Beyazperdenin Sahte Kurgusu: Hollywood Dünyasından Örneklerle Hipergerçekliğin İnşası

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 13, 129 - 152, 30.06.2020

Mustafa Sarmış

https://doi.org/10.30523/mutefekkir.757914

Cited By: 1

Öz

Bu makalede, dinî ve kültürel yönden dönüşüm geçirilmesine neden olan faktörler arasında yer alan Hollywood sinemasının nasıl bir dünya kurduğu ve seyirciyi bu dünyanın içine çekerek nasıl bir hipergerçekliğe yönlendirebileceği araştırılmaktadır. Hollywood dünyasında gerçek hayattan farklı imgeler ve yaşantıların gösterilmesi, sinemanın seküler hipergerçekliğin inşası noktasında çok önemli bir role sahip olduğunu anlatmaktadır. Zira farklı filmlerden az da olsa belirli alımlamalar yapan seyirci, gösterilen anlamları zihninde birleştirerek beyazperdenin sahte kurgusunu içselleştirebilecektir. Bundan dolayı filmlerin insan hayatındaki derin etkilerini dikkate alan bu makalenin temel amacı, doğru bir film eleştirisi ile birlikte içinde yaşadığımız dünyanın çeşitli yönleriyle sorgulanmasına katkı sunabilmektir. Makalede yer alan filmler öncelikle dine yönelik yaklaşımları, çoğunlukla ise popüler olmaları, televizyonlarda gösterilmeleri ve seyircinin ilgisini çekmeleri yönüyle seçilmiş ve değerlendirmeye alınmıştır. Bu filmler söylem analizi başta olmak üzere farklı yöntemler çerçevesinde seyredilmiş ve öne çıkan yönleri göz önünde bulundurularak içlerinden örnekler verilmiştir. Böylece tümevarım yöntemiyle Hollywood’un yönlendirici temel altyapısı genel bir bakış açısıyla ortaya çıkarılmaya çalışılmış ve her filmde farklı yönleri bulunan unsurlar bir araya getirilerek bir zihniyet analizi yapılmıştır. Ayrıca olumsuz etkileri açısından dünya sinemasından öne çıkan bazı filmlerden de örnekler verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Din Sosyolojisi, Hollywood, Hipergerçeklik, Post/modernite, Sekülerleşme

Fake Fiction of Cinema: Construction of Hyperreality with Examples from Hollywood World

Öz

In this article, it is examined how Hollywood cinema, which is one of the factors that cause religious and cultural transformation, establishes a world and how it may lead the audience into hyperreality. The display of images and experiences different than real life in the Hollywood world tells us that cinema plays a very important role in the construction of secular hyperreality. Because, the audience who perceives certain points from different movies will be able to internalize the fake fiction of the cinema by combining the meanings in his mind. Therefore, the main purpose of our article which considers the deep effects of movies on human life is to contribute to the questioning of various aspects of the world we live in along with a correct critique of the movie. The movies in the article are selected and evaluated primarily in terms of their approach to religion, but mostly because they are popular and because they are shown on television and attract the attention of the audience. These movies have been watched within the framework of different methods, primarily with discourse analysis and examples are given considering their prominent aspects. Thus, it is tried to reveal Hollywood’s main manipulative infrastructure with a general perspective by the induction method and a mentality analysis was carried out by combining elements with different aspects in each movie. In addition, some examples from movies that stand out from the world cinema in terms of their negative effects are also given.

