Üniversite Öğrencilerinin Kişilerarası Duyarlılık ve Depresyon Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi

Yıl 2005, Sayı: 14, 129 - 155, 01.12.2005

Atilgan Erözkan

Öz

Bu çalışmanın amacı diğer bireylerin davranış ve duygularına yersiz ve aşırı farkındalılık ve duyarlılıkları bağlamında üniversite öğrencilerinin kişilerarası duyarlılık ve depresyon düzeylerini yaş, cinsiyet, sosyo-ekonomik düzey ve yaşanılan yer açısından karşılaştırmaktır. Bu çalışma betimsel yöntem kullanılarak yapılmıştır. Araştırma, amacına uygun olarak KTÜ Fatih Eğitim Fakültesinin Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi, Fen Bilgisi, Okulöncesi Eğitimi, Zihin Engelliler Eğitimi, Türkçe Eğitimi, Sosyal Bilgiler ve Sınıf Öğretmenliği programı gibi farklı gruplarda tesadüfi seçimle 320 kişi üzerinde (160 kız; 160 erkek) gerçekleştirilmiştir. Araştırmada Bilgi Toplama Formu, Kişilerarası Duyarlılık Ölçeği ve Beck Depresyon Envanteri kullanılmıştır. Veri analizleri için SPSS/WINDOWS programı kullanılmıştır. Gruplar arası farklılığı belirlemek için t testi ve "varyans analizi", değişkenler arasındaki ilişkileri belirlemek için "korelasyon"; grup farklılıklarının kaynağını belirlemek için karşılaştırma sonrası ranj testi Tukey HSD kullanılmıştır. Kişilerarası duyarlılığa ilişkin "kişilerarası farkındalılık" ve "çekingenlik" boyutları üzerinde cinsiyetler ve sosyo-ekonomik düzeyler arasında, "onaylanma ihtiyacı" ve "kırılgan iç benlik" boyutları üzerinde yaşlar ve yaşanılan yerler arasında; depresyon üzerinde ise yaş ve sosyo-ekonomik düzeyler arasında farklılığa rastlanmıştır. Araştırma sonuçları önceki bulgular ışığında kişilerarası ilişkiler ve depresyon kapsamında başka araştırma ve uygulamalara da yol gösterecek bağlamda tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kişilerarası duyarlılık, depresyon, üniversite öğrencileri

Interpersonal Sensitivity and Depression Levels of University Students

Öz

The aim of this study is to compare the relationships between university students' interpersonal sensitivity -that defined as undue and excessive awareness of and sensitivity to the behavior and feelings of others-and depression levels. Age, gender, SES and place of residence differencess were also searched in this context. For this purpose 320 (160 females; 160 males) students are randomly recruited from KTU Fatih Faculty of Education's various departments. Main instruments are Information Gathering Form, Interpersonal Sensitivity Measure and Beck Depression Inventory. For data analyses were used SPSS for WINDOWS. The group differencess were tested by t-test and F statistics with Tukey HSD post comparison range test. Correlational statistics was also employed to search for relationships among all variables. The findings showed that the gender and SES differences exist on interpersonal awareness and timidity; age and place of residence differencess on need for approval and fragile inner self of interpersonal sensitivity. There are also age and SES differencess on depression. The results are discussed in the light of previous findings and in the context of interpersonal relations and depression, conducting future research for implications as well.

