Türkçe-Arapça Dilbilgisi Öğretiminde Transferin Problemlerin Çözümündeki Kolaylaştırıcı Etkisi

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 11, 145 - 162, 30.06.2019

Hasan Uçar

https://doi.org/10.30523/mutefekkir.584403

Cited By: 1

Öz

Bilgi transferinin öğrenmeyi kolaylaştıran bir faktör olduğu, bütün eğitimciler tarafından kabul edilmektedir. Son yıllarda Türkiye’ye yerleşen Arap göçmenler içerisinde eğitimini ülkemizde sürdürmek veya Arap ülkelerin rağbet etmesiyle eğitimlerini tamamlamak üzere Türkiye’ye gelen Arapların fakültelere yerleşmesi, daha önce İslami ilimler ve ilahiyat fakültelerinin hazırlık sınıfları için söz konusu olan iki dil arasındaki gramer transferinin öğretimdeki önemini bir kez daha göstermiştir. Test tekniğine dayalı bir dil öğretiminin zararlarından kaçınmak için özellikle gramer bilgisinin ve yazma becerisinin gelişmesi konusunda kaynak dil ile hedef dil arasında transferin sağlanması öğrenme hızını olumlu etkilemektedir. Türkçede tam olarak karşılığı bulunmayan bir dilbilgisi konusunun Türk öğrencinin zihninde yer edebilmesi ancak iki dil arasındaki doğru bir transferle mümkündür. Arapçanın tersine Türkçenin cümle yapısında yüklemin sonda olması, herhangi bir fakülteye kayıt yaptırarak çoğu zaman kaynak dil ve hedef dilin her ikisine vakıf olmayan bir eğitmenden ders alan bir Arap öğrencinin, ilk öğrenmesi gereken konulardandır. Zira öğelerin yer değiştirmesi, yaşanan en temel problemdir. Bu çalışmada öncelikle grameri kolaylaştırma çabalarının tarihçesine, ardından her iki dilin öğrencilerinin kaynak dildeki birikimlerinin hedef dile aktarılması ile kolaylaşan problemlere değinilecektir.

Anahtar Kelimeler

Türkçe, Arapça, Dilbilgisi, Kolaylaştırma, Transfer, Transfer

The Facilitator Effect of Transfer in Solving Problems in Teaching Turkish-Arabic Grammar

Öz

All educators accept that the information transfer is a factor which facilitates learning. In the recent years, among Arab immigrants who settled in Turkey, with the Arabs who came to Turkey to continue their education the importance of the grammar transfer between two languages is shown to be very important. This topic had been a question mark for Arabic preparation classes in Islamic Sciences and Faculty of Theology. In order to avoid the damages of teaching the language based on test technique, providing transfer between source language and target language especially in the subject of improving grammatical knowledge and writing skills, positively affects the learning speed. It's not just an ideal target to speed up, conditionally, it may be necessary to get rid of a simple mistake. In order for a Turkish student to fully comprehend a grammatical nuance in Arabic that does not have an equivalent in Turkish grammar, a successful transfer between two languages is crucial. In this study, firstly, the history of the efforts to facilitate grammar and then the problems that are facilitated by transferring the students' knowledge of the two languages to the target language, will be discussed.

