing Limited, 179-181. https://doi.org/10.1108/978-1-83982-882-920200024
  • Ramírez-Pimienta J C (2011). Sicarias, buchonas y jefas: perfiles de la mujer en el narcocorrido. The Colorado Review of Hispanic Studies, 8-9, 327–352.
  • Ramírez-Pimienta J C (2019). “También La Nacha mentada”: apuntes sobre la presencia de Ignacia Jasso en la corridística, la historia y la cultura popular de Ciudad Juárez. Tenso Diagonal, 8, 83-98.
  • Rodríguez D B (2019). Las Ciudades Imposibles: Violencia, miedos y formas de militarización contemporánea en urbes latinoamericanas: Medellín–Ciudad Juárez. Ciudad de México: UNAM.
  • Roldán M (1999). Colombia, Cocaine and the “miracle” of modernity in Medellín. İçinde: P Gootenberg (der), Cocaine: Global Histories, New York: Routledge, 165-182.
  • Rose (2020). A Mother’s Story. İçinde: J Buxton, G Margo, L Burger (der), The Impact of Global Drug Policy on Women: Shifting the Needle, Bingley: Emerald Publishing Limited, 229-235. https://doi.org/10.1108/978-1-83982-882-920200031
  • Rovner E S (2007). La Prehistoria de la marihuana en Colombia: consumo y cultivos entre los años 30 y 60. Cuadernos de Economía, 5(47), 205-222.
  • Sánchez C A (2022). A Sense Of Brutality: Philosophy After Narco-culture. Mountain View: Amherst College Press.
  • United Nations Office on Drugs and Crime (UNODC) (2019). Global Study on Homicide, 2019. Son erişim tarihi, 4/10/2022. https://www.unodc.org/unodc/en/data-and-analysis/global-study-on-homicide.html
  • United Nations Office on Drugs and Crime (UNODC) (2021). World Drug Report 2021. Son erişim tarihi, 4/10/2022. https://www.unodc.org/unodc/en/data-and-analysis/wdr2021.html
  • United Nations Office on Drugs and Crime (UNODC) (2022). The impact of COVID-19 on organized crime, Research Brief. Son erişim tarihi, 4/10/2022. https://www.unodc.org/documents/data-and-analysis/covid/RB_COVID_organized_crime_july13_web.pdf
  • Valdés Castellano G (2013). Historia del narcotráfico en México. Aguilar (eBook).
  • van Duyne P C ve Levi M (2005). Drugs and Money Managing the drug trade and crime-money in Europe, New York: Routledge.
  • Vanguardia (2019). Dan 17 años a La Comandante Bombón, jefa de sicarias de Los Zetas, 18 Ağustos. Son erişim tarihi, 5/10/2022. https://vanguardia.com.mx/noticias/nacional/dan-17-anos-la-comandante-bombon-jefa-de-sicarias-de-los-zetas-ATVG3476969
  • Wainwright T (2016). Narconomics: How to Run a Drug Cartel. New York: Public Affairs.
  • Weitzer R (2022). Sex Work: Types and Paradigms. İçinde: R Weitzer (der), Sex for Sale: Prostitution, Pornography, and Erotic Dancing, New York: Routledge, 3-42.
  • Wright M W (2013). Feminicidio, narcoviolence, and gentrification in Ciudad Juárez: the feminist fight. Environment and Planning D: Society and Space, 31, 830-845. https://doi.org/10.1068/d17812.
