‘Dijital Siyaset’ Bağlamında 23 Haziran 2019 İBB Seçimlerinde Ekrem İmamoğlu'nun Yürüttüğü Seçim Sürecinin Twitter Özelinde İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 48 Sayı: 3, 619 - 653, 27.09.2024

Serhat Kaya

Öz

Dijitalleşme, enformasyon ve bilginin analog halden bilgisayar teknolojisi tarafından okunabilmesini ifade etmektedir. Dijitalleşmeyle birlikte kişilerarası iletişim çok daha hızlanmış ve oluşan hiperortam ile iletişim anlık hale gelmiş ve teknolojilerdeki dijitalleşme sosyal medya platformlarının oluşmasına kaynaklık etmektedir. Bu platformlarda fikir ve düşünceler anlık olarak milyonlarca kullanıcıya ulaşmaktadır. Oluşan bu durum özellikle siyasal iletişim için önemli fırsat haline gelmektedir. Topluma ve bireylere ulaşmada alternatif bir alan olarak kullanılmaya başlanan sosyal medya, klasik ya da eskiye ait iletişim ve argüman biçimlerini de değişikliğe uğratmaktadır. İnternet tabanlı bu değişiklikte siyaset yapma biçimi ve toplumla iletişim pratiği de payına düşeni almakta ve yenilikler sayesinde siyasetin sosyal medya platformunun kullanılması dijital siyaset döneminin başlamasına zemin oluşturmaktadır. Sosyal medya platformları, yeni nesil siyasetin başlamasına, kullanıcıların özgürce fikirlerini yazabilmesine, toplumsal gelişmelere karşı toplu itiraz edilebilmesine olanak sağlamaktadırlar. Bu mecraların başında kuşku yok ki Twitter yer almaktadır. Twitter’ın, dijital siyasetin yürütülmesinde ve oluşumunda görece en önemli konumda olduğunu görülmektedir. Siyasetin içinde yer alan aktörlerin neredeyse tamamı toplumu bilgilendirmek veya eleştiri amaçlı açıklamalarını Twitter üzerinden gerçekleştirmektedirler. Twitter kullanıcı sayısının her geçen gün artması ve twitleşmenin yaygınlık kazanması siyasal arenadaki liderlerin, yöneticilerin, adayların dikkatini çekmiş ve ortaya çıkan sosyal medya aracıyla siyasal twitleşmenin yapılabileceği yeni bir alan oluşturmaktadır. Medya ve siyaset ilişkisinde kitle iletişim araçları arasında belki de en etkili olan sosyal medya mecralarıdır. Bu bağlamda bu çalışma, 31 Mart 2019’da Yüksek Seçim Kurulu (YSK) tarafınca iptal edilen ve 23 Haziran 2019’da yenilenen İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı (İBB) seçiminde Millet İttifakı’nın Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) adayı Ekrem İmamoğlu’nun sosyal medya kullanımı ‘dijital siyaset’ bağlamından Twitter örneği üzerinden analizini amaçlamaktadır. İmamoğlu’nun resmi Twitter hesabı 7 Mayıs - 22 Haziran 2019 tarihleri arasında paylaşılan tweetler; türleri, içerikleri ve işlevleri bakımından nicel olarak içerik analizine tabi tutulmuştur. Araştırmada, İmamoğlu’nun paylaştığı tweetler; konularına göre, biçimsel dağılımları, etiketlerin içerikleri, en çok retweetlenen tweetler, en çok paylaşılan ve izlenen videolar ve en çok kullanılan seçim etiketleri şeklinde kategoriler oluşturulup kategorilerin oranları grafikler halinde sunulmuştur. Çalışma sonucunda, İmamoğlu, seçim sürecinde seçmene ulaşmada tweetlerinin konulara göre dağılımında duyuru ve bilgilendirmede ilk iki sırayı paylaşırken, paylaşımlarını yüzde 49 videolarla, yüzde 40 fotoğraflarla ve yüzde 11 emojilerle yaptığı ortaya çıkmıştır. Ayrıca çalışmada, İmamoğlu’nun yürüttüğü seçim kampanyasının yeni nesil siyaset yapma yöntemi olan ‘dijital siyaset’ ile yürüttüğü görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Dijital Siyaset, Twitter, Ekrem İmamoğlu, Siyasal İletişim, 31 Mart 2019 İBB Seçimleri

Kaynakça

• Anadolu Ajansı (16/03/2024). Rusya Devlet Başkanı Oy Kullandı. https://www.aa.com.tr/tr/dunya/rusya-devlet-baskani-putin-devlet-baskani-seciminde-oy-kullandi/3165850. Son erişim tarihi, 16/03/2024.