Anahtar Kelimeler

Turkish, Arabic, Grammar, Faciliation, Transfer, Transfer

Kaynakça

• el-Afgânî, Saîd. Nazarât fi’l-luga inde İbn Hazm el-Endelusî. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1969.
• Akkuş, Mehmet. “Araplara Türkçe Öğretimi (Osmanlı Dönemi)”. Diyanet İlmi Dergi 35/1 (1999): 83-96.
• Bilgegil, Kaya. Türkçe Dilbilgisi. İstanbul: Dergah Yayınları, 1984.
• Bezâviye, Muhtar. en-Nahvu’l-Arabî ve muhâvelâtu teysîrihî. Doktora Tezi, Vahran Üniversitesi, 2017.
• Bostancı, Ahmet. “Ürdün Üniversitelerinde Yabancılara Arapça Öğretimi”. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 5/8 (2003): 53-98.
• el-Cârim, Ali - Emin, Mustafa. en-Nahvu’l-vâdıh fî kavâ‘idi’l-lugati’l-Arabiyye li’l-merhaleti’l-ibtidâiyye-1. Kahire: Dâru’l-ma‘ârif, ts.
• Demircan, Ömer. Yabancı Dil Öğretim Yöntemleri. İstanbul: y.y., 1990.
• Demirci, Kerim. “Derin Yapı ve Yüzey Yapı Kavramlarından Ne Anlıyoruz?”. Turkish Studies International Periodical For the Languages Literature and History of Turkish or Turkic 5/4 (2010): 291-304. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.1762.
• Doğan, Candemir. Arapça Öğretim Metot ve Teknikleri. Ankara, 1989.
• Doğan, Candemir. “Arapça Öğretiminde Yöntem Orijinli Problemler ve Çözüm Önerileri”. Nüsha Şarkiyat Araştırmaları Dergisi 6/21 (2006): 69-88.
• Doğan, Yusuf. “Arap Gramerinde İlk Yenilikçilik Hareketleri ve Etkileri”. Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi 8/3 (2008): 187-213.
• Eker, Süer. Çağdaş Türk Dili. Ankara: Grafiker Yayınları, 2009.
• Ergin, Muharrem. Türk Dil Bilgisi. İstanbul: Bayrak Yayınları, 1993.
• el-Galâyînî, Mustafa. Câmiu’d-durûsi’l-Arabiyye. Beyrut: el-Mektebetu’l-asriyye, 1994.
• Güney, Murat Arif. “Yabancı Dil Öğretimi ve Dünden Bugüne Türkiye’de Arapça Öğretimi”. Karadeniz Teknik Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 1/1 (2014): 193-211.
• Gündüzöz, Soner. “Arapça Öğretiminde Başvurulacak Bazı Yöntem ve Teknikler Pedagojik Bir Değerlendirme”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 29 (2010): 35-53.
• Hassân, Temmâm. el-Lugatu beyne’l-mi’yâriye ve’l-vasfiyye. Kahire: Âlemu’l-kutub, 2000.
• Hassân, Temmâm. el-Lugatu’l-Arabiyyetu ma‘nâhâ ve mebnâhâ. Mağrib: Dâru’s-sakâfe, 1994.
• Hazer, Dursun. “Osmanlı Medreselerinde Arapça Öğretimi ve Okutulan Ders Kitapları”. Gazi Üniversitesi Çorum İlahiyat Fakültesi Dergisi 1 (2002): 274-293.
• Hengirmen, Mehmet. Yabancı Dil Öğretim Yöntemleri. Ankara: Engin Yayınevi, ts.
• Işık, Cemal. “Arapça ile Türkçe Arasındaki Temel Farklılıklar”. Iğdır Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 6 (2015): 119-146.
• İbn Haldûn, Abdurrahman. Mukaddime. Thk. Abdullah Muhammed ed-Dervîş, Dımaşk: y.y., 2004.
• İbn Musa, Zeynuddîn. “Tarâiku ta‘lîmi’n-nahvi’l-Arabî beyne’l-kadîmi ve’l-hadîs”, Mecelletu’l-Ulûmi’-İnsâniyye 36 (2011).
• İbn Rüşd, Ebu’l-Velîd Muhammed b. Ahmed. ed-Darûrî fî sinâ‘ati’n-nahv, Thk. Mansur Ali Abdussemi. Dımaşk, 2010.