  • YouTube (2015). Los Tigres Del Norte - Contrabando Y Traición (En Vivo). Son erişim tarihi, 12/10/2022. https://www.youtube.com/watch?v=uFuVcltnCzc
  • YouTube (2018). Las Panteras. Son erişim tarihi, 12/10/2022. https://www.youtube.com/watch?v=1mCGn3BYj9M
  • YouTube (2020a). Fiesta En La Sierra – Los Tucanes De Tijuana. Son erişim tarihi, 12/10/2022. https://www.youtube.com/watch?v=QKIyY-qN6TY&t=7s
  • YouTube (2020b). Reina de Reinas. Son erişim tarihi, 12/10/2022. https://www.youtube.com/watch?v=pZqhMfXrTMk
  • Zaitch D (2005). The Ambiguity of Violence, Secrecy, and Trust among Colombian Drug Entrepreneurs. Journal of Drug Issues, 35(1), 201–228. https://doi.org/10.1177/002204260503500110
  • Zellers-León A (2021). Drug Crops, Twisted Motorcycles, and Cultural Loss in Indigenous Colombia. İçinde: E D Arias ve T Grisaffi (der), Cocaine: From Coca Fields to the Streets, Durham: Duke University Press, 94-116.
  • Yazar (2020).
  • Yazar (2022).
Toplam 80 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Siyaset Bilimi (Diğer)
Bölüm Makale / Articles
Yazarlar

Onur Ağkaya 0000-0003-3044-5978

Yayımlanma Tarihi 15 Mart 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2023 Cilt: 47 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Ağkaya, O. (2023). Baroniçeler, Kuryeler, Panterler: Yasadışı Psikoaktif Madde Trafiğinde Kadınların Rolleri ve Temsilleri. Mülkiye Dergisi, 47(2), 771-792.
AMA Ağkaya O. Baroniçeler, Kuryeler, Panterler: Yasadışı Psikoaktif Madde Trafiğinde Kadınların Rolleri ve Temsilleri. Mülkiye Dergisi. Mart 2023;47(2):771-792.
Chicago Ağkaya, Onur. “Baroniçeler, Kuryeler, Panterler: Yasadışı Psikoaktif Madde Trafiğinde Kadınların Rolleri Ve Temsilleri”. Mülkiye Dergisi 47, sy. 2 (Mart 2023): 771-92.
EndNote Ağkaya O (01 Mart 2023) Baroniçeler, Kuryeler, Panterler: Yasadışı Psikoaktif Madde Trafiğinde Kadınların Rolleri ve Temsilleri. Mülkiye Dergisi 47 2 771–792.
IEEE O. Ağkaya, “Baroniçeler, Kuryeler, Panterler: Yasadışı Psikoaktif Madde Trafiğinde Kadınların Rolleri ve Temsilleri”, Mülkiye Dergisi, c. 47, sy. 2, ss. 771–792, 2023.
ISNAD Ağkaya, Onur. “Baroniçeler, Kuryeler, Panterler: Yasadışı Psikoaktif Madde Trafiğinde Kadınların Rolleri Ve Temsilleri”. Mülkiye Dergisi 47/2 (Mart 2023), 771-792.
JAMA Ağkaya O. Baroniçeler, Kuryeler, Panterler: Yasadışı Psikoaktif Madde Trafiğinde Kadınların Rolleri ve Temsilleri. Mülkiye Dergisi. 2023;47:771–792.
MLA Ağkaya, Onur. “Baroniçeler, Kuryeler, Panterler: Yasadışı Psikoaktif Madde Trafiğinde Kadınların Rolleri Ve Temsilleri”. Mülkiye Dergisi, c. 47, sy. 2, 2023, ss. 771-92.
Vancouver Ağkaya O. Baroniçeler, Kuryeler, Panterler: Yasadışı Psikoaktif Madde Trafiğinde Kadınların Rolleri ve Temsilleri. Mülkiye Dergisi. 2023;47(2):771-92.
Mülkiye Dergisi: Mülkiyeliler Birliği Konur Sokak No. 1, Kızılay - ANKARA, TÜRKİYE. Tel: +90 312 4185572; Faks: +90 312 4191373; mulkiyedergisi@mulkiye.org.tr / Mülkiye Dergisi, Mülkiyeliler Birliği Genel Merkezi Yayın Organı'dır.