• Aziz A (2013). Siyasal İletişim. 4. Baskı, Ankara: Nobel Yayınları.
• Barlas N (2021). Siyasal İletişimde Dijitalleşme: 24 Haziran 2018 Cumhurbaşkanlığı Seçimleri Üzerine Karşılaştırmalı Bir Twitter Analizi. Yeni Medya Elektronik Dergisi, 5 (3), 269-285.
• BBC Türkçe (06/09/2020). Ekrem İmamoğlu-Binali Yıldırım canlı yayında tartıştı, hangi aday daha başarılı bulundu? https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-48665681. Son erişim tarihi, 06/09/2020.
• Bianet (18/09/2020). Dünya basınında seçim sonuçları. https://m.bianet.org/bianet/medya/209686-dunya-basini-secim-sonuclarini-boyle-gordu-istanbul-tokadi. Son erişim tarihi, 18/09/2020.
• Bulunmaz B (2011). Otomotiv Sektöründe Sosyal Medyanın Kullanımı ve Fiat Örneği. Global Media Journal, 2 (3), 19-50.
• Çelik F (2020). İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı Seçimi’nde Adayların Twitter İçeriklerinin Siyasal İletişim Açısından İncelenmesi. Erciyes İletişim Dergisi, 7 (1), 123-148.
• Couldry N (2015). Handbook Of Digital Politics. İçinde: S Coleman ve D Freelon (der), The Social Foundations Of Future Digital Politics, Edward Elgar Publishing Inc, 35-50.
• Coleman S ve D Freelon (2015). Handbook of Digital Politics. İçinde: S Coleman ve D Freelon (der), Introduction: Conceptualizing Digital Politics, Edward Elgar Publishing Inc, 1-13.
• Çalışkan M ve Mencik Y (2015). Değişen Dünyanın Yeni Yüzü: Sosyal Medya. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, 50, 254-277.
• Çelik F ve Aktaş H (2017). Siyasal İletişimde Twitter Kullanımı: “1 Kasım 2015 Genel Seçimleri Öncesi ve Sonrası Dönemde Siyasal Partilerin Twitter Kullanımları Üzerine Karşılaştırmalı Bir Analiz”. 1. Uluslararası Sosyal Bilimler ve Eğitim Araştırmaları Sempozyumu (ISCER) Bildiri Kitabı, 457-476.
• Dalkıran İ (2016). Bir İletişim Aracı Olan Sosyal Medyanın Halkla İlişkiler Ekseninde Türk Markaları Tarafından Kullanımı: Ülker ve Eti Üzerinden Bir İnceleme. İletişim Çalışmaları Dergisi, 2(3), 1-24.
• Dahlgren P (2005). The Internet, Public Spheres, And Political Communication: Dispersion And Deliberation, Political Communication, 22 (2), 147- 162.
• Denton R E ve Woodward G C (1998). Political Communication in America, New York: Praeger.
• Dijk J V (2006). The Network Society. London: Sage.
• Dinçkol B V ve Işık A (2019). Katılımcı Demokrasi ve Online Karar Alma Bağlamında E-Oy ve Estonya Örneği. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi. 5 (2), 716-726. DOI: 10.33433/maruhad.665428 https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/902481.
• Euronews (17/06/2020). Beş başlıkta seçim vaatleri. https://tr.euronews.com/imamoglu-yildirim-munazarasi-5-baslikta-secim-vaatleri. Son erişim tarihi, 17/06/2020.
• Evrensel (11/07/2019). Ekrem İmamoğlu’nun seçim vaatleri. https://www.evrensel.net/haber/381021/ekrem-imamoglunun-secim-vaatleri Son erişim tarihi, 11/07/2019.
