Güç İktidar İlişkisi Bağlamında Kadına Yönelik Şiddet

Yıl 2005, Sayı: 15, 97 - 107, 01.12.2005

KAMURAN Gödelek

Öz

Şiddet insanın insan ile ilişkisinden önce insanın doğa ile ilişkisinde görülmektedir. Doğa ile etkileşiminde önce basit araç ve gereçlerin kullanılması, sonra bunların giderek daha yetkinleştirilmesi insana doğa karşısında bir üstünlük kazandırmıştır. Dolayısıyla insan iktidar olmayı da iktidar kurmayı da, özünde ve birincil kaynak olarak doğadan öğrenmiştir. Doğayı nesneleştirme süreci içinde iktidar da kabaca bir nesneleştirme süreci olarak tanımlanabilir. İktidar öncelikle nesneleştirilen kişinin özgürlüğünün kısıtlanması, elinden alınması veya yadsınması ve bunun yanında özgürlüğün kısıtlanmasının veya tamamen yadsınmasının sürekli kılınmasını erekler. Dolayısıyla iktidar, iktidara sahip olanın iradesi ile diğerini tahakküm altına aldığı bir süreçtir ve her zaman için farklılık avantajına dayanır. Bu yaklaşım temelinde kadına yönelik şiddet, tarihsel süreçte erkeğin kadına göre daha güçlü konumda olmasının ve tarih boyunca çeşitli düşünürlerce erkeğin kadın karşısındaki güçlü konumunun doğal bir fenomen olarak ele alınmasının, evlilik ilişkisinin erkeğe kadın üzerinde iktidar kurma ve bunu sürdürme yetkisi vermesi bağlamında irdelenmektedir. Bu irdeleme aynı zamanda, kadının özerkleşmesi ve bireysel özgürlüğünün gelişmesinin hem özel yaşamdaki hem de kamusal yaşamda güç ve iktidar dengelerini değiştireceğini ve dolayısıyla kadına yönelik şiddetin engellenmesinde önem taşıdığını göstermeyi hedeflemektedir.

Anahtar Kelimeler

şiddet, güç-iktidar ilişkisi, kadın, ataerkil sistem

Violence towards Woman in Terms of the Force-Power Relation

Öz

Violence is first seen in the relationship between human and the nature before the relationship between humans. Human have gain power against nature first by the use of basic tools and then by advancing them. Hence, human have learned both being in power and establishing power essentially and as a first source from the nature. Power can basically be defined as objectification process within the process of objectifying nature. Power essentially aims at restraining or denying the freedom of objectified person and furthermore at preserving this status of non-freedom. Hence, power is a process in which the person in power oppresses the other and it always depends on the advantage of difference. On the basis of this approach, violence towards woman is examined in terms of man’s powerful status in relation to woman throughout history and accepting this powerful status of man in relation to woman as a natural phenomenon and also in terms of institution of marriage being an instrument of man’s oppression of woman. This examination also aims at showing that a woman’s individuation and gaining personal freedom would change the balance of force and power both in private and public sphere and consequently that it is an important key to prevent violence towards woman.

Anahtar Kelimeler

violence, force-power relation, woman, patriarchal system

Kaynakça

• Berktay, F. 1996. Tek Tanrılı Dinler Karşısında Kadın, Metis Yayınları: İstanbul.
• Bina, A.1996. A Field of One’s Own, Gender and Land Rights in South Asia, Cambridge University Press: New Delhi.
• Esgün, İ. U. 1999. “Makro İktidar, Mikro İktidar ve Hukuk”, Birikim Dergisi, s.21-30.
• Heidegger, 1991. Metafizik Nedir? (çev. Y. Örnek), Türkiye Felsefe Kurumu Yay.: Ankara
• Lerner, G. 1986. The Majority Finds Its Past: Placing Women in History Oxford University Press: Oxford.
• Mc Keon, Richard. 1941. The Basic Works of Aristotle, Random House: New York.
• Oskay, Ü. 1996. “Efendi/Köle İlişkisi Açısından Şiddet ve Görünümleri Üzerine”, Cogito: Şiddet, 6-7: 185-197.
• Sautet, M. 1998. Kadınların Özgürleşmesi Üzerine (çev: S. Serdaroğlu) ,Telos Yayınları: İstanbul.