Anahtar Kelimeler

Interpersonal sensitivity, depression, university students

Kaynakça

• Akdemir, A., Örsel, S. D., Dağ, Đ., Türkçapar, M. H., Đşcan, N. Ve Özbay, H. (1996). Hamilton Depresyon Derecelendirme Ölçeği (HDDÖ)'Nin Geçerliği-Güvenirliği Ve Klinikte Kullanımı. 3P Dergisi, 4, 251-259.
• Aydemir, Ö., Özmen, E., Demet, M. M., Küey, L., Mete, L. Gülseren, Ş. Ve Kültür, S. (1996). Majör Depresyon Ve Distiminin Belirti Örüntüleri Açısından Karşılaştırılması: Kesitsel Bir Sınıflandırma Çalışması. 3P Dergisi, 4, 171-175.
• Aydın, G. (1988). Üniversite Öğrencilerinde Depresyon, Açıklama Biçimi Ve Akademik Başarı Đlişkisi. Psikoloji Dergisi, 22, 6-13.
• Blackburn, I. M. (1987). Coping With Depression. W. And R. Chambers Ltd. Edinburgh.
• Bowlby, J. (1969). Attachment and Loss: Vol. 1. Attachment. New York: Basic Books.
• Bowlby, J. (1973). Attachment and Loss: Vol. 2. Separation, Anxiety and Anger. New York: Basic Books.
• Bowlby, J. (1980). Attachment and Loss: Vol. 3. Sadness and Depression. New York: Basic Books.
• Boyce, P. & Mason, C. (1996). An Overview of Depression-Prone Personality Traits And The Role Of Interpersonal Sensitivity. Australian And New Zealand Journal Of Psychiatry, 30, 90-103.
• Boyce, P., Hickie, I., Parker, G., Mitchell, P., Wilhelm, K. & Brodaty, H. (1992). Interpersonal Sensitivity and the One-Year Outcome of a Depressive Episode. Australian and New Zealand Journal of Psychiatry, 26, 156-161.
• Boyce, P., Hickie, I., Parker, G. & Mitchell, P. (1993). Specificity of Interpersonal Sensitivity to Non-Melancholic Depression. Journal of Affective Disorders, 27, 101-105.
• Boyce, P., Parker, G. (1989). Development of a Scale to Measure Interpersonal Sensitivity. Australian and New Zealand Journal Of Psychiatry, 23, 341-351
• Boyce, P., Parker, G., Barnett, B., Cooney, M. & Smith, F. (1991). Personality as a Vulnerability Factor to Depression. British Journal Of Psychiatry, 159, 106-114.
• Chorpita, B. F., Albano, A. M. & Barlow, D. H. (1998). The Structure of Negative Emotions in a Clinical Sample of Children and Adolescents. Journal of Abnormal Psychology, 107, 74-85.
• Crick, N. R., Werner, N. E. & Grotpeter, J. K. (1999). Relational Aggression, Gender, and Social Psychological Adjustment. Child Development, 66, 710-722.
• Cui, X. J. & Vaillant, G. E. (1997). Does Depression Generate Negative Life Events? Journal of Nervous and Mental Disease, 185, 145-150.
• Cyranowski, J. M., Frank, E., Young, E. & Shear, K. (2000). Adolescent Onset of the Gender Difference in Lifetime Rates of Major Depression: A Theoretical Model. Archives of General Psychiatry, 57, 21-27.
• Çuhadaroğlu, F. Ve Sonuvar, B. (1992). Adolesanlarda Depresyon. Çocuk Ve Ergen Psikiyatrisi Günleri Kongre Kitabı. Saray Tıp Kitabevi, Đzmir.
• Davidson, R. J., Jackson, D. C. & Kalin, N. (2000). Emotion, Plasticity, Context, And Regulation. American Psychologist, 55, 1193-1213.
• Dökmen, Z. Y. (1997). Çalışma, Cinsiyet Ve Cinsiyet Rolleri Đle Ev Đşleri Ve Depresyon Đlişkisi. Türk Psikoloji Dergisi, 12, 39-53.
• Gabbard, G. O. (1995). Mood Disorders: Psychodynamic Etiology. Williams And Wilkins Comp.Baltimore.