• İbnu’l-Esîr, Dıyâuddîn. el-Meselu’s-sâir fî edebi’l-kâtibi ve’ş-şâir. Thk. Ahmed el-Hûfî - Bedevî Tabane. Kahire: Dâru Nehdati Mısr, ts.
• Kocaman, Ahmet. “Yabancı Dil Öğretiminde Yeni Yönelimler”. Türk Dili Dergisi 47 (1983).
• Korkmaz, Zeynep. “Gramer Konularımızla İlgili Bazı Sorunlar”. Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi 2 (1996).
• Korkmaz, Zeynep. Türkiye Türkçesi Grameri (Şekil Bilgisi). Ankara: TDK Yayınları, 2003.
• Kulâb, Ahmed Atıf Muhammed. Menhecu’-İmâm Abdilkâhir el-Curcânî fî ardihi’l-mesâili’n-nahviyye dirasetun tahlîlîyye. Gazze: el-Câmi‘atu’l-İslâmiyye, 2013.
• Larsen-Freeman, Diane. Techniques and Principles in Language Teaching. Oxford: Oxford University Press, 1986.
• Lozanov, Georgi. Suggestology and Outlines of Suggestopedia. New York: Gordon & Breach Science Publishers, 1978.
• el-Marsifî, Hüseyin. el-Vesîletu’l-edebiyye ile’l-ulûmi’l-Arabiyye. Thk. Abdulaziz ed-Dusûkî. Kahire: el-Hey’etu’l-Mısriyyetu’l-Âmme li’l-Kitâb, 1982.
• Mebrûk, Abdulvâris. Fî İslâhi’n-nahvi’l-Arabî dirâsetun nakdiyye. Kuveyt: Dâru’l-Kalem, 1985.
• Mustafa, İbrahim, İhyâu’n-nahv, Kahire: y.y., 1992.
• Muttakîzâde, İsa. “Dirâsâtu’l-muhâvelâti’t-teysîriyye fî’n-nahvi’l-Arabî inde’l-muhdesîn”, Mecelletu’l-Lugati’l-Arabiyyeti ve Âdâbihâ 11 (2011).
• Özdemir, Mükerrem. Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Edatlar. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, 2011.
• Soysaldı, Mehmet. “Türkiye’deki İlahiyat Fakültelerinde Arapça Öğretiminde Karşılaşılan Problemler ve Çözüm Yolları”. Ekev Akademi Dergisi 14/45 (2010): 247-279.
• Suzan, Yahya. “Medreselerde Arapça Öğretimi”. Medrese ve İlahiyat Kavşağında İslâmî İlimler (Uluslararası Sempozyum) 29 Haziran - 1 Temmuz 2012. (Bingöl: Bingöl Üniversitesi Yayınları, 2013), 559-614.
• Şaf, Necatiye Nazlı. Yabancı Dil Öğretiminde Üç Boyutlu Dilbilgisi Öğretimi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, 2010.
• Şimşek, Şahin. Arap Gramerinin Kolaylaştırılması Bağlamında Yenilikçilik Hareketleri ve Arapça Öğretimine Etkileri. Doktora Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, 2018.
• Temizöz, Hülya. Yabancı Dil Öğretiminde Dil Bilgisi Çeviri Yöntemi ve İletişimci Yaklaşım Uygulamalarının Öğrencilerin Öğrenme Becerileri Üzerindeki Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi, 2008.
• Topçu, Çiğdem. Türkçede Sıfat Fiil Kategorisi. Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi, 2011.
• Vardar, Berke. XX. Yüzyıl Dilbilimi (Kuramcılardan Seçmeler). Ankara: y.y., 1983.
• Uçar, Hasan - Uçar, Abdullah. “Arap Öğrencilere Türkçe Öğretiminde Karşılaşılan Problemlerin Çözümünde Kolaylaştırıcı Etkenler: Aksaray Üniversitesi Türkçem Örneği”. International Conference on New Horizons. Paris, 2018, 216-218.
• Yerinde, Âdem. Klasik Nahiv Eleştirisi İbn Madâ, el-Kurtubi ve Nahivciliği. İstanbul, 2015.