• Fiske J (1996). İletişim Çalışmalarına Giriş. Çev. S İrvan, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Fuchs C (2021). The Digital Commons And The Digital Public Sphere: How To Advance Digital Democracy Today. Westminster Papers in Communication and Culture, 16 (1), 9-26.
• Genel M G (2012). Siyasal İletişim Kampanyalarında Sosyal Medyanın Kullanımı 12 Haziran 2011 Seçimleri Twitter Örneği. The Turkish Online Journal Of Design, Art And Communication, 2 (4), 23-31.
• Gökçe O (1995). İçerik Çözümlemesi. Konya: Selçuk Üniversitesi Yayınları.
• Gökçe O (2006). İçerik Analizi Kuramsal ve Pratik Bilgiler. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Gerbaudo P (2019). The Digital Party: Political Organisation And Online Democracy. London: Pluto Press.
• Güngör S (2017). Siyasetin @ Hali: Dijital Çağda Siyasal Katılım. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22 (Kayfor 15 Özel Sayısı), 2259-2273.
• Güven S (2021). Siyasi Parti Liderlerinin Sosyal Medyayı Kullanım Pratikleri: Twitter Örneği. The Journal Of Social Sciences, 8 (54), 181-195.
• Güzel C (2020). Sosyal Medyanın Niteliği, Gelişimi ve Kullanım Alanları Üzerine Kuramsal Bir İnceleme. Sosyolojik Düşün Dergisi, 5 (2), 93-112.
• Hansen A (2000). “İçerik Çözümlemesi”, İletişim Araştırmalarında İçerik Çözümlemesi. Çev. M S Çebi, Ankara: Alternatif, 49-102.
• Haberturk (18/09/2020). İstanbul seçimi dünya basınında büyük yankı uyandırdı. https://www.haberturk.com/istanbul-secimi-dunya-basininda-buyuk-yanki-uyandirdi-2497913. Son erişim tarihi, 18/09/2020.
• Haber7 (18/09/2020). Haziran seçimleri dünya basınında. https://www.haber7.com/dunya/haber/2872205 23-haziran-secimleri-%20dunya-basininda. Son erişim tarihi, 18/09/2020.
• Hindman M (2009). The Myth Of Digital Democracy. Princeton: Princeton University Press.
• Independent Türkçe (18/09/2020). İmamoğlu’nun zaferi dünya basınında. https://www.indyturk.com/node/44931/d%C3%BCnya/imamo%C4%9Flu%E2%80%99nun-zaferi-d%C3%BCnya-bas%C4%B1n%C4%B1nda-yeni-bir-ba%C5%9Flang%C4%B1%C3%A7. Son erişim tarihi, 18/09/2020.
• Irak D ve Yazıcıoğlu O (2012). Türkiye ve Sosyal Medya. İstanbul: Okyanus Us Yayınları.
• Işık S K ve Işık A (2021). Yeni Bir Siyasi Parti Türü Olarak Elektronik Siyasi Partiler. İstanbul Hukuk Mecmuası, 79 (2), 673-698.
• Jungherr A (2009). The Digi Active Guide to Twitter for Activism, https://www.researchgate.net/publication/220006921_The_DigiActive_Guide_to_Twitt er_for_Activism. Son erişim tarihi, 25/03/2020.
• Kalender A (2000). Siyasal İletişim Seçmenler ve İkna Stratejileri. Konya: Çizgi Yayınevi.
• Kaya S (2018). Parti Gazeteciliği ve Hegemonya: Türkiye’de 16 Nisan Referandumu Üzerine Bir İnceleme. The Journal of Academic Social Science, 6 (70), 380-398.
• Kurnaz A (2022). Dijital Siyasetin Yükselişi ve Yapay Zekâ Siyaset, Kamu Yönetimi ve Uluslararası İlişkiler Bağlamında Yapay Zekâ Tartışmaları. https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=4312539. Son erişim tarihi, 08/09/2024.
• Kentel F (1991). Demokrasi, Kamuoyu ve Siyasal İletişime Dair. Birikim Dergisi, 30, 39-44.
• Kuş O (2022). İletişim Çalışmalarında İçerik Analizi ve Metin Madenciliğinin Kullanımı. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 51: Özel sayı 1, 177-191.
