Kitap İncelemesi: Samoa’da Ergen Olmak, Margaret Mead (Çev. Gökçe Aktuğ, Alfa Yayınları, 2018)

Yıl 2023, Cilt: 47 Sayı: 4, 1412 - 1419, 15.09.2023

Emre Aktürk

Öz

Bu kitap inceleme yazısında, Antropolog Margaret Mead’in 1928 yılında yayımlanmış “Samoa’da Ergen Olmak” kitabı konu edilmektedir. Türkçe’ye 2018 yılında çevrilen bu kitap, hem Mead’in ilk saha çalışması olması hem de tarih olarak görece oldukça erken bir dönemde gerçekleştirilmiş olması bakımından oldukça önemlidir. Mead’in ilerleyen dönemlerinde daha da net bir biçimde ortaya çıkacak olan akademik ve insani özelliklerinin ilk nüveleri bu kitapta görülmektedir. Mead, yalnızca, kendi içinde yaşadığı toplumu terk edip, farklı toplumların egzotik hikayelerini gerek akademik gerekse de popüler okuyucuya sunma derdinde olmamıştır. Bu ilk çalışmasında bile Mead, Batı dışı toplumlardan neler öğrenilebileceğini göstermeye çalışmıştır. Kitabın temel konusu, bir ada olan Samoa’da genç kızların ergenliklerinin nasıl geçtiğini tüm detaylarıyla ortaya koymaktır. Mead’in böylesi bir merak konusuna sahip olmasının temel sebebi, dönemin Amerika’sı ve Avrupa’sında kendine geniş bir yer bulan; ergenliğin sancılı, fırtınalı ve zorlu bir süreç olduğu iddiasını, Batı dışı bir toplumda sınamaktır. O’nun amacı, ergenliğin her zaman sancılı ve fırtınalı bir süreç olmadığını, bunun böyle olmasında çeşitli kültürel faktörlerin etkili olduğunu göstermektir. Mead, bu iddiasını tüm bir kitap boyunca sahadan elde ettiği gözlemler vasıtasıyla okuyucuya sunar ve şunu da sormadan edemez: Peki biz, Samoa toplumun neler öğrenebiliriz? Yılın 1928 olduğu yeniden hatırlanacak olursa, Mead’in böylesi bir öneri ortaya koymuş olması oldukça cesur bir hamledir. Belki de bu yüzdendir ki, Mead’in çalışması bugün bile canlılığını korumaktadır.

Anahtar Kelimeler

Margaret Mead, Antropoloji, Sosyal Antropoloji, Kültürel Antropoloji, Ergenlik