• Giordano, C., Wood, J. V. & Michela, J. L. (2000). Depressive Personality Styles, Dysphoria, and Social Comparisons in Everyday Life. Journal of Personality And Social Psychology, 79, 438-451.
• Gökçakan, N. (1997). Çeşitli Derecelerdeki Depresyonun Giderilmesinde Beck'in Bilişsel Terapisinin Etkililiğinin Đncelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, KTÜ, Sos. Bil. Ens., Trabzon.
• Hankin, B. L. & Abramson, L. Y. (2001). Development Of Gender Differences in Depression An Elaborated Cognitive-Vulnerability Transactional Stress Theory. Psychological Bulletin, 127, 773-796.
• Harb, G. C., Heimberg, R. G., Fresco, D. M., Scheiner, F. R & Liebowitz, M. R. (2002). The Psychometric Properties of Interpersonal Sensitivity Measure in Social Anxiety Disorder. Behavior Research and Therapy, 40, 961-979.
• Hisli, N. (1989). Beck Depresyon Envanterinin Üniversite Öğrencileri Đçin Geçerliği, Güvenirliği. Psikoloji Dergisi, 7, 3-13.
• Đmamoğlu, O. Ve Gültekin, Y. (1993). Önerilen Dengelenmiş Toplumsal Birey Modeli Işığında Üniversite Gençliğinin Sorunları. Türk Psikoloji Dergisi, 30, 27-41.
• Joiner, T. E. (1997). Shyness and Low Social Support as Interactive Diatheses, With Loneliness as Mediator Testing an Interpersonal-Personality View of Vulnerability to Depressive Symptoms. Journal of Abnormal Psychology, 106, 386-394.
• Klerman, G. L., Weissman, M. M., Rounsaville, B. J. & Chevron, E. S. (1999). Interpersonal Psychotherapy of Depression. Jason Aronson Inc. Northvale.
• Köknel, Ö. (1989). Depresyon: Ruhsal Çöküntü, Altın Kitapları Yayınevi, Đstanbul.
• Mccabe, R. E., Blankstein, K. R. & Mills, J. S. (1999). Interpersonal Sensitivity and Social Problem Solving: Relations with Academic and Social Self-Esteem, Depressive Symptoms, and Academic Performance. Cognitive Therapy and Research, 23, 587-604.
• Öy, B. (1995). Çocuk Ve Ergenlerde Depresyon Epidemiyolojisi Ve Risk Etmenleri. Çocuk Ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 2, 40-45.
• Özgüven, Đ. E. (1990). Yurtta Kalan Üniversite Öğrencilerinin Sağlık Ve Psikolojik Sorunları. V. Ulusal Psikoloji Kongresi.
• Persons, J. B. & Miranda, J. (1992). Cognitive Theories of Vulnerability to Depression: Reconciling Negative Evidence. Cognitive Therapy and Research, 16, 485-502.
• Safran, J. (1990). Towards A Refinement of Cognitive Therapy in the Light of Interpersonal Therapy. Clinical Psychological Review, 10, 87-105.
• Segal, Z. V., Vella, D. D. & Shaw, B. F. (1992). Life Stress and Depression. A Test of the Congruency Hypothesis for Life Event Content Depressive Subtype. Canadian Journal of Behavioral Science, 21, 389-399.
• Smith, L. L. & Reise, S. P. (1998). Gender Differences on Negative Affectivity. Journal of Personality and Social Psychology, 75, 1350-1362.
• Snodgarss, S. E. (1992). Further Effects of Role versus Gender on Interpersonal Sensitivity. Journal of Personality and Social Psychology, 62, 154158.
• Snodgarss, S. E., Hecht, M. A. & Snyder, R. P. (1998). Interpersonal Sensitivity Expressivity or Perceptivity? Journal of Personality and Social Psychology, 74, 238-249.
• Sullivan, H. S. (1953). The Interpersonal Theory of Psychiatry. Norton, New York.
• Zuroff, D. & Duncan, N. (1999). Self-Criticism and Conflict Resolutıon in Romantic Couples. Canadian Journal of Behavioral Science, 31, 137-149.