• McNair B (2007). An Introduction to Political Communication. London and New York: Routledge.
• Metin O ve Ünal Ş (2022). İçerik Analizi Tekniği: İletişim Bilimlerinde ve Sosyolojide Doktora Tezlerinde Kullanımı. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22 (Özel Sayı 2), 273-294.
• Özkan N (2019). Kahramanın Yolculuğu. İstanbul: Mediacat Yayıncılık.
• Polat B vd. (2021). Türkiye’de Twitter Kullanıcılarının Retweet Pratikleri Üzerine Kullanımlar ve Doyumlar Paradigması ile Bir Karma Araştırma. Yeni Medya Elektronik Dergisi, 5 (2), 112-135.
• Sakallı C ve Bahadıroğlu D (2018). Dijital İletişim: Yeni Bir Dile Doğru. Journal Of Turkish Studies. 13 (6), 129-146.
• Saltman R G (1978). Effective Use of Computing Technology in Vote-Tallying (Vol.13). US Department of Commerce, National Bureau of Standards.
• Simon J B vd (2017). Digital Democracy: The Tools Transforming Political Engagement. Nesta.
• Sputnik (18/09/2020). Twitter’da 2019’un en çok konuşulanları belli oldu. https://sputniknews.com.tr/20191211/twitterda-2019un-en-cok-konusulanlari-belli-oldu-1040808518.html. Son erişim tarihi, 18/09/2020.
• Şen A F ve Şen Y F (2023). Türkiye’de Dijital Siyaset: Siyasal Partilerin Dijital Demokrasi Pratikleri. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10 (2), 490-509.
• Telciler C (2017). Elektronik Seçim Sistemleri, Sorunlar, Çözüm Önerileri. Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 106-122.
• Thompson C (2008). Can You Count on Voting Machines? New York Times https://www.nytimes.com/2008/01/06/magazine/06Vote-t.html. Son erişim tarihi, 06/09/2020.
• T24 (06/09/2020). Ekrem İmamoğlu: ben İstanbul’un en iddialı adayıydım, beni niye çağırmadınız? https://t24.com.tr/haber/ekrem-imamoglu-trt-haber-de-sorulari-yanitliyor,826607. Son erişim tarihi, 06/09/2020.
• Tongut S ve Akman E (2014). Sosyal Medyanın Siyasi Partiler Tarafından Siyasal İletişim Aracı Olarak Kullanılması: 2014 Yerel Seçimleri ve Cumhuriyet Halk Partisi İstanbul Büyükşehir Belediye Başkan Adayı Mustafa Sarıgül’ün Twitter Kullanımı. Journal Of Turkish Studies, 9 (5), 117-137.
• Ünür E (2016). Geleneksel Medya’nın Sosyal Medyayı Nasıl Kullandığına İlişkin Bir İnceleme: Dizilerin Twitter Kullanımı. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 20 (1), 153-170.
• Vaccari C (2017). Online Mobilization in Comparative Perspective: Digital Appeals And Political Engagement in Germany, Italy, and The United Kingdom. Political Communication, 34 (1), 69-88.
• Yaşar İ H (2022) Siyasal İletişim Aracı Olarak Twitter Platformu: Siyasal Partiler Üzerine Bir İnceleme. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (1), 14-33. Yüksel E (2019). Türkiye’de İletişim Araştırmalarında İçerik Analizi Uygulamaları, Sorunlar ve Çözüm. https://www.academia.edu/41783621/Türkiye_de_İletişim_Araştırmalarında_İçerik_Analizi_Uygulamaları_Sorunlar_ve_Çözüm_Önerileri_P . Son erişim tarihi, 08/09/2024. Zafer C ve Vardarlıer P (2019). Toplumsal Gürültüden Toplumsal Hareketlere Sosyal Medyanın Rolü: Arap Baharı ve Gezi Parkı Olayları Örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21 (2), 379-390. Wearesocial (28/01/2022). Türkiye’de Sosyal Medya Kullanım Verileri. https://recrodigital.com/dunyada-ve-turkiyede-internet-sosyal-medya-kullanimi-2022. Son erişim tarihi, 28/01/2022.