Anahtar Kelimeler

Sociology of Religion, Hollywood, Hyperreality, Post/modernity, Secularization

Kaynakça

• Alcor Life Extention Foundation, “Alcor Membership Statistics” (Erişim 06 Şubat 2020). https://www.alcor.org/AboutAlcor/membershipstats.html
• BBC News Türkçe, “Leonardo Di Caprio'nun oynadığı 'Kumsal - The Beach' filmindeki sahil 2021'e dek kapalı kalacak” (Erişim 10 Mayıs 2019).
• https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-48225749
• Baudrillard, Jean. Simülakrlar ve Simülasyon. çev. Oğuz Adanır. Ankara: Doğu Batı Yayınları, 6. Basım, 2011.
• Box Office Türkiye, “2017 Yılındaki Tüm Filmler” (Erişim 25 Kasım 2018).
• https://boxofficeturkiye.com/yillik/?yil=2017&yilop=tum
• Boz, Mikail - Takımcı, Dilek. “Amerikan Post-Apokaliptik Bilimkurgu Sinemasında Kıyamet İdeolojisi (1924-2000)”. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi 31 (2019): 377-403.
• Cryonics Institute, “Member Statistics Details” (Erişim 06 Şubat 2020).
• https://www.cryonics.org/ci-landing/member-statistics
• Dağ, Ahmet. “Sinema ve Romanda Transhümanizm: ‘Blade Runner’ Filmi ve ‘Neuromancer’ Roman Örneği”. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi 11 (Nisan 2018): 89-98.
• Gall, Robert S. “Of God, Humanity, and the World: Reflections on ‘The Truman Show’”. Journal of Religion - Film 23/1/48 (2019): 1-26.
• Gönen, Metin. Hollywood Sineması. İstanbul: Es Yayınları, 2007.
• Gülşen, Enver. “Bir Amerikan İşgali Keşif Kolu Olarak Hollywood ve Dünyadaki Yerel Hollywoodlarla Biçim İlişkisi”. Küresel Siyaset ve Sinema Sempozyumu Tebliğler Kitabı. ed. Hüseyin Türkan. 35-48. İstanbul: UHİM, 2017.
• Kahraman, H. Bülent. “Hollywood Yıldızı Peygamberler”. Sabah (12 Mart 2017).
• https://www.sabah.com.tr/yazarlar/pazar/kahraman/2014/12/21/hollywood-yildizi-peygamberler
• KrioRus (Erişim 06 Şubat 2020). http://www.kriorus.com/en
• Laist, Randy. The Cinema of Simulation: Hiperreal Hollywood in the Long 1990s. New York: Bloomsbury Publishing, 2015.
• Öztürk, Ridade. “Kuzuların Sessizliği Filmi Çerçevesinden Muhyiddin Arabi Düşüncesinde ve Batı Geleneğinde İnsan Meselesi”. Sinema ve Din. ed. Bilal Yorulmaz vd. 821-842. İstanbul: Dem Yayınları, 2015.
• Parsa, Alev F. - Akçora, Elçin. “Popüler Feminizm ve Film: Toplumsal Cinsiyet Bağlamında Feminist İdeolojinin İmgesel Sunumu”. İletişimde “Serbest” Yazılar. ed. Aylin Göztaş. 15-39. Konya: Literatürk Academia, 2017.
• Postman, Neil. Televizyon: Öldüren Eğlence - Gösteri Çağında Kamusal Söylem. çev. Osman Akınhay. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 3. Basım, 2010.
• RTÜK, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu, Medya Okuryazarlığı Araştırması (2016). https://www.rtuk.gov.tr/assets/Icerik/AltSiteler/medya-okuryazarligi-arastirmasi.pdf RTÜK, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu, Vatandaş Bildirimleri Yıllık Raporu 2017, Kamuoyu, Yayın Araştırmaları ve Ölçme Dairesi Başkanlığı (Haziran 2018).
• https://www.rtuk.gov.tr/assets/Icerik/AltSiteler/2017yilivatandasbildirimleriraporu.pdf
• Sarmış, Mustafa. Sinema ve Din (Sekülerleşme Bağlamında Hollywood Sineması Örneği). Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2016.
• Sartori, Giovanni. Görmenin İktidarı-Homo Videns: Gören İnsan. çev. Gül Batuş - Bahar Ulukan. İstanbul: Karakutu Yayınları, 2. Basım, 2006.
• Şahin, Osman. 2000 Sonrası Popüler Hollywood Sinemasında Dini Tema ve Örüntüler. Malatya: İnönü Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2016.
• Toktaş, Fatih. “Sinemada Tanrı Söylemi”. Sinema ve Din. ed. Bilal Yorulmaz vd. 713-735. İstanbul: Dem Yayınları, 2015.
• Ulukütük, Mehmet. “İnsanları Yaratan Tanrı’dan, İnsanların Yarattığı Tanrı’ya: PK Filmi Özelinde Olağan Din Anlayışının Eleştirisini Anlamak”. Sinema ve Din. ed. Bilal Yorulmaz vd. 737-748. İstanbul: Dem Yayınları, 2015.
• Weberman, David. “Matrix Simülasyonu ve Postmodern Çağ”. Matrix ve Felsefe. çev. Murat Sağlam. ed. William Irwin. 263-278. İstanbul: Güncel Yayıncılık, 2003.
• Vikipedi, “Cryonics” (Erişim 06 Şubat 2020).
• https://tr.wikipedia.org/wiki/Cryonics
• Yalınay, Didem. 1990 Sonrası Hollywood Sineması Romantik Aşk Filmlerinde Aşk Söylemi. Ankara: Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2012.
• Yıldızcan, Özge Özyılmaz. Erken Cumhuriyet Dönemi’nde Hollywood’un Alımlanması: Kadınlar, Gençler ve Modernlik. İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2013.
• Yorulmaz, Bilal. “1896’dan Günümüze Hollywood’un Kötü Adamları: Müslümanlar”. Medya ve Din Araştırmaları Dergisi (MEDİAD) 1/1 (2018): 33-47.
• Yürür, Fatih. Bilimkurgu Sinemasında Güncel Korkuların Yansıması: Post Apokaliptik Filmler. Kocaeli: Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2015.
• Ziaei, Maryam. 20. Yüzyılda Hollywood Sinemasının Modaya Etkisi. Ankara: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2014.