TEREKEME – KARAPAPAK TÜRKLERİNDE DUALAR (ALKIŞLAR) VE BEDDUALAR (KARGIŞLAR)

Yıl 2011, Sayı: 26, 94 - 114, 01.12.2011

Muhammet Kemaloğlu

Öz

Türk halk kültüründe halk inanışlarının, büyülerin, kargışların ve yakarışların önemli bir yeri vardır. Zengin bir halk edebiyatı vücuda getirmiş olan Türk milletinin, zaman zaman değişmeler göstererek, geçmişten günümüze kadar taşıdığı çeşitli konu ve temalarda binlerce dua ve beddua mevcuttur. Bu dua ve beddualar içinde, Türk insanının mayasında olan, karakterine şekil veren yüceltilmiş değerlerin ve erdemli davranışların belirtildiği, vurgulandığı ve gelecek nesillere öğretmek amacıyla ortaya konduğu hikmetli sözler önemli bir yer tutar. Yapılan incelemede Terekeme-Karapapah Türklerinde dua ve beddua ilgili inanç, tören ve pratiklerde büyük müştereklikler olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Türk kültürü, terekemeler, gelenek, Tanrı, din, Türk halk kültürü, halk inanışları, halk büyüleri, kargışlar, yakarışlar, sözlü kültür, yazılı kültür

Turks Karapapak Terekeme Supplications (Clapping) and Damns (Malediction)

Öz

The main objective of this study is to present some samples of the blessing, beliefs, curses and incantations in Turkish Folk Culture. Turkish nation, creating rich folk literature, has thousands of dua ve beddua on various subject and theme conveyed up to modern time with changings in the course of time. Sayings with philosophical meaning, brought up to teach next generations, stating and stressing behaviors of virtue and valued norms shaping the character of Turkish people, have an important place among these beliefs and malediction.

Anahtar Kelimeler

Terekeme person, tradition, God, religion, culture, Turkish culture, Turkish folk culture, blessing, beliefs, imprecation, malediction, curses and incantations, oral culture, written culture

Kaynakça

• AKALIN, L. S. (1990). ″Türk Dilek Sözlerinden Alkışlar ve Kargışlar, Çıldır Aşık Sempozyumu, (2000), Ankara.
• ERCİLASUN, A. B.(1987). "Irak Türkleri Dil ve Edebiyatı", Irak Türkleri Sempozyumu,Tebliğleri 31 Ocak -1987, Ankara, s. 45-. 55.
• ERGİN, M. (1993). Türk Dil Bilgisi, İstanbul.
• GÜZEL, A. (2008). Dede Korkut Hikayeleri Bağlamında Dua, Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic,Volume 3/2 Spring,s.439.
• HERKMEN, D. (2010). “EYLE-” yardımcı fiili,The Auxılıary Verb “EYLE-“, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi,The Journal of International Social Research,Volume: 3 Issue:12 Summer.
• KALAFAT, Y. (1999). ″Karapapak Türklerinde Halk İnançları″, Türk Kültürü, Sayı:431, Mart, s.163.
• KAYA, E. (1968). Van Bedduaları, TFA, XI,231, 10.
• ÖNLER, Zafer,Karahanlı Dönemi Metinlerinde İnançla İlgili Türkçe Terimler, U.Ü. Fen-Edebiyat Fakültesi,Sosyal Bilimler Dergisi,Yıl: 10, Sayı: 16, 2009/1.
• TARAMA SÖZLÜĞÜ. (1972). I: 107.
• http://www.kultur.gov.tr/TR/BelgeGoster.aspx?F6E10F8892433CFFB0ED0A A5232E402F25881B305C3223FFKazak Edebiyatı.
• http://www.yesevi.edu.tr/index.php?menu_id=75, Kazakça-Türkçe, Türkçe- Kazakça Sözlük.
• TOYGAR, H.Kâmil, (1961), Ankara Folklorunda İlençler, TFA, VI,141, 4, s.2367-2369.